Ενδείξεις ότι το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα μπορεί να κατέρριψε το επιβατικό αεροσκάφος που συνετρίβη στο Καζακστάν εξετάζουν οι αρχές, μετά και την ανάκτηση χθες, Πέμπτη (26/12) του δεύτερου μαύρου κουτιού, το οποίο μπορεί να δώσει απαντήσεις για τα αίτια της τραγωδίας που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους.
Ανακτήθηκε και το δεύτερο μαύρο κουτί του αεροσκάφους που καταρρίφθηκε στο Καζακστάν, την ίδια στιγμή που τα ερωτήματα σχετικά με την εμπλοκή της Ρωσίας πληθαίνουν.
Οι πρώτες πληροφορίες δείχνουν ότι το ρωσικό σύστημα ενδέχεται να χτύπησε το αεροσκάφος της Azerbaijan Airlines, προτού αυτό συντριβεί κοντά στην πόλη Ακτάου, σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν αξιολόγηση για το αεροπορικό δυστύχημα, το οποίο άφησε πίσω του τουλάχιστον 38 νεκρούς από τους 67 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος.
Εάν οι πρώτες ενδείξεις επιβεβαιωθούν τελικά, μπορεί να πρόκειται για μια περίπτωση λανθασμένης ταυτότητας, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος, κατά την οποία κακώς εκπαιδευμένες ρωσικές μονάδες πυροβόλησαν από αμέλεια εναντίον της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Ουκρανία.
Αξιωματούχοι από το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και τη Ρωσία ζήτησαν να αποφευχθούν εικασίες σχετικά με το δυστύχημα, έως ότου ολοκληρωθούν οι έρευνες.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Αζερμπαϊτζάν, την Παρασκευή αναμένονται στο Καζακστάν Βραζιλιάνοι αξιωματούχοι και εκπρόσωποι της κατασκευάστριας εταιρείας του αεροσκάφους, Embraer, προκειμένου να συνδράμουν στη διερεύνηση των γεγονότων που οδήγησαν στη συντριβή.
Η πτήση της Azerbaijan Airlines είχε αναχωρήσει από την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, Μπακού, με προορισμό το Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της νότιας ρωσικής δημοκρατίας της Τσετσενίας, πριν πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση περίπου 3 χιλιόμετρα από την πόλη Ακτάου, σύμφωνα με ανακοίνωση της αεροπορικής εταιρείας την Τετάρτη.
Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το αεροσκάφος άλλαξε την πορεία του λόγω πυκνής ομίχλης στο Γκρόζνι.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα παρακολούθησης πτήσεων Flightradar24, το αεροπλάνο απογειώθηκε την Τετάρτη στις 7:55 π.μ. τοπική ώρα Αζερμπαϊτζάν (10:55 μ.μ. Τρίτης ώρα Ανατολικών ΗΠΑ) και συνετρίβη περίπου δυόμισι ώρες αργότερα.
Οι αρχές δεν έχουν δώσει άμεσες εξηγήσεις για τον λόγο που το αεροσκάφος διέσχισε την Κασπία Θάλασσα, ενώ το Μπακού και το Γκρόζνι βρίσκονται δυτικά της και η Ακτάου ανατολικά.
Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Kazinform ανέφερε την Πέμπτη ότι ανακτήθηκε το δεύτερο μαύρο κουτί από το σημείο της συντριβής, το οποίο οι αρχές ελπίζουν ότι θα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη διερεύνηση των αιτιών του δυστυχήματος.
Ο υπουργός Μεταφορών του Καζακστάν, Μαράτ Καραμπάγιεφ, δήλωσε την Πέμπτη ότι κέντρο ελέγχου του Καζακστάν έλαβε σήμα από τη Ρωσία περίπου 45 λεπτά πριν τη συντριβή του αεροπλάνου, ενημερώνοντας ότι η πτήση εκτρέπεται. Σύμφωνα με τον Καραμπάγιεφ, ο Ρώσος ελεγκτής ανέφερε ότι το αεροσκάφος αντιμετώπιζε προβλήματα στα συστήματα ελέγχου και το πλήρωμα αποφάσισε να κατευθυνθεί προς την Ακτάου, αφού ενημερώθηκε για κακές καιρικές συνθήκες. Αργότερα, ο ίδιος ελεγκτής σημείωσε ότι “ένας οξυγονοποιός εξερράγη στην καμπίνα των επιβατών, με αποτέλεσμα οι επιβάτες να χάνουν τις αισθήσεις τους”.
