Ερντογάν: Ο πρωταγωνιστικός ρόλος που διεκδικεί στη Συρία στην μετά-Άσαντ εποχή και τα σχέδια εξόντωσης για τους Κούρδους
Η Τουρκία είναι η κύρια μεταξύ των τοπικών, περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων που επιδιώκουν να καλύψουν το κενό εξουσίας στη Συρία έπειτα από την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου.
Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε στρατιωτική συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), ο κύριος στόχος της Τουρκίας στη Συρία είναι οι υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) – που είναι επίσης σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στη χώρα.
Εδώ και χρόνια, οι SDF συνεργάζονται με τις δυνάμεις των ΗΠΑ για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους στα βορειοανατολικά της Συρίας, νικώντας τον ISIS στο τελευταίο του καταφύγιο, το Μπαγκούζ, κοντά στα σύνορα της Συρίας με το Ιράκ, τον Μάρτιο του 2019.
Περίπου 900 στρατιώτες των ΗΠΑ αναπτύσσονται μαζί με τις δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων για να εμποδίσουν το Ισλαμικό Κράτος να αποκαταστήσει γεωγραφικά ερείσματα και οι Κούρδοι επιβλέπουν τις φυλακές που φιλοξενούν χιλιάδες μαχητές του ΙΚ και τις οικογένειές τους.
Ωστόσο, η Τουρκία θεωρεί τις Μονάδες Άμυνας του Λαού (YPG), που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της μαχητικής δύναμης των SDF, ως προέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) που εδρεύει στην Τουρκία. Το PKK έχει εμπλακεί σε μια εξέγερση στη νοτιοανατολική Τουρκία εδώ και δεκαετίες, μερικές φορές καταφεύγει στη βία για την επιδίωξή του για περισσότερη αυτονομία και δικαιώματα για τους Κούρδους. Η Τουρκία, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν το PKK τρομοκρατική οργάνωση.
Οι SDF δεν αρνούνται τις διασυνδέσεις τους με το PKK, αλλά έχουν δηλώσει ότι δεν θα εμπλακούν σε τρομοκρατικές επιθέσεις σε τουρκικό έδαφος.
Στις 15 Δεκεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ χαρακτήρισε την εξάρθρωση των κουρδικών δυνάμεων «πρωταρχικό ζήτημα της Άγκυρας στη Συρία». «Το έχουμε εκφράσει στους Αμερικανούς φίλους μας. Αναμένουμε από αυτούς να επαναξιολογήσουν τη θέση τους [για την υποστήριξη προς τους Κούρδους]», είπε ο Γκιουλέρ.
Αυτό απηχούσε παλαιότερο σχόλιο του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στις 10 Δεκεμβρίου είπε ότι ο αγώνας κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, «που απειλεί την ασφάλεια και τη αιωνιότητα και των δύο χωρών, θα συνεχιστεί χωρίς καμία παραχώρηση».
Ερντογάν: «Το Ισλαμικό Κράτος και το PKK, είτε θα καταθέσουν τα όπλα τους είτε θα θαφτούν με αυτά στη Συρία»
Την Τετάρτη (25/12) ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε για ακόμη μία φορά ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για τη δημιουργία μιας Τουρκίας «απαλλαγμένης από την τρομοκρατία», ενώ δεσμεύτηκε να εξαλείψει όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις στη Συρία.
«Χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που διαθέτει το κράτος μας, θα πραγματοποιήσουμε τον στόχο μας για [δημιουργία] μιας Τουρκίας απαλλαγμένης από την τρομοκρατία το προσεχές διάστημα», δήλωσε ο Ερντογάν στην ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στις 25 Δεκεμβρίου.
«Θα εξαλείψουμε αυτούς που χτίζουν τοίχους ανάμεσα σε εμάς και τους Κούρδους αδελφούς μας», τόνισε, αναφερόμενος στο PKK, την τρομοκρατική οργάνωση που έχει σκοτώσει περισσότερους από 40.000 ανθρώπους από τη δεκαετία του 1980, όπως αναφέρει η Hurriyet.
Η τρομοκρατική οργάνωση χρησιμοποιεί το βόρειο Ιράκ ως κύρια βάση της, καθώς η ικανότητά της να δρα σε τουρκικό έδαφος έχει σχεδόν εξουδετερωθεί μέσω αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων του τουρκικού στρατού, σχολιάζουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Το AKP και ο κύριος πολιτικός του σύμμαχος, το Κόμμα Εθνικιστικής Κίνησης (MHP), που σχηματίζουν τη Λαϊκή Συμμαχία, έχουν πρόσφατα καλέσει το Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας του Λαού (DEM Party) και άλλες κουρδικές προσωπικότητες να ασκήσουν πίεση στο PKK να αυτοδιαλυθεί και να τερματίσει τη σύγκρουση.
