Κάποια τραγούδια έρχονται να εκφράσουν τη συλλογική μας ανάγκη, τα συλλογικά μας αιτήματα, το συλλογικό μας αίσθημα ή τα κινήματά μας κι αυτό δεν το ξέρει πάντα ο-η δημιουργός τους όταν τα γράφει. Για την ακρίβεια, τις περισσότερες φορές το αγνοεί. Αυτό συνέβη και με την περίπτωση του Ορέστη Ντάντου. Τα «Τακούνια» αναδείχθηκαν σε ένα από τα αγαπημένα φεμινιστικά τραγούδια, ειδικά στη μαθητική κοινότητα που αναρτά βίντεο τραγουδώντας «Αυτή η γυναίκα σπίτι σου που ‘χεις για ισοβίτη σου, σύντομα θα σου φύγει». Το δε «Νερό στη Βάρκα» που έκανε τον τραγουδοποιό και εκπαιδευτικό, γνωστό σε ένα ευρύτερο κοινό, παραλίγο να το αφήσει εκτός του δίσκου.
Ο πολυπρόσωπος καλλιτεχνικά Ορέστης Ντάντος ραπάρει («Άλλη μια για το παιδί στο παράθυρο που κοιτάζει απ΄ την καρέκλα το μηδέν και το άπειρο. Για όλους εκείνους που το είπαν ανάπηρο») αλλά την επόμενη στιγμή στοιχίζεται στην παράδοση του παραδοσιακού και έντεχνου τραγουδιού, απλώνει λυρικές μελωδίες και ποιητικούς μεστούς στίχους, που δεν τους λείπει καθόλου η προφορικότητα κι άλλοτε έχουν κάτι πολύ σοβαρό, άλλοτε κάτι αστείο να μας πουν.
«Θεέ μου λύτρωσέ με, λύτρωσέ με, απ’ την ανάγκη να ‘χω πάντα κάτι να κρατιέμαι. Θεέ μου βόηθησέ με, βόηθησέ με, να βρίσκω πάντα δύναμη να χτίζω ό,τι καίνε.»
Το tvxs μίλησε με τον τραγουδοποιό με αφορμή τις ιστορίες των τραγουδιών και τη νέα του δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Μοναχοπαίδια» για τις αφορμές της δημιουργίας αλλά και τις έντονες κοινωνικοπολιτικές δονήσεις των ημερών μας.
Ποια είναι η ιστορία του τραγουδιού που υιοθετήθηκε ως ένα από τα αγαπημένα φεμινιστικά τραγούδια και εκφράζουν τραγουδώντας το, τα αιτήματά τους, μαθήτριες και μαθητές σε όλη τη χώρα;
Το είχα γράψει με άλλους στίχους που δεν μου έλεγαν κάτι. Έφτιαχνα το πρότζεκτ με τις γυναίκες, δεν το είχα ονομάσει ακόμα «Τακούνια» κι έψαχνα την ιδέα για ένα τραγούδι – σημαία. Μου έκατσε αυτό. Ήταν το τελευταίο τραγούδι κι ήταν σχηματοποιημένο.
Είχες φανταστεί την πορεία του;
Ήξερα ότι είναι το πιο συγκεκριμένο σε σχέση με το περιεχόμενο αλλά δεν είχα φανταστεί τι θα γινόταν. Για μένα ήταν πιο ποιητική η βάση των στίχων. Φαντάστηκα μια γυναίκα ελεύθερη, που περπατάει… μια αίσθηση απελευθέρωσης ενός ανθρώπου που φεύγει από τα δεσμά του. Δεν ήταν τόσο ξεκάθαρο στο μυαλό μου το φεμινιστικό περιεχόμενο εννοώ.
Την επιτυχία της Βάρκας την υποπτευόσουν;
Για τη «Βάρκα» ακόμη χειρότερα. Ήταν να μη μπει κιόλας στον δίσκο. Έγραψα κομμάτια και τα έβαζα σε φίλους να ψηφίσουν, να δω ποια θα βάλω, κι έβγαινε τελευταίο!
Δεν ξέρουμε ποιο τραγούδι θα μιλήσει στον κόσμο, αλλιώς θα το ξανακάναμε. Υπάρχει μια συλλογική ανάγκη που δεν μπορείς να την ξέρεις από πριν. Είναι άγνωστο το πότε θα συντονιστεί ο πολύς κόσμος γύρω από ένα τραγούδι.
Είναι πολύ ιδιαίτερος και φρέσκος ο στίχος σου. Προηγείται ή έπεται της μουσικής;
Πηγαίνω συνειρμικά σε μια μελωδία που λειτουργεί συναισθηματικά. Αυτοσχεδιάζω πάνω σε μια μουσική ιδέα και αφήνομαι να λέω ακατάληπτα λόγια στην τύχη, πιάνομαι από μια λέξη και το χτίζω.
Το αρχικό συναίσθημα το δίνει η μουσική δηλαδή και μετά σχηματίζεται σιγά σιγά η ιδέα.
Δεν κάθομαι να πω: θα μιλήσω για αυτό το πράγμα. Θέλω να υπάρχει το ισχυρό συναίσθημα το αφηρημένο της μουσικής αρχικά. Κι αν δεν με παρακινήσει η μουσική, δεν ξεκινάω καν.
