Η παγκόσμια οικονομική κοινότητα βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού καθώς οι εκτεταμένοι δασμοί που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρόκειται να τεθούν σε ισχύ από σήμερα, επηρεάζοντας σχεδόν το σύνολο των εμπορικών εταίρων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η κίνηση αυτή αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και στις διεθνείς χρηματαγορές.
Περίπου 70 χώρες έχουν ήδη ζητήσει διαπραγματεύσεις με τον Πρόεδρο Τραμπ, στοχεύοντας στη μείωση ή την εξάλειψη των δασμών. Η Ιαπωνία έχει ήδη εξασφαλίσει προτεραιότητα στις συνομιλίες, ενώ αντιπροσωπεία της Νότιας Κορέας κατευθύνεται προς την Ουάσιγκτον για αντίστοιχες διαπραγματεύσεις.
Κατά τη διάρκεια μιας τεταμένης τρίωρης ακρόασης ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Γερουσίας, ο υπεύθυνος Εμπορίου των ΗΠΑ Jamieson Greer αντιμετώπισε δυσκολίες στην εξήγηση της λογικής, της μεθοδολογίας και της διάρκειας των νέων δασμών. Υποστήριξε ότι τα μέτρα είναι απαραίτητα τόσο για την επαναφορά της παραγωγής στις ΗΠΑ όσο και ως διαπραγματευτικό εργαλείο για νέες εμπορικές συμφωνίες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του Ισραήλ, όπου παρά τη δέσμευση του Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για μηδενισμό του εμπορικού πλεονάσματος με τις ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Τραμπ διατήρησε τη σκληρή στάση του. Δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον θα διατηρήσει τον δασμό 17% που επιβάλλει στο Ισραήλ, λέγοντας: «Μην ξεχνάτε ότι βοηθάμε πολύ το Ισραήλ».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απειλήσει μα αντίμετρα, αλλά δεν μπορεί να συμφωνήσει ακόμη αν θα τραβήξει τη σκανδάλη.
Πέρα από ένα προσεκτικά διαμορφωμένο μήνυμα για μια “αναλογική” και “ενιαία” απάντηση από τους υπουργούς εμπορίου κατά τη συνάντησή τους στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα, το βασικό ερώτημα για το πώς θα απαντηθεί η εμπορική αντεπίθεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να ανοίξει ρωγμές στην εύθραυστη συνοχή της ΕΕ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στις Βρυξέλλες μόλις ολοκληρώθηκε η σύνοδος των υπουργών Εμπορίου, κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ θέλει πρώτα να διαπραγματευτεί. Το μπλοκ προσφέρει ένα σύστημα δασμών “μηδέν προς μηδέν” για τα βιομηχανικά αγαθά, είπε, καλύπτοντας μεταξύ άλλων αυτοκίνητα, φάρμακα, χημικά, πλαστικά και μηχανήματα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρότεινε “καμία κλιμάκωση” σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Qiang, υποστηρίζοντας μια “λύση με διαπραγμάτευση”. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει επίσης τη δική της απάντηση στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία αναμένεται να παρουσιαστεί “στις αρχές της επόμενης εβδομάδας”, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Κίνα αναδεικνύεται ως η μόνη μεγάλη οικονομία που αντιτίθεται ανοιχτά στην αμερικανική πολιτική, επιβάλλοντας αντίποινα. Η πρόσφατη ανακοίνωση του Πεκίνου για αντίστοιχους δασμούς 34% προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Τραμπ, ο οποίος απείλησε με επιπλέον δασμούς 50% εάν η Κίνα δεν υποχωρούσε.
Το κινεζικό Υπουργείο Εμπορίου απέρριψε κατηγορηματικά την αμερικανική απειλή, χαρακτηρίζοντάς την “διπλά εσφαλμένη” και προειδοποιώντας για νέα αντίμετρα. Με την Κίνα να παραμένει ανυποχώρητη, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την επιβολή του νέου δασμού 50% από σήμερα Τετάρτη.
Οι συνολικοί δασμοί στα κινεζικά προϊόντα φτάνουν πλέον στο αστρονομικό 126%, με τον Τραμπ να έχει προσθέσει 104% σε τέσσερις γύρους δασμών, μόλις τους τελευταίους τρεις μήνες.
Το Πεκίνο διαθέτει διάφορα εργαλεία αντίδρασης, συμπεριλαμβανομένης της υποτίμησης του γουάν, που ήδη έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2023. Επιπλέον, ως ο δεύτερος μεγαλύτερος κάτοχος αμερικανικών ομολόγων, η Κίνα θα μπορούσε θεωρητικά να τα ρευστοποιήσει, αν και μια τέτοια κίνηση θα έβλαπτε και τα δικά της συμφέροντα.
Οι πρόσφατες δηλώσεις Κινέζων αξιωματούχων και τα σχόλια των κρατικών μέσων ενημέρωσης υποδεικνύουν ότι το Πεκίνο προετοιμάζεται για έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο, παρά το σημαντικό οικονομικό κόστος. Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα, πιο έντονη φάση.