Ο Γκρέγκορ Γκίζι γεννημένος το 1948 στο Βερολίνο είναι δικηγόρος και πολιτικός, γιος του Υπουργού Πολιτισμού της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΛΔΓ) Κλάους Γκίζι και ανιψιός της Βρετανίδας νομπελίστριας λογοτεχνίας (2007) Ντόρις Λέσινγκ, η οποία τον θεωρούσε έναν «ρομαντικό σοσιαλιστή».
Το 1967 έγινε μέλος του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γερμανίας (SED), αλλά εκπροσώπησε στο δικαστήριο και αντιφρονούντες ως δικηγόρος τους.
Από το 1989 πρωτοστάτησε στην επανίδρυση της (ανανεωτικής) Αριστεράς μετά την επανένωση των Γερμανιών, ηγήθηκε του κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS) και στη συνέχεια του κόμματος «Η Αριστερά» (Die Linke), των οποίων υπήρξε βουλευτής και επικεφαλής της κοινοβουλευτικής του ομάδας.
Από το 2016 έως το 2019 ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και από το 2020, έως το 2023 ορίστηκε εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής της κοινοβουλευτικής ομάδα του κόμματός του στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag).
Ετοιμόλογος, με καυστικό χιούμορ και αυτοσαρκασμό (είχε πει στη Βουλή όταν έμαθε για την βράβευση της Ντ. Λέσινγκ «Μια θεία κάτοχο νόμπελ, περισσότερο δεν γίνεται! Ή μάλλον γίνεται. Ένα δικό μου νόμπελ, αλλά για πιο πράγμα;»), διανοούμενος που έχει όμως απήχηση και στους απλούς πολίτες, αυθάδης και προκλητικός όταν πρέπει, με φαρέτρα γεμάτη επιχειρήματα, κοντολογίς μια πολυσχιδής προσωπικότητα ή με μια λέξη χαρισματικός.
Ένας πολιτικός τον οποίο δεν αγνοεί κανείς εύκολα, τον οποίο λοιδόρησαν και επέκριναν σφοδρά στη Δύση, αλλά εκείνος παρέμεινε αταλάντευτα στην αριστερή όχθη.
Το κόμμα του κινδύνευσε στις προπερασμένες εκλογές να μην μπει στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag). Πολλοί προφήτευσαν -λανθασμένα τελικά- ότι είχε έρθει το τέλος του, ιδίως μετά την αποχώρηση της Ζάρα Βάγκενκνεχτ και την αλματώδη αύξηση των ποσοστών του -προσωποπαγούς- κόμματός της «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ»/BSW, σε τοπικές εκλογές κρατιδίων σε βάρος του κόμματος «Die Linke». Αναγεννήθηκε όμως από την τέφρα του ως νέος φoίνικας.
Στις πρόσφατες εκλογές, ο Γκρέγκορ Γκίζι, θριάμβευσε στην εκλογική του περιφέρεια στο Βερολίνο, όπου το κόμμα του κατήγαγε επίσης τεράστια νίκη: ήρθε πρώτο στην πρωτεύουσα για πρώτη φορά στην ιστορία. Στην ηλικία των 77 ετών, έγινε μάλιστα ένα είδος αστέρι του TikΤok, όπως λέει με το απαράμιλλο χιούμορ του.
Τους λόγους εξηγεί στην αποκλειστική του συνέντευξη στο tvxs. Εξηγεί επίσης γιατί η «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) ισχυροποιείται, τη σημασία του μεταναστευτικού, αναφέρεται στην διάσπαση του κόμματός και την Ζάρα Βάγκενκνεχτ, στις προϋποθέσεις ενότητας, τον Ντόναλντ Τραμπ και τον επικείμενο συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών.
Επίσης, αναφέρεται στη θέση του κόμματός του για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης και της Γερμανίας, τον Nord Stream 2, αλλά και στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Μια ζωή είναι λίγη», όπου περιγράφει τις έξι ζωές που έζησε και την έβδομη που άρχισε.
Εξηγεί επίσης γιατί θα προεδρεύσει αυτός κατά την έναρξη των εργασιών του νέου γερμανικού κοινοβουλίου (Bundesag). Τέλος, στέλνει και ένα μήνυμα στους Έλληνες συντρόφους του βασισμένο στην δική του εμπειρία ζωής.