Ο πρόεδρος του MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, πρότεινε μάλιστα την αποφυλάκιση του ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ώστε να καλέσει την οργάνωση να καταθέσει τα όπλα.
«Αν και υπάρχουν αυτοί που δεν μπορούν να χωνέψουν τους δεσμούς μας [με τους Κούρδους], εμείς, ως Λαϊκή Συμμαχία, είμαστε αποφασισμένοι να βαδίσουμε σε αυτόν τον δρόμο», υπογράμμισε ο Ερντογάν.
Φωτογραφία αρχείου: Reuters
Ο Ερντογάν αναφέρθηκε επίσης στις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία, περιγράφοντας την πτώση του καθεστώτος Άσαντ ως «επιτυχία του συριακού λαού έπειτα από 13 χρόνια ταλαιπωρίας». Η Τουρκία θα επεκτείνει τη βοήθειά της στη νέα διοίκηση στη Συρία, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ενότητας της χώρας, δεσμεύτηκε ο Ερντογάν.
«Όσοι προσπαθούν να επωφεληθούν από την κατάσταση στη Συρία θα μας βρουν απέναντί τους μαζί με τον συριακό λαό», δήλωσε, αναφερόμενος στις τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως το Ισλαμικό Κράτος (DAESH) και την Κουρδική πολιτοφυλακή YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού).
«Είμαστε αποφασισμένοι να εξαλείψουμε όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις, ιδιαίτερα το DAESH και το PKK [στη Συρία]. Αυτοί οι δολοφόνοι είτε θα καταθέσουν τα όπλα είτε θα θαφτούν στη Συρία με τα όπλα τους στα χέρια», τόνισε εμφατικά.
«Το DAESH αποτελεί απειλή για τη Συρία, για εμάς και για ολόκληρη την περιοχή και πρέπει να εξαλειφθεί», σημείωσε ο Ερντογάν.
Οι Τούρκοι, οι Κούρδοι και όλες οι άλλες θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες της περιοχής μοιράζονται κοινό παρελθόν και μέλλον, τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι μοναδικός στόχος της Τουρκίας είναι να επικρατήσει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή.
Όσον αφορά το μέλλον της Συρίας, ο Ερντογάν εξήρε τα μηνύματα και τις πράξεις της νέας διοίκησης υπό την ηγεσία του Άχμαντ αλ Σάρα και κάλεσε όλα τα αραβικά έθνη και τις ισλαμικές χώρες να ηγηθούν των διεθνών προσπαθειών για την ανοικοδόμηση της χώρας.
Οι κουρδικές δυνάμεις απωθούν τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία Σύρους αντάρτες
Οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ερντογάν έρχονται μια μέρα μετά την ανακοίνωση των μαχητών υπό την ηγεσία των Κούρδων στη Συρία, γνωστών ως Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, ότι εξαπέλυσαν αντεπίθεση εναντίον του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Συριακού Εθνικού Στρατού για να ανακαταλάβουν περιοχές κοντά στα βόρεια σύνορα της Συρίας με την Τουρκία.
Οι υπό κουρδική ηγεσία SDF είναι ο κρίσιμος σύμμαχος της Ουάσινγκτον στη Συρία, στοχεύοντας τους εν υπνώσει πυρήνες της εξτρεμιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος που είναι διάσπαρτοι στα ανατολικά της χώρας. Μετά την πτώση της ολοκληρωτικής εξουσίας του Μπασάρ Άσαντ στις αρχές του μήνα, οι συγκρούσεις έχουν ενταθεί μεταξύ της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ ομάδας και του Συριακού Εθνικού Στρατού, ο οποίος κατέλαβε την πόλη-κλειδί Μανμπίτζ και τις περιοχές γύρω από αυτήν.
Οι έντονες συγκρούσεις που διαρκούν εβδομάδες έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία η Συρία, που έχει πληγεί από μια δεκαετία πολέμου και οικονομικής δυσπραγίας, διαπραγματεύεται το πολιτικό της μέλλον έπειτα από μισό αιώνα διακυβέρνησης από τη δυναστεία Άσαντ.
Η Ruken Jamal, εκπρόσωπος της Μονάδας Προστασίας Γυναικών ή YPJ, η οποία υπάγεται στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, δήλωσε στο Associated Press ότι οι μαχητές της απέχουν μόλις 11 χιλιόμετρα από το κέντρο της Manbij στη συνεχιζόμενη αντεπίθεσή τους. Κατηγόρησε την Άγκυρα ότι προσπαθεί να αποδυναμώσει την επιρροή της ομάδας στις διαπραγματεύσεις για το πολιτικό μέλλον της Συρίας μέσω του Συριακού Εθνικού Στρατού.
