Κερδίζουν έδαφος οι αυτοματισμοί και τα ρομποτικά συστήματα στη βιομηχανία. Το Εργαστήριο Ρομποτικής του ΔΠΘ δέχεται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες κρούσεις από βιομηχανίες που αναζητούν έξυπνες λύσεις για την παραγωγή τους
Όλο και πιο αποφασιστικά επενδυτικά βήματα προς την αυτοματοποίηση και τα ρομποτικά συστήματα κάνουν τα τελευταία χρόνια οι βιομηχανίες στη Βόρεια Ελλάδα, εξέλιξη που αντανακλά τη σταδιακή αλλαγή κουλτούρας σε αυτό το πεδίο. Την πρωτοκαθεδρία στο κομμάτι των αυτοματισμών αυτή την περίοδο διεκδικούν η προβλεπτική συντήρηση –έγκαιρη πρόβλεψη πιθανών βλαβών πριν αυτές συμβούν- και τα logistics, ενώ η μεγαλύτερη ζήτηση για λύσεις αυτοματισμού και ρομποτικών συστημάτων έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του αριθμού των εταιρειών που τις παρέχουν στην ευρύτερη περιοχή.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει μιλώντας στη Voria.gr o διευθυντής του Εργαστηρίου Ρομποτικής και Αυτοματισμών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης (ΔΠΘ), καθηγητής Ρομποτικής στο Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης και κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής του ΔΠΘ, Αντώνης Γαστεράτος, τα τελευταία χρόνια «ξεφυτρώνουν» από τη Θράκη μέχρι τη Θεσσαλονίκη εταιρείες που προσφέρουν λύσεις αυτοματισμών, όταν πριν από μία 20ετία υπήρχε μόλις μία στην ευρύτερη περιοχή.
Πριν από μία πενταετία δε η τοπική βιομηχανία δεν ήταν ιδιαίτερα φανατική θιασώτης των αυτοματισμών και των ρομποτικών συστημάτων, κάτι που φαίνεται να αλλάζει σταδιακά.
«Δεν μπορείς να μείνεις στον… ατμό, όταν οι άλλοι χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γαστεράτος, εξηγώντας πως ακόμα και οι μικρότερες επιχειρήσεις και οι βιοτεχνίες αντιλαμβάνονται τα οφέλη από την αυτοματοποίηση και τα ρομποτικά συστήματα και δη μπροστά στο υψηλό εργατικό κόστος που αντιμετωπίζουν. Μάλιστα, το Εργαστήριο Ρομποτικής και Αυτοματισμών του ΔΠΘ δέχεται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες κρούσεις από βιομηχανίες που αναζητούν έξυπνες λύσεις για την παραγωγή τους.
Ο κ. Γαστεράτος υπογραμμίζει επίσης τη σημασία παραμέτρων όπως η συλλογή δεδομένων και το connectivity, ζωτικών προϋποθέσεων για την αυτοματοποίηση και τα ρομποτικά συστήματα, που πρέπει να είναι μέρος της επένδυσης για τη μετάβαση των επιχειρήσεων στο επόμενο στάδιο.
«Πριν από μία δεκαετία ακόμα και το να συλλέξεις δεδομένα από την παραγωγή και να τα βάλεις σε ένα excel, ήταν καινοτομία. Πλέον η συλλογή δεδομένων είναι η βάση για τους αυτοματισμούς. Την ίδια στιγμή το πώς θα διασυνδέονται τα συστήματα σε ένα εργοστάσιο και πώς θα ανταλλάσσουν πληροφορίες είναι πολύ σημαντικό για την επόμενη μέρα», εξηγεί ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ρομποτικής και Αυτοματισμών του ΔΠΘ.
Μάλιστα, όπως τονίζει, ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βλέπει μπροστά, περπατώντας στον δρόμο για το Industry 5.0, το οποίο διαφέρει από το Industry 4.0 στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση, στο ότι όλα γίνονται πλέον για τον άνθρωπο και η έμφαση δίνεται στην ασφάλεια του εργαζομένου και το wellbeing του στον χώρο εργασίας.
Όσο για τη φιλολογία περί αντικατάστασης του ανθρώπου από τα ρομπότ, με δεδομένη την αυξανόμενη τάση αυτοματοποίησης και εγκατάστασης ρομποτικών συστημάτων διεθνώς, ο κ. Γαστεράτος διατυπώνει την πεποίθησή του πως ο άνθρωπος δεν θα φύγει ποτέ από το επίκεντρο της βιομηχανικής παραγωγής.
«Τα ρομποτικά συστήματα και οι αυτοματισμοί δεν θα μας πάρουν τις δουλειές, όπως συχνά ακούγεται, αλλά θα δώσουν δουλειές. Μάλιστα, συνηθίζω να λέω θα δώσουν δουλειές στους αποφοίτους μας. Κανείς δεν θέλει να κάνει χαμηλής ποιότητας εργασία. Η ιδέα είναι να αναβαθμίσουμε τον τρόπο παραγωγής και τους παραγωγικούς χώρους» εξηγεί.