Κύριε Γκίζι, η Αριστερά (Die Linke) ήταν νεκρή και αναστήθηκε, για να χρησιμοποιήσω μια βιβλική έκφραση. Έλαβε σχεδόν 9% σε εθνικό επίπεδο και σεις επανεκλεγήκατε με ποσοστό άνω του 40% στο Βερολίνο ! Ποιο είναι το “μυστικό” σας;
Eκπλαγήκαμε λίγο και μεις οι ίδιοι. Είναι πασιφανές ότι πολλοί άνθρωποι συνειδητοποίησαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι είναι αναγκαία μια ισχυρή δύναμη στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag), η οποία να θέτει ξεκάθαρα στο επίκεντρο τα κοινωνικά θέματα και η οποία να τάσσεται σταθερά στο κοινοβούλιο και στους δρόμους κατά των δεξιών εξτρεμιστών.
Πάνω απ’ όλα, επικεντρώσαμε στα αιτήματα για προσιτά ενοίκια και προσιτές τιμές τροφίμων και έτσι μιλήσαμε στην καρδιά των ανθρώπων. Επιπλέον, ήταν αξιόπιστη και η προσφορά των ανθρώπων μας. Και εγώ κάνω πολλά στην εκλογική μου περιφέρεια και με προτιμούν πολλοί.
Η Αριστερά (Die Linke) έλαβε και 20% στο Βερολίνο, όπου είναι πλέον το ισχυρότερο κόμμα. Πώς τα καταφέρατε ειδικά εκεί; Υπήρξε ξανά στο παρελθόν ένα «κόκκινο Βερολίνο»;
Είναι η πρώτη φορά που γίναμε η ισχυρότερη δύναμη στο Βερολίνο και κερδίσαμε το ένα τρίτο των εκλογικών περιφερειών. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά καλό αποτέλεσμα. Αποκτήσαμε και στο Βερολίνο πολλά νέα μέλη κατά τη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας, τα οποία συμμετείχαν αμέσως ενεργά.
Με την δραστήρια προεκλογική εκστρατεία -αναζητήσαμε απευθείας την επαφή πόρτα-πόρτα με τους πολίτες σε δεκάδες χιλιάδες σπίτια-, καταφέραμε να ενημερώσουμε πολλούς ψηφοφόρους γιατί αξίζει να ψηφίσουν την Αριστερά. Η Ίνεζ Σβέρντνερ (σ.σ συμπρόεδρος του κόμματος μαζί με τον Γιαν βαν Άκεν) κι εγώ, ως επικεφαλής της ομάδας του Βερολίνου, καταφέραμε προφανώς να πείσουμε.
Και στους νέους ψηφοφόρους λάβατε όμως 20%. Πώς τους πείσατε;
Η πολύ καλή εκλογική μας εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνέβαλε σίγουρα σε αυτό. Ακόμη και γω, στην ηλικία των 77 ετών, έγινα ένα είδος αστέρι του TikΤok.
Αλλά ακόμα και το καλύτερο βίντεο TikΤok δεν χρησιμεύει αν η ουσία της πολιτικής δεν έχει απήχηση. Με την δραστηριοποίησή μας, θίξαμε επίσης τα καθημερινά προβλήματά τους, για παράδειγμα τις ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, την τέχνη, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό για όλα τα παιδιά και τους νέους.
Στην αντιπολίτευση, θίγατε κυρίως τα θέματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Προτιμάτε δηλαδή αυτά αντί των συνεχών συζητήσεων για τους πρόσφυγες. Ποια είναι όμως η θέση της γερμανικής Αριστεράς για το ακανθώδες θέμα της μετανάστευσης;
Με την προεκλογική της εκστρατεία για το ζήτημα της μετανάστευσης, η «Χριστιανοδημοκρατική Ένωση» (CDU/CSU) δεν συνέβαλε και λίγο στην ενίσχυση της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (AfD). Δυστυχώς, τα άλλα κόμματα άφησαν να καθιερωθεί αυτό το θέμα και υπερθεμάτισαν, έτσι ώστε οι δικές τους «λύσεις» να είναι όσο γίνεται πιο όμοιες με εκείνες της AfD.