«Η Συρία βρίσκεται τώρα σε μια νέα φάση και διεξάγονται συζητήσεις για το μέλλον της χώρας», δήλωσε ο Τζαμάλ. «Η Τουρκία προσπαθεί, μέσω των επιθέσεών της, να μας αποσπάσει την προσοχή με μάχες και να μας αποκλείσει από τις διαπραγματεύσεις στη Δαμασκό».
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εδρεύει στη Βρετανία και παρακολουθεί τον πόλεμο της αντιπολίτευσης, αναφέρει ότι από τότε που ξεκίνησε η επίθεση του Συριακού Εθνικού Στρατού στη βόρεια Συρία εναντίον των Κούρδων στις αρχές του μήνα, δεκάδες άνθρωποι και από τις δύο πλευρές έχουν σκοτωθεί.
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν συνομίλησε την Τρίτη (24/12) με τον Τούρκο υπουργό Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Πενταγώνου υποστράτηγο Πατ Ράιντερ.
Ο Ράιντερ δήλωσε ότι συζήτησαν την τρέχουσα κατάσταση στη Συρία και ο Όστιν τόνισε ότι ο στενός και συνεχής συντονισμός είναι ζωτικής σημασίας για μια επιτυχημένη προσπάθεια αντιμετώπισης του ΙΚ στη χώρα. Συζήτησαν επίσης τη σημασία της δημιουργίας των συνθηκών που θα επιτρέψουν μια πιο ασφαλή και σταθερή Συρία.
Η Άγκυρα βλέπει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις ως παρακλάδι του ορκισμένου εχθρού της, του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο κατατάσσει ως τρομοκρατική οργάνωση. Οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία ένοπλες ομάδες μαζί με τα τουρκικά αεροσκάφη επιτίθενται εδώ και χρόνια σε θέσεις όπου οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις είναι σε μεγάλο βαθμό παρούσες σε ολόκληρη τη βόρεια Συρία, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν μια νεκρή ζώνη απαλλαγμένη από την ομάδα κατά μήκος των μεγάλων κοινών συνόρων.
Ενώ ο Συριακός Εθνικός Στρατός συμμετείχε στην αστραπιαία εξέγερση -με επικεφαλής την ισλαμική ομάδα Hayat Tahrir al-Sham- που ανέτρεψε τον Άσαντ, συνέχισε την πίεσή της εναντίον των SDF, που θεωρούνται ο δεύτερος βασικός παράγοντας της Συρίας για το πολιτικό της μέλλον.
Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, Farhad Shami, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του απώθησαν τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία αντάρτες από περιοχές κοντά στο φράγμα Tishrin στον ποταμό Ευφράτη, βασική πηγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Είπε ότι οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις κατέστρεψαν επίσης μια δεξαμενή που ανήκε στους αντάρτες νοτιοανατολικά της Μανμπίτζ.
Ο παρατηρητής πολέμου με έδρα τη Βρετανία δήλωσε την Τρίτη ότι η ομάδα υπό κουρδική ηγεσία, μετά από ολονύκτιες μάχες, ανακατέλαβε τέσσερα χωριά στις περιοχές κοντά στο στρατηγικό φράγμα.
Τουρκικά αεροσκάφη βομβάρδισαν επίσης τις τελευταίες ημέρες τη στρατηγική συνοριακή πόλη Κομπάνι.
Κατά τη διάρκεια της συριακής εξέγερσης που μετατράπηκε σε σύγκρουση, οι Κούρδοι δημιούργησαν έναν θύλακα αυτόνομης διακυβέρνησης στη βορειοανατολική Συρία, χωρίς ποτέ να συμμαχήσουν πλήρως με τον Άσαντ στη Δαμασκό ούτε με τους αντάρτες που προσπαθούν να τον ανατρέψουν.
Ακόμη και με την οικογένεια Άσαντ εκτός παιχνιδιού, φαίνεται ότι η θέση της Άγκυρας δεν θα αλλάξει, με την επίσκεψη-ορόσημο του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στη Συρία να διατηρεί μια ισχυρή θέση για την ομάδα υπό κουρδική ηγεσία στη συνάντησή του με τον de facto ηγέτη της HTS Αχμάντ αλ-Σαράα.
