Το πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ «Zurawski v Texas» των Μέισι Κρόου και Άμπι Περό που παρακολουθήσαμε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, δεν είναι απλά η καταγραφή μιας ιστορικής δίκης ενάντια στην απαγόρευση των αμβλώσεων στο Τέξας. Είναι η κραυγή των γυναικών καθώς ξετυλίγουν τα πολλαπλά τραύματα σωματικά και ψυχικά, κλαίγοντας σε συνεντεύξεις Tύπου, κάνοντας εμετό σε δικαστικές αίθουσες, ρωτώντας ξανά και ξανά γιατί πρέπει να πάθουν σήψη και να τραυματιστούν ανεπανόρθωτα για να επιτρέψει η πολιτεία να σωθούν οι ζωές τους.
Το ντοκιμαντέρ καταγράφει γλαφυρά την επιστροφή στον μεσαίωνα, τον οποίο εκπροσωπεί στην υπόθεση τους ο εισαγγελέας Πάξτον. Ο ακροδεξιός εισαγγελέας, που έχει κατηγορηθεί για απάτη και διαφθορά, που βοήθησε τον φίλο του Ντ. Τραμπ στις προσπάθειές του να ανατρέψει το αποτέλεσμα των προηγούμενων εκλογών, που πολεμάει αδυσώπητα την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, είναι αυτός που αποφασίζει πόσο βαθιά θα φτάσει η εγκληματική κακοποίηση στα σώματα των γυναικών.
Η Amanda Zurawski ήταν έγκυος στο πρώτο της παιδί με τον Josh, το οποίο επιθυμούσαν πολύ κι οι δύο όταν παρουσιάστηκαν επιπλοκές. Τον Αύγουστο του 2022 που ήταν μόλις 18 μηνών, έσπασαν τα νερά της και όπως είπαν οι γιατροί, επρόκειτο για εξέλιξη που έδινε τέλος στις πιθανότητες να γεννήσει ένα υγιές μωρό. Πέρα από αυτό, της ξεκαθάρισαν πως το να παραμένει έγκυος έθετε σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία της.
Όμως ταυτόχρονα, οι γιατροί της είπαν ότι δεν μπορούσαν να τερματίσουν την εγκυμοσύνη της, γιατί σύμφωνα με τη νομοθεσία του Τέξας που προβλέπει την σχεδόν πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, εφόσον χτυπούσε ακόμα η καρδιά του μωρού, απαγορευόταν επέμβουν οι γιατροί γιατί απειλούνταν με έως 99 χρόνια φυλάκιση!
Έτσι η Zurawski παρέμεινε έγκυος γνωρίζοντας ότι η κόρη που κυοφορούσε της δεν είχε καμία πιθανότητα επιβίωσης, καθώς νοσούσε περισσότερο μέρα με τη μέρα. Οι γιατροί πραγματοποίησαν τελικά επείγουσα επαγωγική άμβλωση – αλλά μόνο αφού εμφάνισε σήψη και παραλίγο να πεθάνει. Η λοίμωξη την κράτησε στην εντατική για μέρες και της κόστισε τη μία από τις σάλπιγγές της, θέτοντας μόνιμα σε κίνδυνο τη μελλοντική της ικανότητα να αποκτήσει παιδιά.
Ο νόμος ευθύνεται για την αύξηση κατά 13% των θανάτων των βρεφών
Η Zurawski κατέθεσε αγωγή ενάντια στην πολιτεία του Τέξας που φέρει το όνομα της και οδήγησε στην πρώτη εμβληματική δίκη μετά από εκείνη της υπόθεσης «Roe v Wade» που οδήγησε στη νομιμοποίηση των αμβλώσεων το 1973. Αυτή η εμβληματική δίκη που δυστυχώς δεν δικαίωσε τις γυναίκες που στοιχήθηκαν πίσω από την Zurawski, είναι το αντικείμενο του ντοκιμαντέρ Zurawski v Texas των Μέισι Κρόου και Άμπι Περό που παρακολουθήσαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
«Κάποιος έπρεπε να καταθέσει την πρώτη αγωγή», λέει η Ζουράφσκι στην ταινία που πήρε το όνομά της από την αγωγή της, Zurawski v Texas, και κυκλοφόρησε λίγο πριν τις πρόσφατες εκλογές στις ΗΠΑ, δηλαδή πριν από μια κρίσιμη αναμέτρηση στην οποία διακυβεύονταν μεταξύ άλλων και τα δικαιώματα της γυναίκας. Μην ξεχνάμε ότι το Τέξας δεν είναι η μόνη πολιτεία που υποφέρει από το νόμο. Είναι 13 στο σύνολο τους οι πολιτείες των ΗΠΑ στις οποίες ο νόμος περί των αμβλώσεων οδήγησε και στην αύξηση κατά 13% των θανάτων των βρεφών, ανάγκασε τους γιατρούς να παρέχουν υποβαθμισμένη φροντίδα και προκάλεσε ανυπολόγιστο τραύμα στις γυναίκες που αναζητούν βασική υγειονομική περίθαλψη.