To γεγονός ότι δεν συμμετείχαμε σε αυτό ήταν ένας ακόμα λόγος για την επιτυχία μας. Η δική μας προσέγγιση στο ζήτημα των προσφύγων είναι να καταπολεμήσουμε τις αιτίες της φυγής. Εάν, για παράδειγμα, ήταν τελικά γίνει δυνατό να επιτευχθούν ανακωχή και διαπραγματεύσεις για ειρήνη στην Ουκρανία, θα μπορούσαν και θα έπρεπε πολλοί πρόσφυγες να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Τι άλλο πρέσβευε τελικά το κόμμα σας και ξανακέρδισε τους πολίτες; Τι περιλάμβανε πιο συγκεκριμένα το εκλογικό σας πρόγραμμα;
Εκτός από τα ήδη αναφερθέντα θέματα, είμαστε υπέρ της φορολογικής δικαιοσύνης, της αλληλέγγυας κοινωνικής ασφάλισης, στην οποία συνεισφέρουν όλοι, της ειρηνικής επίλυσης των συγκρούσεων με αυστηρή τήρηση του διεθνούς δικαίου, υπέρ της οικολογικής βιωσιμότητας με κοινωνική ευθύνη, υπέρ των δίκαιων μισθών και επιτέλους της ισότητας μεταξύ ανδρών-γυναικών και ανατολικών-δυτικών κρατιδίων.
Εν τούτοις, η μεν «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) είναι το ισχυρότερο κόμμα στα ανατολικά ομοσπονδιακά κρατίδια, με εξαίρεση το Βερολίνο (σ.σ. εκτός από πρωτεύουσα είναι και ομοσπονδιακό κρατίδιο), ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) είναι ισχυρότεροι σε όλα τα δυτικά. Πώς το εξηγείτε αυτό;
Η «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) επωφελήθηκε από το λάθος μας ότι δεν δώσαμε πλέον αρκετή προσοχή στα ανατολικά κρατίδια όταν δημιουργήθηκε το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke). Και αν σκεφτεί κανείς ότι όλα τα άλλα κόμματα στην προεκλογική εκστρατεία ασχολήθηκαν ουσιαστικά μόνο με ζητήματα στα οποία η AfD θεωρείται ως το αυθεντικό από πολλούς ψηφοφόρους, δεν πρέπει να εκπλήσσεται κανείς.
Κέρδισε όμως επίσης σημαντικό αριθμό ψήφων και στα δυτικά κρατίδια. Επειδή οι κομματικοί δεσμοί είναι ισχυρότεροι εκεί, ειδικά μεταξύ των ηλικιωμένων, κυριάρχησε το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα (CDU). Αλλά, αν η λανθασμένη πολιτική συνεχιστεί, δεν θα παραμείνουν κυρίαρχοι (ενν. οι Χριστιανοδημοκράτες) ούτε εκεί.
Ας έλθουμε στο θέμα «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW). Πώς προέκυψε η διάσπαση; Είναι η ενότητα των αριστερών κομμάτων απαραίτητη προϋπόθεση για να έχουν επιτυχία;
Εάν θέλει κανείς οπωσδήποτε να ιδρύσει το δικό του κόμμα με το όνομά του, όπως η Ζάρα Βάγκενκνεχτ, ουδείς μπορεί να τον εμποδίσει. Αλλά και χωρίς σύγκλιση από απόψεως περιεχομένου μόνο η οργανωτική ενότητα δεν ωφελεί. Μας πήρε λίγο χρόνο μετά την διάσπαση, αλλά τώρα έχουμε αποκτήσει πάνω από 40.000 νέα μέλη και θα εκπροσωπηθούμε στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag), ενώ η «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) όχι.
Η «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) δεν κατάφερε να επιτύχει το όριο εισόδου του 5% του γερμανικού εκλογικού νόμου και δεν εκπροσωπείται στην Bundestag. Χάνει πλέον η κυρία Βάγκενκνεχτ την αρχική της λάμψη;
Θα φανεί αυτό. Η ίδια έθεσε υπό αμφισβήτηση την πολιτική σημασία του κόμματός της, σε περίπτωση μη εισόδου του στο κοινοβούλιο.
Είναι «καταδικασμένα» το Χριστιανοδημοκρατικό (CDU-CSU) και το Σοσιαλδημοκρατικό (SPD) κόμμα να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού και δεν θα καταλήξει η συμμετοχή του SPD σε βάρος του, δεδομένου ότι πρέπει να κάνει παραχωρήσεις που θα παρεκκλίνουν από τις θέσεις του;
Ένας συνασπισμός λειτουργεί μόνο εάν όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι έτοιμοι να κάνουν παραχωρήσεις χωρίς αυτό να επηρεάζει τις βασικές θέσεις του κόμματος. Είναι αμφίβολο αν και πώς θα το πετύχει αυτό το SPD.
