Λίβανος: Εύθραυστη κατάσταση και επιφυλάξεις για την κατάπαυση του πυρός – «Ανά πάσα στιγμή, αυτός ο πόλεμος μπορεί να ξαναρχίσει»
Η συμφωνία ήρθε έπειτα από μήνες σφοδρών συγκρούσεων, οι οποίες απείλησαν να κλιμακωθούν σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση. Όπως αναφέρει το Associated Press, η κατάπαυση του πυρός, αν παραμείνει ενεργή, θα σημάνει το τέλος σχεδόν 14 μηνών εχθροπραξιών, οι οποίες κορυφώθηκαν τον Σεπτέμβριο με την πλήρη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, απειλώντας να ενσωματώσουν και το Ιράν στη σύγκρουση.
Η κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση στους 1,2 εκατομμύρια Λιβανέζους που έχουν εκτοπιστεί, καθώς και στους δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους κατά μήκος των συνόρων με τον Λίβανο.
Βάσει της συμφωνίας, την οποία ενέκρινε το Ισραήλ αργά την Τρίτη, προβλέπεται μια αρχική παύση των εχθροπραξιών για δύο μήνες και απαιτεί από τη Χεζμπολάχ να τερματίσει την ένοπλη παρουσία της στον νότο του Λιβάνου, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις θα επιστρέψουν στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Χιλιάδες επιπλέον λιβανέζικες στρατιωτικές δυνάμεις και ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ θα αναπτυχθούν στον Νότο, και μια διεθνής επιτροπή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ θα επιβλέπει την τήρηση της συμφωνίας.
Η κατάπαυσης του πυρός, στην οποία συμφώνησαν ο Λίβανος και το Ισραήλ, προβλέπει ότι μόνο οι «επίσημες στρατιωτικές δυνάμεις και οι δυνάμεις ασφαλείας» στο Λίβανο επιτρέπεται να φέρουν όπλα εκεί, σύμφωνα με αντίγραφο της συμφωνίας που χρονολογείται από την Τρίτη και είδε το Reuters την Τετάρτη.
«Αυτή [η συμφωνία] είναι σχεδιασμένη να είναι μια μόνιμη παύση των εχθροπραξιών», δήλωσε ο Μπάιντεν. «Δεν θα επιτρέψουμε σε αυτό που απομένει από τη Χεζμπολάχ και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις να απειλήσουν ξανά την ασφάλεια του Ισραήλ».
Μετά την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός, οι εκτοπισμένοι Λιβανέζοι άρχισαν να επιστρέφουν στα σπίτια τους, όπως μεταδίδουν τα διεθνή ΜΜΕ.
Χιλιάδες οικογένειες, φορτωμένες με βαλίτσες, στρώματα και έπιπλα στα αυτοκίνητά τους, πέρασαν από την πόλη Τύρο στον νότιο Λίβανο, κατευθυνόμενοι προς τις κατεστραμμένες τους κοινότητες.
Παρά τις προειδοποιήσεις από τον λιβανέζικο και ισραηλινό στρατό για την αποφυγή των περιοχών κοντά στη γραμμή του μετώπου, η οικονομική πίεση και η επιθυμία να επιστρέψουν στις ρίζες τους, σχολιάζει το Reuters, ώθησαν πολλούς εκτοπισμένους σε αυτή την επιλογή.
Ο στρατός του Λιβάνου, που έχει αναλάβει τη διασφάλιση της συμφωνίας, ανακοίνωσε ότι η ανάπτυξή του στον νότο είναι προγραμματισμένη και ότι οι κάτοικοι πρέπει να περιμένουν μέχρι την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων πριν επιστρέψουν στα χωριά τους.
Σύμφωνα με τη δήλωση του λιβανέζικου στρατού στο Χ , «καθώς η κατάπαυση του πυρός μπαίνει σε εφαρμογή, ο στρατός προχωρά στις απαραίτητες ενέργειες για την πλήρη ανάπτυξή του στον Νότο, όπως προβλέπεται από την κυβέρνηση του Λιβάνου».
