Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε πως θα εκδώσει εκτελεστικά διατάγματα για την επιβολή νέων δασμών σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά από την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά, τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της χώρας, ως μία από τις πρώτες πράξεις του με το που αναλάβει την εξουσία.
Εάν τα μέτρα τεθούν σε ισχύ, θα παραβιάσουν τη συμφωνία του 2020 που υπέγραψαν οι ΗΠΑ με τον Καναδά και το Μεξικό, κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως μεταδίδει η Washington Post, ο Τραμπ είπε ότι οι δασμοί ύψους 25% σε μεξικάνικα και καναδικά προϊόντα και 10% στα κινεζικά εμπορεύματα, θα έχουν ως στόχο να σταματήσουν μια “εισβολή” ναρκωτικών και μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες. “Αυτά τα μέτρα θα μείνουν σε ισχύ μέχρι η φαιντανύλη, και όλοι οι παράνομοι αλλοδαποί σταματήσουν αυτή την εισβολή στη χώρα μας”, είπε ο Τραμπ, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις.
“Τόσο το Μεξικό όσο και ο Καναδάς έχουν τη δυνατότητα να λύσουν αυτά τα ζητήματα. Απαιτούμε να κάνουν ό,τι πρέπει σε αυτή την κατεύθυνση, αλλιώς είναι ο καιρός να πληρώσουν ένα πολύ μεγάλο τίμημα”, πρόσθεσε.
Η δήλωσή του αναρτήθηκε και στο Truth Social, τον ιστότοπό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε μια δεύτερη ανάρτησή του ο Τραμπ κατηγόρησε τους Κινέζους ηγέτες ότι δεν τήρησαν “προηγούμενες υποσχέσεις για επιβολή της θανατικής ποινής στους παραγωγούς φαιντανύλης στην Κίνα”.
Οι δασμοί αυτοί αναμένεται να επηρεάσουν μεγάλα τμήματα του εμπορίου των ΗΠΑ. Εμπορεύματα αξίας άνω των 1,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων διακινούνται ανάμεσα σε ΗΠΑ, Μεξικό και Καναδά, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα ανταλλάσσουν εμπορεύματα αξίας περίπου 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι αναρτήσεις του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι οι πρώτες αναλυτικές τοποθετήσεις του περί δασμών από τη νίκη του στις αμερικανικές εκλογές και μετά. Συγκεκριμένα, δήλωσε πως στις 20 Ιανουαρίου θα υπογράψει “όλα τα απαραίτητα έγγραφα” για την επιβολή των εισαγωγικών φόρων μέσω εκτελεστικών διαταγών.
Προεκλογικά είχε υποσχεθεί για επιβολή δασμών μέχρι και 60% στις κινεζικές εισαγωγές, συν εισφορά 10 έως 20% σε προϊόντα από άλλες χώρες. Ο Τζον Βερονό, πρώην εμπορικός διαπραγματευτής υπό τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους, είπε ότι οι δασμοί που ανακοινώθηκαν θα παραβιάζουν τις εμπορικές δεσμεύσεις των ΗΠΑ.
Μεταξύ της μεταβατικής ομάδας Τραμπ, κυκλοφορεί ένα προκαταρκτικό σχέδιο που ζητά καθολικές δράσεις από ολόκληρη την αμερικανική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της κρίσης της φαιντανύλης.
Μέρη του σχεδίου, τα οποία κοινοποιήθηκαν στο Reuters, απαιτούν ποινικές διώξεις μεγάλων κινεζικών και μεξικανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που φέρονται να ξεπλένουν χρήματα για τα καρτέλ, μαζικές κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες και άτομα που εμπλέκονται στο εμπόριο φαιντανύλης, ενίσχυση των ταμείων που βοηθούν στην σύλληψη ή και εξόντωση των πλέον καταζητούμενων διακινητών, κυβερνοπόλεμος κατά των μεξικανικών καρτέλ, και εν τέλει μια αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών επικεντρωμένη ειδικά στη φαιντανύλη οργανωμένη κατά τρόπο ανάλογο με τις δράσεις κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων.