Αυξανόμενη η τάση στο διεθνές περιβάλλον
Το 2022 καταγράφηκαν 553.052 εγκαταστάσεις βιομηχανικών ρομπότ σε εργοστάσια ανά τον κόσμο, αριθμός αυξημένος κατά 5% έναντι του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη World Robotics 2023 Report που παρουσίασε η International Federation of Robotics. Μάλιστα, το 73% αυτών εγκαταστάθηκαν στην Ασία, το 15% στην Ευρώπη και το 10% στην Αμερική. Για το δε 2023 η εκτίμηση κάνει λόγο για αύξηση κατά 7% σε πάνω από 590.000 συστήματα διεθνώς. Σύμφωνα μάλιστα με την έκθεση, δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως η συνολική μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή τάση σε αυτό το πεδίο πλησιάζει στο τέλος της σύντομα, για την ακρίβεια αναμένεται ακριβώς το αντίθετο. Εκτιμάται δε πως το 2024 ο πήχης θα φτάσει στα 600.000 ρομποτικά συστήματα ανά έτος.
Τα βορειοελλαδικά παραδείγματα
Τα παραδείγματα βορειοελλαδικών επιχειρήσεων που έχουν επενδύσει τα τελευταία χρόνια ή δρομολογούν επενδύσεις στο πεδίο των αυτοματισμών και των ρομποτικών συστημάτων είναι πολλά. Μερικά από τα πλέον πρόσφατα, σύμφωνα με το voria.gr, έχουν ως εξής:
Μεταξύ των επενδύσεων που δρομολογεί η εταιρεία παραγωγής ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας Olympia Electronics για τα επόμενα χρόνια είναι αυτές που αφορούν την τοποθέτηση robots και cobots για την αυτοματοποίηση ή ημιαυτοματοποίηση της παραγωγικής γραμμής, της γραμμής συσκευασίας και των logistics της.
Η εταιρεία αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου ALUMIL προχωρά σε νέες επενδύσεις στις παραγωγικές εγκαταστάσεις της στο Κιλκίς με τη δημιουργία ρομποτικής αποθήκης, συνολικής επένδυσης 15 εκατ. ευρώ, ενταγμένης στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με την πλήρη αυτοματοποίηση διακίνησης υλικών εντός των παραγωγικών εγκαταστάσεων, καθώς και με τη διεύρυνση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην παραγωγή.
Μεταξύ των επενδύσεων που υλοποιεί αυτή την περίοδο η εταιρεία σχεδιασμού, κατασκευής και εμπορίας ανελκυστήρων Doppler περιλαμβάνεται η δημιουργία αυτόματης γραμμής κατεργασίας λαμαρίνας/fabrication (punching, laser panel bender, press brake) με ρομποτική υποστήριξη και η κατεργασία μεταλλικών προφίλ σε συνδυασμό με ρομποτικά ηλεκτροκόλλησης.
Πριν από λίγο καιρό η ISOMAT, όμιλος παραγωγής δομικών χημικών, κονιαμάτων και χρωμάτων, παρουσίασε τη νέα της μονάδα παραγωγής EPS επιφάνειας 4.500 τ.μ., με μέγιστη παραγωγική δυναμικότητα 1.500 κυβικών μέτρων ανά ημέρα. Στη μονάδα παράγονται αρχικά ημιέτοιμα blocks με δύο ξεχωριστές γραμμές παραγωγής λευκών και γραφιτούχων προϊόντων σε μία πλατφόρμα, τα οποία, μετά την «ωρίμανσή» τους και τον ποιοτικό έλεγχο, οδηγούνται στην αυτόματη γραμμή κοπής και συσκευασίας, η οποία μάλιστα διαθέτει ρομποτική παλετοποίηση.
Με μια νέα παραγωγική μονάδα επένδυσης 8 εκατ. ευρώ στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης, πλήρως εξοπλισμένη με ρομποτικά συστήματα και την τελευταία λέξη της τεχνολογίας στο γυαλί, απαντά η βιομηχανία παραγωγής υαλοπινάκων ασφαλείας «Κυριακίδης Βασίλειος ΑΒΕΕ» στις αυξημένες παραγωγικές της ανάγκες.
Η δε Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης στο επενδυτικό της πρόγραμμα της διετίας 2024-2025, το οποίο υποβλήθηκε στον επενδυτικό νόμο (Ελλάδα 2.0 – Έξυπνη Μεταποίηση), επικεντρώνεται στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της βασικής παραγωγικής της μονάδας και σε μια σειρά παρεμβάσεων όπως τα ρομποτικά συστήματα στα logistics και στις αποθήκες.
Στην αναβαθμισμένη μονάδα παραγωγής λευκών τυριών της ΜΕΒΓΑΛ, που έβαλε προ μερικών μηνών μπρος τις μηχανές, το ξεκαλούπωμα και η τοποθέτηση των μπλοκ της φέτας στα δοχεία ωρίμανσης γίνεται πλέον αυτοματοποιημένα, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.