مع دخول وقف إطلاق النار حيّز التنفيذ، يعمل الجيش على اتخاذ الإجراءات اللازمة لاستكمال الانتشار في الجنوب وفق تكليف الحكومة اللبنانية، وتنفيذ مهماته بالتنسيق مع قوة الأمم المتحدة المؤقتة في لبنان – اليونيفيل ضمن إطار القرار ١٧٠١.
في هذا السياق، تدعو قيادة الجيش المواطنين إلى… pic.twitter.com/ecaWdwat1j
— الجيش اللبناني (@LebarmyOfficial) November 27, 2024
Ωστόσο, το Ισραήλ διατηρεί το δικαίωμα να επιτεθεί εάν διαπιστώσει ότι η Χεζμπολάχ παραβιάζει τους όρους της συμφωνίας.
Ο Αβιχάι Αντραΐ, εκπρόσωπος του Ισραηλινού στρατού στα αραβικά, προειδοποίησε μέσω Χ: «Απαγορεύεται σ’ εσάς να κατευθυνθείτε σε χωριά όπου έχει διαταχθεί εσπευσμένη απομάκρυνση των αμάχων ή προς δυνάμεις (του Ισραήλ) στην περιοχή».
#عاجل انذار عاجل إلى سكان جنوب لبنان،
⭕️مع دخول اتفاق وقف إطلاق النار حيز التنفيذ وبناء على بنوده يبقى جيش الدفاع منتشرًا في مواقعه داخل جنوب لبنان.
⭕️يحظر عليكم التوجهه نحو القرى التي طالب جيش الدفاع بإخلائها أو باتجاه قوات جيش الدفاع في المنطقة.
⭕️من أجل سلامتكم وسلامة… pic.twitter.com/Y986iWkqfM
— افيخاي ادرعي (@AvichayAdraee) November 27, 2024
Η ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού επισημαίνει ότι, αν και η συμφωνία ισχύει από το πρωί της Τετάρτης, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ παραμένουν στις θέσεις τους στο Νότιο Λίβανο.
Από τη μία, οι υποστηρικτές της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό αντέδρασαν με ενθουσιασμό στην εκεχειρία, προχωρώντας σε πανηγυρισμούς υψώνοντας τη σημαία της οργάνωσης, ενόψει της κατάπαυσης του πυρός.
Από την άλλη πλευρά, ένας Ισραηλινός πολίτης, εκτοπισμένος από την πόλη Κιριάτ Σμόνα του βόρειου Ισραήλ, η οποία βρίσκεται κοντά στα σύνορα με το Λίβανο, δήλωσε: «Δεν νομίζω ότι είναι ασφαλές να επιστρέψουμε στα σπίτια μας, γιατί η Χεζμπολάχ είναι ακόμα κοντά μας».
Από τις μάχες σκοτώθηκαν περισσότεροι από 70 άνθρωποι στο Ισραήλ, περισσότεροι από τους μισούς άμαχοι, καθώς και δεκάδες ισραηλινοί στρατιώτες που πολεμούσαν στο νότιο Λίβανο.
Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις του πυροβόλησαν ένα όχημα στον Νότιο Λίβανο, καθώς εντόπισε «υπόπτους σε αποκλεισμένη περιοχή», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για τα άτομα αυτά.
בהנחיית הדרג המדיני, הבוקר בשעה 04:00 נכנס לתוקפו הסכם הפסקת האש בלבנון וצה״ל פועל בהתאם. כוחות צה״ל ערוכים בעמדותיהם בדרום לבנון.
בשעה האחרונה כוחות צה״ל זיהו מספר רכבים בשטח לבנון עם חשודים במרחב אסור לתנועה. הכוחות ירו על מנת למנוע את הגעתם למרחב, והחשודים התרחקו>>
— צבא ההגנה לישראל (@idfonline) November 27, 2024
Οι «ύποπτοι» απομακρύνθηκαν και το περιστατικό έληξε, ανέφερε στο Χ. Επίσης, επιβεβαίωσε επίσημα ότι η κατάπαυση του πυρός τέθηκε σε ισχύ το πρωί, στις 04:00 τοπική ώρα.
Οι ειδικοί σε θέματα της Μέσης Ανατολής διατυπώνουν διάφορες εκτιμήσεις για το μέλλον της κατάπαυσης του πυρός.