«Αυτό που ζητάμε με αυτή τη μήνυση είναι το ελάχιστο που απαιτεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια», λέει στην ταινία η Molly Duane, η επικεφαλής δικηγόρος του Κέντρου για την αγωγή, η οποία παλεύει μαχητικά αλλά καταρρέει όταν χάνουν τη μία δίκη πίσω από την άλλη. «Θα πεθάνουν άνθρωποι. Και το ερώτημα είναι, νοιάζεται πραγματικά κανείς στην πολιτεία του Τέξας που βρίσκεται σε θέση ισχύος;».
Μόλις η Zurawski κατέθεσε τη μήνυσή της, δεκάδες γυναίκες, μαζί με τους συντρόφους και τις οικογένειές τους, απευθύνθηκαν στο Κέντρο για τα δικαιώματα αναπαραγωγής που βοηθούσε τις γυναίκες του ντοκιμαντέρ, με παρόμοιες συνταρακτικές ιστορίες.
Κατά τη διάρκεια της ταινίας, μοιράζονται εμπειρίες: μια εγκυμοσύνη που δεν έλαβε κατάλληλη φροντίδα μέχρι που έσπασε η σάλπιγγα της, μια άλλη που κινδύνευσε να πεθάνει από σηψαιμία και σώθηκε τελευταία στιγμή, μια γυναίκα της οποίας την ιστορία θα διαβάσετε παρακάτω, κάνει εμετό στο δικαστήριο όταν αφηγείται πως αναγκάστηκε να δει το μωρό της να πεθαίνει μόλις το γέννησε εξαιτίας του νόμου.
Η υπόθεση «Zurawski κατά Τέξας» ακολουθεί τελικά τρεις από τις 22 ενάγουσες , οι οποίες κατέθεσαν αυτοπροσώπως τις ιστορίες τους για τις αμβλώσεις, κάτι που συνέβη στο δικαστήριο για πρώτη φορά από τη δεκαε του 1970 και ανέδειξε μεταξύ άλλων και ταξικά θέματα, αφού πολλές γυναίκες μπαίνουν σε κίνδυνο επειδή δεν μπορούν να ταξιδέψουν σε διπλανή πολιτεία για να κάνουν έκτρωση.
Η Samantha Casiano, η οποία ζούσε στο ανατολικό Τέξας με τον σύντροφό της και τα παιδιά τους, έμαθε στην εξέταση των 20 εβδομάδων ότι η κόρη της, Halo, θα γεννιόταν χωρίς το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου της πάθηση που ονομάζεται ανεγκεφαλία. Μη έχοντας την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψει εκτός πολιτείας για έκτρωση, αναγκάστηκε να κυοφορήσει την εγκυμοσύνη μέχρι τέλους, ενώ σχεδίαζε την κηδεία της κόρης της.
Αφού γέννησε, αναγκάζεται να υποστεί την τραυματική εμπειρία να παρακολουθεί την κόρη της να αγκομαχάει ζητώντας οξυγόνο επί τέσσερις ώρες μετά τη γέννηση.
Η Όστιν Ντέναρντ, μια γυναικολόγος με έδρα το Ντάλας, έμαθε επίσης ότι το τρίτο παιδί της είχε ανεγκεφαλία και αναγκάστηκε να ταξιδέψει εκτός πολιτείας για την ιατρική περίθαλψη που συνήθιζε να παρέχει στους ασθενείς της στην κοινότητα της πατρίδας της. «Το να έχουμε αυτούς τους νόμους που ακρωτηριάζουν την ικανότητά μας να παρέχουμε περίθαλψη – μοιάζει με χαστούκι στο πρόσωπο», λέει.