«Έχει μετατρέψει την περιοχή σε ένα καζάνι τρόμου με μέλη του PKK και ακροαριστερές ομάδες που έχουν έρθει από την Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν και την Ευρώπη», δήλωσε ο Φιντάν σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση. «Η διεθνής κοινότητα κάνει τα στραβά μάτια σε αυτή την ανομία λόγω της κηδεμονίας που παρέχει (κατά του ΙΚ)».
Με τις συνεχιζόμενες μάχες, ο διοικητής των SDF Mazloum Abdi εξέφρασε την ανησυχία του για μια ισχυρή αναζωπύρωση του ΙΚ λόγω του κενού εξουσίας στη Συρία και των συνεχιζόμενων μαχών, που έχουν αφήσει την υπό κουρδική ηγεσία ομάδα να μην μπορεί να πραγματοποιήσει τις επιθέσεις και τις επιδρομές της κατά των διάσπαρτων εν υπνώσει πυρήνων των εξτρεμιστών.
Δεκάδες χιλιάδες παιδιά, μέλη οικογενειών και υποστηρικτές των μαχητών του ΙΚ εξακολουθούν να κρατούνται σε μεγάλα κέντρα κράτησης στη βορειοανατολική Συρία, σε περιοχές υπό τον έλεγχο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων.
Τα σχέδια του Ερντογάν για τους Κούρδους στη Συρία στην μετά-Άσαντ εποχή
Η Τουρκία αναμένει ότι οι ξένες χώρες θα αποσύρουν την υποστήριξή τους προς τους Κούρδους μαχητές στη Συρία μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ, δήλωσε ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, καθώς η Άγκυρα επιδιώκει να απομονώσει τους Κούρδους που πολεμούν εδώ και καιρό στο πλευρό των αμερικανικών στρατευμάτων.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας δήλωσε αργότερα ότι οι κουρδικές δυνάμεις θα πρέπει να αφοπλιστούν και να ενσωματωθούν στη δομή εθνικής ασφάλειας της Συρίας και ο κορυφαίος διπλωμάτης της Ουάσινγκτον για τη Μέση Ανατολή δήλωσε ότι οι ΗΠΑ εργάζονται για μια «ελεγχόμενη μετάβαση» για τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) στη βόρεια Συρία.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της πτήσης επιστροφής από μια σύνοδο κορυφής στην Αίγυπτο την Πέμπτη, ο Ερντογάν δήλωσε ότι δεν υπάρχει πλέον κανένας λόγος για τους ξένους να στηρίζουν τους Κούρδους μαχητές του YPG. Τα σχόλιά του δόθηκαν στη δημοσιότητα από το γραφείο του την Παρασκευή.
Το κουρδικό YPG ήταν η κύρια δύναμη της συμμαχίας, αλλά η Τουρκία θεωρεί την ομάδα προέκταση του PKK, το οποίο πολεμά εδώ και καιρό το τουρκικό κράτος και έχει απαγορευτεί ως τρομοκρατικό από την Άγκυρα, την Ουάσινγκτον και την ΕΕ.
Στις δηλώσεις του, ο Ερντογάν συνέκρινε το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ YPG με το Ισλαμικό Κράτος και δήλωσε ότι καμία από τις δύο ομάδες δεν έχει μέλλον στη Συρία. «Κατά την προσεχή περίοδο, δεν πιστεύουμε ότι καμία δύναμη θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Οι επικεφαλής τρομοκρατικών οργανώσεων όπως το Ισλαμικό Κράτος και το PKK-YPG θα συντριβούν στο συντομότερο δυνατό χρόνο».
Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ανναλένα Μπάερμποκ δήλωσε έπειτα από συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό της στην Άγκυρα ότι η ασφάλεια των Κούρδων είναι απαραίτητη για μια ελεύθερη Συρία, αλλά ότι πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια για να διασφαλιστεί η σταθερότητα.
«Οι κουρδικές ομάδες πρέπει να αφοπλιστούν και να ενσωματωθούν στη δομή της εθνικής ασφάλειας», είπε.
Η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Εγγύς Ανατολής Μπάρμπαρα Λιφ δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά την επίσκεψή της στη Δαμασκό την Παρασκευή ότι η Ουάσινγκτον συνεργάζεται με την Άγκυρα και τις SDF για να βρεθεί «μια ελεγχόμενη μετάβαση όσον αφορά τον ρόλο των SDF σε αυτό το τμήμα της χώρας».
«Οι συνθήκες που οδήγησαν τους Κούρδους στη βορειοανατολική Συρία να οργανωθούν και να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους όπως έκαναν, ήταν ένα σύνολο συνθηκών και τα πράγματα έχουν πραγματικά αλλάξει με πολύ δραματικό τρόπο», δήλωσε η Λιφ.