Η Τζασμίν Ελ-Γκαμάλ, πρώην σύμβουλος του Πενταγώνου για τη Μέση Ανατολή, μιλώντας στο CNN, υποστήριξε ότι «Οι ΗΠΑ πίεζαν το Ισραήλ για μήνες να τερματίσει τις εχθροπραξίες. Η Χεζμπολάχ βρίσκεται επίσης υπό πίεση από το Ισραήλ, αφού η ηγεσία της έχει ουσιαστικά αποδεκατιστεί από το Ισραήλ σε σειρά επιθέσεων». Επίσης, προβλέπει ότι και οι δύο πλευρές ενδέχεται να ενισχυθούν στρατιωτικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ηρεμίας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νέο γύρο εχθροπραξιών.
Ο Σάμι Νάντερ, αναλυτής της Μέσης Ανατολής και διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Υποθέσεων, προβλέπει ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ δεν θα είναι μόνιμη. Μιλώντας από τη Βηρυτό, ο Νάντερ δήλωσε στο Al Jazeera ότι η συμφωνία είναι «πολύ εύθραυστη», καθώς οι υποκείμενες αιτίες της σύγκρουσης παραμένουν.
«Ανά πάσα στιγμή, αυτός ο πόλεμος μπορεί να ξεκινήσει ξανά», δήλωσε ο Νάντερ.
«Εύθραυστη» χαρακτήρισε την κατάσταση και ο Χασάν Μπαράρι, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Κατάρ, ενώ σημείωσε ότι είναι αβέβαιο αν και οι δύο πλευρές ενεργούν καλοπροαίρετα. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι καθοριστικοί παράγοντες που θα προσφέρουν μια πιο σαφή εικόνα για το αν η συμφωνία εκεχειρίας κριθεί ως επιτυχημένη είναι:
Αν το Ισραήλ θα μπορέσει να επιστρέψει με ασφάλεια τους πολίτες του στο βόρειο τμήμα της χώρας
Αν η κυβέρνηση του Λιβάνου θα καταφέρει να αναπτύξει επιτυχώς τον στρατό της στον νότο
Αν το Ισραήλ επιβεβαιώσει ότι η Χεζμπολάχ έχει αποστρατικοποιηθεί
Ο Μπαράρι εξέφρασε επίσης αμφιβολίες σχετικά με το αν η Χεζμπολάχ μπορεί να λάβει όπλα μέσω της Συρίας. «Αν αυτό συμβεί, θα στοχοποιήσει το Ισραήλ τη Χεζμπολάχ στη Συρία;», αναρωτήθηκε ο Μπαράρι. «Και αν το Ισραήλ το κάνει, πώς θα αντιδράσει η Χεζμπολάχ;»
Ο Αβί Μελαμέντ, πρώην αξιωματούχος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και περιφερειακός αναλυτής, είπε ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης του Λιβάνου, μετά τη συμφωνία, είναι καθοριστικής σημασίας. «Κοιτάζοντας μπροστά, η πρόκληση της αποκατάστασης της λιβανέζικης κυριαρχίας είναι το πιο βασικό ζήτημα, ιδίως υπό το πρίσμα της κυριαρχίας της Χεζμπολάχ στη χώρα», δήλωσε.
«Συνολικά, η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά επισφαλής. Η Χεζμπολάχ, αν και αποδυναμωμένη, εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και το ερώτημα παραμένει αν θα ανασυγκροτήσει τη δύναμή της, θέτοντας τις βάσεις για μια πιο έντονη μελλοντική σύγκρουση», πρόσθεσε.
«Στο τέλος της ημέρας, καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει κερδίσει αυτόν τον πόλεμο. Το Ισραήλ διακηρύσσει νίκη, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η Χεζμπολάχ εξακολουθεί να υπάρχει. Η Χεζμπολάχ δεν έχει ηττηθεί, παρόλο που υπέστη σοβαρές ήττες τους τελευταίες δύο μήνες», δήλωσε ο Φαουάζ Γκέρτζες, καθηγητής διεθνών σχέσεων στη London School of Economics, στο CNN.
Προειδοποίησε ότι η κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να προσφέρει μια ανακούφιση πριν από έναν ακόμα πιο «άγριο κύκλο βίας», όχι μόνο μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, αλλά και στη Γάζα.
Με πληροφορίες από: Associated Press, Reuters, CNN, Al Jazeera