Παρά το γεγονός ότι το πλήρωμα της Azerbaijan Airlines πραγματοποίησε δύο προσεγγίσεις για προσγείωση στο αεροδρόμιο της Ακτάου, το αεροσκάφος παρέκκλινε της πορείας του και διέκοψε την επικοινωνία με τους ελεγκτές πριν συντριβεί, ανέφερε ο Καραμπάγιεφ.
Η ιστοσελίδα Flightradar24 ανέφερε σε ανάρτησή της ότι το αεροσκάφος “βρέθηκε αντιμέτωπο με παρεμβολές GPS και spoofing κοντά στο Γκρόζνι”. Αυτές οι παρεμβολές μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την ικανότητα πλοήγησης και επικοινωνίας ενός αεροσκάφους, δημιουργώντας σημαντικούς κινδύνους ασφαλείας, όπως τονίζεται.
Επιπλέον, δεδομένα και βίντεο από τη συντριβή υποδεικνύουν “πιθανά προβλήματα ελέγχου” του αεροσκάφους, σύμφωνα με το Flightradar24.
Βίντεο και εικόνες του αεροσκάφους μετά τη συντριβή δείχνουν διατρήσεις στο σώμα του, ωστόσο, η αιτία αυτών των ζημιών δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί.
Η Azerbaijan Airlines δήλωσε αρχικά στο AZERTAC ότι το δυστύχημα οφείλεται σε σύγκρουση του αεροσκάφους με σμήνος πουλιών. Παρόμοια αναφορά έκανε και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αερομεταφορών της Ρωσίας, υποστηρίζοντας ότι η πτώση συνέβη λόγω σύγκρουσης με πουλιά.
Ωστόσο, ο Αντρίι Κοβαλένκο, επικεφαλής του Κέντρου Αντιμετώπισης Παραπληροφόρησης της Ουκρανίας, διέψευσε αυτόν τον ισχυρισμό, αναφέροντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το αεροσκάφος “καταρρίφθηκε από ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα”.
Η συντριβή σημειώθηκε λίγο μετά από ουκρανικά πλήγματα με drones στη νότια Ρωσία. Η δραστηριότητα drones έχει οδηγήσει σε προσωρινό κλείσιμο αεροδρομίων στην περιοχή στο παρελθόν, και το πλησιέστερο ρωσικό αεροδρόμιο στη διαδρομή του αεροσκάφους ήταν κλειστό το πρωί της Τετάρτης.
“Η Ρωσία έπρεπε να έχει κλείσει τον εναέριο χώρο πάνω από το Γκρόζνι αλλά δεν το έκανε”, δήλωσε ο Κοβαλένκο, εκφράζοντας την άποψη ότι οι αρχές μπορεί να προσπαθήσουν να καλύψουν τα πραγματικά αίτια της συντριβής, καθώς η απόδοση ευθυνών στη Ρωσία θα ήταν “άβολη”.
Ο Τζάστιν Κραμπ, ειδικός σε θέματα πληροφοριών, ασφάλειας και άμυνας, καθώς και διευθύνων σύμβουλος της Sibylline, δήλωσε στο BBC Radio 4 ότι “η κατάρριψη από ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα είναι η θεωρία που ταιριάζει καλύτερα με τα δεδομένα που γνωρίζουμε“. Ο Κραμπ πρόσθεσε ότι ρωσικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας ήταν ενεργά στο Γκρόζνι κατά τη στιγμή που υπέστη ζημιά το αεροσκάφος.
“Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για σκόπιμη ενέργεια”, σημείωσε, επισημαίνοντας ότι η Ρωσία ανησυχεί έντονα για τα μεγάλης εμβέλειας drones της Ουκρανίας, τα οποία συχνά δεν καταρρίπτονται.