Σύμφωνα με τη Συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ-Μεξικό-Καναδά (USMCA), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2020, τα εμπορεύματα που διακινούνται μεταξύ των τριών κρατών προβλέπει πως δεν πρέπει να υπάρχουν δασμοί στα εμπορεύματα. Η μονομερής επιβολή δασμών εκ μέρους του Τραμπ, θα παραβίαζε την παραπάνω συμφωνία, σύμφωνα με τον Βερονό. Είπε ακόμη πως οι ΗΠΑ κινδυνεύουν με αντίμετρα.
Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Καναδά Chrystia Freeland και ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας Dominic LeBlanc εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τα παραπάνω. Ανέφεραν πως ο Καναδάς κάνει το καλύτερο για την προστασία των συνόρων του και χαρακτήρισαν ως “μάστιγα” τη φαιντανύλη. Η κυβέρνηση του Καναδά σχεδιάζει επείγουσα συνεδρίαση.
Η Κίνα και το Μεξικό δεν έχουν ακόμη απαντήσει επισήμως. Η μεξικανική κυβέρνηση διαμηνύει διαρκώς πως κάνει το “αδύνατο δυνατό” για να σταματάει τους μετανάστες που κινούνται προς τις ΗΠΑ, έχοντας μειώσει τον αριθμό τους σε μεγάλο βαθμό. Περίπου το ένα τρίτο του ΑΕΠ της χώρας εξαρτάται από το διασυνοριακό εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δασμοί σε μεξικάνικα και καναδικά προϊόντα θα επηρεάσουν και την αυτοκινητοβιομηχανία. Τα ημικατεργασμένα οχήματα μεταφέρονται ανάμεσα στα κράτη μέχρι να ολοκληρωθούν. Η προσθήκη τέλους 25% σε κάθε μετακίνηση, θα μπορούσε να μειώσει τα κέρδη των αυτοκινητοβιομηχανιών και να μετακυλήσει το κόστος στους καταναλωτές.
Ο Τραμπ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις απειλές περί δασμών για να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία της USMCA με καλύτερους όρους για τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον William Reinsch, πρώην πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικού Εμπορίου.
Μετά τις ανακοινώσεις του Τραμπ το αμερικανικό δολάριο ανέβηκε κατά 1% έναντι του καναδικού δολαρίου και 1,6% έναντι του μεξικανικού πέσο, ενώ οι αγορές μετοχών στην Ασία σημείωσαν πτώση, όπως και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια στις πρώτες συναλλαγές.
Στρατηγικοί της ολλανδικής τράπεζας ING δήλωσαν πάντως την Τρίτη ότι ενώ οι απειλές του Τραμπ για δασμούς θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως διαπραγματευτική τακτική πριν αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, θα ήταν επικίνδυνο για τους επενδυτές να υποτιμήσουν τον αντίκτυπο στις αγορές συναλλάγματος.
Εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον είπε ότι η Κίνα πιστεύει ότι η οικονομική και εμπορική συνεργασία Κίνας-ΗΠΑ είναι αμοιβαία επωφελής. “Κανείς δεν θα κερδίσει έναν εμπορικό πόλεμο ή έναν πόλεμο δασμών”, είπε ο Liu Pengyu. Η πρεσβεία δήλωσε ακόμη πως το Πεκίνο παραμένει πιστό στις δεσμεύσεις του πως θα εστιάσει περισσότερο στον περιορισμό των παράνομων εξαγωγών του οπιοειδούς φαιντανύλης. Η δε πρεσβεία προειδοποίησε ότι “η Κίνα θα απαντήσει εάν οι ΗΠΑ στραφούν σε μια πιο μαχητική στάση”.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η Κίνα είναι πρόθυμη να συνεχίσει τη συνεργασία κατά των ναρκωτικών με τις ΗΠΑ στη βάση της “ισότητας, του αμοιβαίου οφέλους και του αμοιβαίου σεβασμού”. Ο Κινέζος αντιπρόεδρος Han Zheng, είπε ότι η Κίνα “είναι έτοιμη να συνεργαστεί με άλλες χώρες για να οικοδομήσει ένα ανοιχτό παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και να διατηρήσει τη σταθερότητα των παγκόσμιων βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων”.