Θα μπορούσε τελικά να αποτύχει και αυτός ο συνασπισμός, όπως ο τελευταίος μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών, Φιλελευθέρων και Πράσινων και να καταλήξει υπέρ της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (AfD);
Δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν δυνάμεις στο Χριστιανοδημοκρατικό (CDU) και στο Χριστιανοκοινωνικό (CSU) κόμμα οι οποίες προφανώς κρατούν τον δρόμο ανοιχτό (προς την «Εναλλακτική για την Γερμανία» / AfD). Αλλά αυτό θα κατέστρεφε τελικά την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU).
Σοσιαλδημοκράτες και Χριστιανοδημοκράτες είναι de facto καταδικασμένες σε επιτυχία, δηλαδή τουλάχιστον σε μια συνετή συνύπαρξη. Συμβαίνει και στην Αυστρία το ίδιο. Όλα τα δημοκρατικά κόμματα πρέπει επιτέλους να αρχίσουν να αναρωτιούνται ποια είναι τα λάθη τους και η «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) κερδίζει έδαφος. Και μετά πρέπει να αλλάξουν τις πολιτικές τους και να μην τρέχουν πίσω από κόμματα όπως η AfD.
Η «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD) διπλασίασε την δύναμή της στην Γερμανία. Άλλα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη βρίσκονται επίσης σε άνοδο. Πως εξηγείτε πρώτον τη μαζική ενίσχυση της στην Γερμανία και δεύτερον η ίδια τάση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Τι μπορεί να γίνει για αυτό κατά την γνώμη σας;
Αυτό είναι το αποτέλεσμα κοινωνικά άδικων πολιτικών αντιμετώπισης της κρίσης στις περισσότερες χώρες. Θα πρέπει όμως να δει κανείς την Ισπανία, όπου η στηριγμένη από την Αριστερά σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση μειοψηφίας εφάρμοσε μια πιο κοινωνική πολιτική. Το δεξιό εξτρεμιστικό VOX αυξάνεται τώρα κατά πολύ λιγότερο, ενώ το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (PSOE) είναι σχετικά σταθερό, όπως και το Λαϊκό Κόμμα.
Έχει ακόμη μέλλον ο σοσιαλισμός στην Ευρώπη, στον κόσμο κύριε Γκίζι;
Ο καπιταλισμός προφανώς εισέρχεται σε μια φάση στην οποία τμήματα των κεφαλαιοκρατών είναι διατεθειμένα να ανεχθούν, αν όχι να προωθήσουν, αυταρχικές -ακόμη και φασιστικές- τάσεις για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και ταυτόχρονα επιδιώκουν τη ριζική αποκρατικοποίηση στον κοινωνικό τομέα. Μένει να δούμε τι αντίκτυπο θα έχει αυτό για τις δημοκρατικότερες-σοσιαλιστικότερες εξελίξεις.
Ποια είναι η άποψή σας για την Ουκρανία;
Χρειαζόμαστε τώρα επιτέλους κατάπαυση του πυρός και έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων που θα πρέπει, ει δυνατόν, να μην γίνουν εις βάρος της Ουκρανίας.
Ποιά είναι η θέση σας για τον« επανεξοπλισμό» της Ευρώπης και ειδικά της Γερμανίας ;
Ο Φρίντριχ Μερτς προσπαθεί να επιτύχει τις απαραίτητες πλειοψηφίες πρώτα στην υπάρχουσα ομοσπονδιακή Βουλή. Εμείς δεν θα ψηφίσουμε κονδύλια τα οποία αποσκοπούν στον επανεξοπλισμό με στόχο την πολεμική ικανότητα του ομοσπονδιακού στρατού. Αρκεί το να είναι αξιόμαχος αμυντικά.
Πώς εκτιμάτε την κατάσταση με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ ;
Ο πρόεδρος Τραμπ επιδιώκει προφανώς να ξαναμοιράσει τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία.
Στην προσπάθειά του, να καθιερώσει αυταρχικές δομές στις ΗΠΑ, γιατί πιστεύει ότι έτσι μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τον ανταγωνισμό με την Κίνα, θεωρεί την Ευρώπη με τις δημοκρατικές δομές της ενοχλητική.
Οποιαδήποτε δέσμευση σε συμφωνίες, συνθήκες, ακόμα και οι δομές του ΝΑΤΟ ελέγχονται κατά συνέπεια αν εξυπηρετούν τα θεωρούμενα ως αμερικανικά συμφέροντα. Εάν πραγματικά επέμβει στο έδαφος άλλου κράτους μέλους του ΝΑΤΟ, θα οδηγούσε την Συμμαχία σε παραλογισμό.