Η Osprey Flight Solutions, εταιρεία ανάλυσης κινδύνων στον τομέα της αεροπορίας με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, εξέδωσε προειδοποίηση προς τις αεροπορικές εταιρείες, υποστηρίζοντας ότι η πτήση “πιθανότατα καταρρίφθηκε από ρωσικό στρατιωτικό αντιαεροπορικό σύστημα”, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε στο CNN δεν αποκάλυψε ποιο τύπο συστήματος μπορεί να χρησιμοποίησε η Ρωσία για την κατάρριψη του επιβατικού αεροσκάφους, μιας και η Ρωσία διαθέτει αρκετά αντιαεροπορικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των προηγμένων S-300 και S-400, του μεσαίας εμβέλειας Pantsir και άλλων.
Τουλάχιστον 38 από τους 67 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος έχασαν τη ζωή τους στη συντριβή, όπως επιβεβαίωσαν οι αρχές του Καζακστάν, ανάμεσά τους δύο πιλότοι και μία αεροσυνοδός.
Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό του Καζακστάν, Κανάτ Μποζουμπάγιεφ, ανασύρθηκαν ζωντανοί 29 επιβάτες, ανάμεσά τους και δύο παιδιά.
Από τους επιβαίνοντες, 37 ήταν πολίτες του Αζερμπαϊτζάν, 16 από τη Ρωσία, έξι από το Καζακστάν και τρεις από το Κιργιστάν, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του Υπουργείου Μεταφορών του Καζακστάν.
Την Πέμπτη, ο Υφυπουργός Υγείας του Καζακστάν, Τιμούρ Μουράτοφ, δήλωσε ότι εννέα Ρώσοι πολίτες και 14 Αζέροι πολίτες έχουν επαναπατριστεί στις χώρες τους, σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης του Καζακστάν.
Έξι τραυματίες εξακολουθούν να νοσηλεύονται στην Ακτάου, ανάμεσά τους τρεις πολίτες του Αζερμπαϊτζάν και τρεις του Κιργιστάν. Από αυτούς, τέσσερις νοσηλεύονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας, ενώ η κατάσταση ενός ασθενούς παραμένει εξαιρετικά σοβαρή και ασταθής, πρόσθεσε ο Μουράτοφ.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Πέμπτη ότι είναι λάθος να γίνονται εικασίες για τα αίτια της συντριβής πριν ολοκληρωθεί η έρευνα, σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti.
Ο πρόεδρος της Γερουσίας του Καζακστάν, Μάουλεν Ασιμπάγιεφ, ανέφερε ότι “η φύση αυτών των ζημιών και τα αίτια της καταστροφής παραμένουν άγνωστα”.
Μια επιτροπή έχει συσταθεί για τη διερεύνηση της συντριβής, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία, όπως ανακοίνωσε ο Ασιμπάγιεφ.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Μεταφορών του Καζακστάν, Ταλγκάτ Λαστάγιεφ, δήλωσε ότι ειδικοί αναμένεται να φτάσουν στη χώρα την Παρασκευή για να συνεχίσουν τις έρευνες. “Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη – συλλέγονται θραύσματα και λεπτομέρειες”, δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Kazinform.
Ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός, Κανάτ Μποζουμπάγιεφ, τόνισε ότι “ούτε τα προκαταρκτικά αίτια μπορούν να προσδιοριστούν ακόμη, καθώς απαιτούνται εξειδικευμένοι ειδικοί για αυτό”.
“Θα πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες εργασίες και τότε θα υπάρξει σαφήνεια”, ανέφερε ο Μποζουμπάγιεφ την Πέμπτη.
Επιπλέον, ο Μποζουμπάγιεφ σημείωσε ότι δεν έχουν ληφθεί ακόμη αναφορές για το δυστύχημα από τη Ρωσία ή το Αζερμπαϊτζάν. “Επομένως, είναι αδύνατο να αποκλειστεί οποιαδήποτε εκδοχή“, πρόσθεσε, σύμφωνα με το Kazinform.