Το κράτος, τελικά, δεν τους άκουσε. Στις 31 Μαΐου, το Ανώτατο Δικαστήριο του Τέξας απέρριψε ομόφωνα τη νομική προσφυγή των γυναικών, δηλώνοντας ότι η πολιτειακή απαγόρευση των αμβλώσεων μπορεί να παραμείνει ως έχει, χωρίς να διευκρινίζει πότε μπορούν να γίνουν ιατρικά αναγκαίες αμβλώσεις. Η απόφαση αναφέρθηκε ελάχιστα στις γυναίκες. «Το να ξέρεις ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε θέση ισχύος θεωρούν ότι οι έγκυες πρέπει απλώς να είναι αγγεία», λέει ο Dennard στην ταινία. «Πρέπει απλώς να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε και να μιλάμε γι’ αυτό και να λέμε τις ιστορίες μας, χωρίς φόβο»
Οι δημιουργοί της συνταρακτικής κατά τα άλλα ταινίας, η οποία μεταξύ άλλων προτάσεις τον αγώνα ως μονόδρομο για την επούλωση του τραύματος, στην προσπάθεια τους να μην κομματικοποιήσουν την υπόθεση, στερούν από το κοινό τη δυνατότητα να δει το πρόσωπο του εισαγγελέα που αποφασίζει για τις μήτρες και τις ζωές τους.
Ο Πάξτον ανέβηκε στην εξουσία ως σύμμαχος του κινήματος Tea Party και έχει περιγραφεί ως υπερσυντηρητικός και ακροδεξιός. Ως Γενικός Εισαγγελέας, έχει διορίσει εξέχοντες εχθρούς των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε ηγετικές θέσεις μέσα στο τμήμα του. Τον Ιούνιο του 2022, δήλωσε ότι θα υπερασπιστεί νόμους που απαγορεύουν τις συναινετικές ομόφυλες σχέσεις αν η προηγούμενη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που την αναιρούσε, η απόφαση «Lawrence v. Texas», ανατραπεί. Έχει μηνύσει την κυβέρνηση του προεδρου Τζο Μπάιντεν σχεδόν 50 φορές.
Υποστηρίζει σχεδόν πλήρη απαγόρευση της πρόσβασης σε αμβλώσεις. Μετά την εκλογική νίκη του Μπάιντεν το 2020 και την άρνηση του Ντόναλντ Τραμπ να παραδεχθεί την ήττα του, ενώ έκανε ισχυρισμούς για εκλογική απάτη, ο Πάξτον βοήθησε τον Τραμπ στις προσπάθειές του να ανατρέψει το αποτέλεσμα. Κατέθεσε την αποτυχημένη υπόθεση «Texas v. Pennsylvania» στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ και μίλησε στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Τραμπ στις 6 Ιανουαρίου 2021 στην Ουάσινγκτον, η οποία προηγήθηκε της επίθεσης στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ.
Ο Πάξτον κατηγορήθηκε το 2015 για απάτη σε κρατικά χρηματοοικονομικά σχετικά με δραστηριότητες πριν αναλάβει το αξίωμα Στις 26 Μαρτίου 2024, οι εισαγγελείς συμφώνησαν να αποσύρουν τις κατηγορίες για απάτη σε χρηματοοικονομικά υπό τους όρους μιας προδικαστικής συμφωνίας.
Τον Οκτώβριο του 2020, αρκετοί υψηλόβαθμοι συνεργάτες στο γραφείο του Πάξτον τον κατηγόρησαν για δωροδοκία, κατάχρηση εξουσίας και άλλα εγκλήματα. Ο Πάξτον απομακρύνθηκε από το αξίωμα με διμερή έγκριση τον Μάιο του 2023 από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του Τέξας που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους με κατηγορίες ότι ο Πάξτον παρείχε προνομιακή μεταχείριση σε πολιτικό που τον δωροδόκησε, κακή χρήση δημόσιων πόρων και ψευδείς δηλώσεις κατά των καταγγελλόντων, παρεμπόδιση δικαιοσύνης στη δίκη για απάτη σε χρηματοοικονομικά εναντίον του.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Γερουσία του Τέξας υπερψήφισε την αθώωση του από τα παραπάνω (16 υπέρ 14 κατά) για να αθωώσει τον Πάξτον από όλα τα παραπάνω, χαρίζοντας του ξανά το αξίωμα του. Ο Πάξτον διερευνάται ακόμα όμως, από ομοσπονδιακούς εισαγγελείς.
Μπορεί τα άτομα με μήτρα και οι οικογένειες τους να έχουν αρχίσει να μιλούν και να διεκδικούν στα δικαστήρια την απελευθέρωση των αμβλώσεων, ωστόσο η επανεκλογή του Τραμπ ο οποίος σε κάποια φάση της προεκλογικής του περιοδείας άφηνε την υπόνοια της καθολικής απαγόρευσης των αμβλώσεων σε όλες τις ΗΠΑ κάτι που πήρε αργότερα πίσω, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία.
Εδώ η σελίδα της καμπάνιας και της ταινίας