Κυκλοφόρησαν φήμες ότι Αμερικανοί επενδυτές εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2. Μπορεί αυτό να οδηγήσει σε προσέγγιση Γερμανίας/Ευρώπης με την Ρωσία; Νομίζετε πως θα υπάρξει μια θεαματική ανατροπή;
Αυτό είναι δύσκολο να το εκτιμήσουμε. Ακόμα κι αν γινόταν η αγορά, θα έπρεπε να υπάρξουν αγοραστές για το ρωσικό αέριο, κάτι το οποίο επί του παρόντος απαγορεύουν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις. Ή ενδεχομένως οι Αμερικανοί επενδυτές βλέπουν μια ευκαιρία να μεταφέρουν το φυσικό αέριό τους το οποίο έχει εξορυχθεί με την μέθοδο frackIng (σσ. δηλαδή με την αμφιλεγόμενη περιβαλλοντικά μέθοδο της «υδραυλικής ρωγμάτωσης» και έχει απαγορευτεί μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών χωρών και στην Γερμανία) μέσω του αγωγού.
Αλλά μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί τα πράγματα να εξελιχθούν εντελώς διαφορετικά.
Γιατί θα προεδρεύσετε κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση του νέου ομοσπονδιακού κοινοβουλίου (Bundesτag);
Διότι είμαι ο μακροβιότερος βουλευτής, ο οποίος σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής έχει αυτό το προνόμιο.
«Μια ζωή είναι λίγη» είναι ο τίτλος της αυτοβιογραφίας σας. Τι εννοείτε;
Συνειδητοποίησα ότι στην πραγματικότητα έχω ζήσει έξι ζωές. Η πρώτη ήταν τα παιδικά μου χρόνια και η νεότητά μου, η δεύτερη ζωή τα φοιτητικά μου χρόνια, η τρίτη ήταν η ζωή του δικηγόρου στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ/DDR), η τέταρτη ήταν η ζωή του 1989/1990 με tις πολιτικές αλλαγές. Και μετά έγινα πολίτης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Στην πέμπτη μου ζωή, η πλειοψηφία των Γερμανών και των δημοσιογράφων με απέρριψε σε απόλυτο βαθμό.
Και πως το αντιμετωπίσατε;
….Τότε γνώρισα νέες πλευρές του εαυτού μου. Είμαι Πρώσος πείσμων και δεν μπορούσα να φύγω ή να τα παρατήσω. Έπρεπε να αγωνιστώ για την αποδοχή του προσωπικότητάς μου. Σε αντίθεση με την υπόθεση ότι μου άρεσε να πηγαίνω σε τηλεοπτικές συζητήσεις, δεν πήγαινα ευχαρίστως. Αλλά δεν είχα άλλη δυνατότητα να αλλάξω την κρατούσα άποψή για μένα.
Και μετά;
Μετά ξεκίνησε η έκτη ζωή μου, όταν πλέον με αποδέχτηκε η πλειοψηφία των Γερμανών πολιτών και των δημοσιογράφων. Αυτήν την προτιμώ από την πέμπτη. Αποφάσισα συνειδητά στην Βουλή (Bundestag) να μην ανταποδώσω το μίσος.
Ο ευκολότερος τρόπος για να το κάνει αυτό κάποιος είναι να εξηγήσει στον εαυτό του γιατί ο άλλος δεν συμπαθεί κάποιον. Και μετά αποφάσισα το δεύτερο, ότι δεν θα άφηνα να με κάνουν να χάσω το χιούμορ μου. Και μετά ακολουθεί μια έβδομη ζωή: αυτή είναι το γήρας. Αλλά δεν ξέρω ακριβώς πότε ξεκινάει…
Η αυτοβιογραφία σας σημαίνει ότι θα αποχωρήσετε αυτήν ακριβώς τη στιγμή που η έγκυρη εφημερίδα του Αμβούργου “DIE ZEIT“ σας περιγράφει ως τον “διανοητικά πλέον εύστροφο πολιτικό από καταβολής της γερμανικής πολιτικής σκηνής”;
Μα μόλις εκλέχτηκα…
Το μήνυμά σου στους Έλληνες συντρόφους σας;
Μην τα παρατάτε ποτέ. Και μην χάνετε ποτέ το χιούμορ σας.