Πολλές φορές όμως είναι και μια ερμηνεία μπορεί να δώσει το κάτι παραπάνω. Ο απλός ακροατής ακούει το τελικό αποτέλεσμα. Η Μάρθα Φριντζήλα για παράδειγμα, το είπε συγκλονιστικά το συγκεκριμένο τραγούδι. Μπορεί η φωνή μου στο ντέμο να μην είχε αυτό το στοιχείο που θα έκανε τους φίλους μου να το προσέξουν. Ήρθε μια ερμηνεία και πρόσθεσε κάτι σημαντικό.
Με ποιον τρόπο σε επηρέασε η επιτυχία αυτή;
Για καλή ή κακή μου τύχη, όλα αυτά έγιναν αργά. Οπότε δεν με επηρέασαν στο τι θέλω να κάνω. Τη μουσική τη χρησιμοποιώ για τη δική μου ηρεμία. Αυτό που θεωρώ ότι κέρδισα είναι ότι τώρα μπορώ να το κάνω με καλύτερους όρους. Και προχώρησα στο επόμενο project μου «Τα μοναχοπαίδια».
Τι σε οδήγησε σε αυτή τη θεματική και τι είναι τελικά τα μοναχοπαίδια;
Με απασχολούσε το θέμα γιατί είμαι καταρχήν μοναχοπαίδι. Αλλά ήθελα να μιλήσω και για τη θέση των ανθρώπων που νιώθουν ότι δεν κολλάνε με κόσμο και ομάδες κι έχουν μια προσωπική ματιά. Άνθρωποι που δεν είναι απαραίτητα μοναχοπαίδια αλλά δεν ακολουθούν τις νόρμες από τα κοινωνικά μέχρι τα προσωπικά θέματα. Έχουν την ικανότητα να κάνουν τα πράγματα μόνοι τους και δεν βρίσκουν ομοίους τους εύκολα.
Ως εκπαιδευτικός, διαπιστώνεις να έχουν χώρο αυτά τα παιδιά;
Είναι καλύτερες από πριν οι συνθήκες, γιατί είναι εποχή που εστιάζει στο κομμάτι της ατομικότητας. Βέβαια κάπου εκεί χάνεται και η συλλογική οπτική στα πράγματα. Είναι πάντως ένα καλύτερο περιβάλλον το μουσικό σχολείο στο οποίο εργάζομαι για αυτά τα παιδιά.
Είναι θα έλεγες πιο αντισυστημικό το βλέμμα τους;
Είναι. Στον δίσκο, το μοναχοπαίδι προσπαθεί να σταθεί στον κόσμο με βάση αυτά που πιστεύει χωρίς έτοιμη ομάδα και κανέναν δίπλα του. Χωρίς το έτοιμο πλαίσιο της πίστης της θρησκείας της ομάδας… Όπως ήταν ο Άρης Αλεξάνδρου για παράδειγμα. Το κάνεις μόνος σου.
Βιώνουμε μια έκρυθμη και ταυτόχρονα πρωτόγνωρα ενδιαφέρουσα κοινωνική κατάσταση. Πως σχολιάζεις όλα αυτά που ζούμε με αφορμή το κίνημα των Τεμπών;
Αυτό της 28 Φεβρουαρίου ήταν φανταστικό. Δεν το έχουμε ζήσει ποτέ αυτό, να μη μπορείς να περάσεις από κανέναν παράδρομο των κεντρικών αρτηριών. Αισθάνομαι ότι υπάρχει πολλή οργή και απογοήτευση που δεν μπορεί να εκφραστεί. Τα Τέμπη είναι απλά μια ευκαιρία που βρήκε ο κόσμος να δείξει την απογοήτευση και την θλίψη του. Δεν βρίσκει όραμα. Δεν βρίσκει τρόπο να εκφραστεί, έχει θλίψη και απογοήτευση που βγαίνουν σε θυμό όπως ξέρουμε ότι γίνεται πάντα. Είναι λοιπόν πιο βαθύ το αίσθημα του κόσμου.
Γιατί δεν βρίσκει πολιτικούς να τον εκφράζουν, ούτε πολιτική πειστική. Παρατηρώ ότι η ακροδεξιά σήμερα είναι πιο γοητευτική για τα παιδιά, έχει πάρει τη θέση στη νεολαία που είχε κάποτε η Αριστερά.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί είναι πιο λαϊκίστικος ο λόγος και ακούγεται πιο αντισυστημικός στα αυτιά τους ίσως. Γιατί δεν τους πείθει άλλη δύναμη. Και εμφανισιακά τους επηρεάζει περισσότερο αυτός ο χώρος. Είναι σαν η ορμή να μετακόμισε σε αυτό το στρατόπεδο.
Μετά τις γυναίκες και τα μοναχοπαίδια που θα εστιάσεις;
Τα επόμενα είναι μια πρόταση νεολαϊκή. Υπάρχουν τα τραγούδια αλλά δεν έχω αποφασίσει ποιοι θα τα πουν τι ενορχήστρωση θα έχουν κλπ. Θα είναι η δική μου άποψη για τα λαϊκά και θα κυκλοφορήσει μετά το καλοκαίρι.