Ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα θεμελιώδες δίλημμα: να επιλέξει να παραμείνει πιστός στις εξαγγελίες του για τις οποίες άλλωστε υποστηρίχθηκε από τους ψηφοφόρους του, η υλοποίηση των οποίων ωστόσο θα επιφέρουν σημαντικό πλήγμα στην προεδρία του ή να επιλέξει να είναι πολιτικά και οικονομικά επιτυχημένος. Δεν μπορεί να κάνει και τα δύο.
Μεταξύ των δηλωμένων προθέσεων του επερχόμενου προέδρου, στην εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να προχωρήσει άμεσα κατά την ανάληψη της διακυβέρνησης, είναι η επιβολή δασμών, οι μαζικές συλλήψεις και απελάσεις μεταναστών, η κατάργηση του Affordable Act και σημαντικών δικομματικών νομοσχεδίων που ψηφίστηκαν υπό τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, αλλά και η θέσπιση ενός νέου γύρου μαζικών φορολογικών περικοπών για μεγάλες εταιρείες και πλούσιους ιδιώτες.
Αυτά τα βήματα αναμφίβολα θα ικανοποιούσαν μεγάλους δωρητές, δεξιούς, αλλά και τον ριζοσπαστικό αντιπρόεδρό του. Ωστόσο, διακινδυνεύει ενδεχομένως να απολέσει μέρος της δημοφιλίας του καθώς τα μέτρα θα προκαλούσαν οικονομικό και κοινωνικό χάος, δημιουργώντας ακολούθως πολιτικά προβλήματα στο κόμμα του στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026.
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο Τραμπ θα ακολουθήσει έναν δρόμο προς την οικονομική καταστροφή ή, αντ’ αυτού, θα επιλέξει μια πιο δημοφιλή ατζέντα που θα μπορούσε να διευρύνει την αποδοχή του ιδίου και του κόμματός του
Το ερώτημα παραμένει, επομένως, εάν ο Τραμπ θα ακολουθήσει έναν δρόμο προς την οικονομική καταστροφή ή, αντ’ αυτού, θα επιλέξει μια πιο δημοφιλή ατζέντα που θα μπορούσε να διευρύνει την αποδοχή του ιδίου και του κόμματός του σε ένα μεγαλύτερο αριθμό ψηφοφόρων.
Ο νόμος για την «Προστασία ασθενών και οικονομικά προσιτή υγειονομική φροντίδα», Affordable Care Act, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το 2017, ο Τραμπ κατέβαλε προσπάθειες να τον ακυρώσει, μόνο και μόνο για να δημιουργήσει μια πανεθνική αντίδραση. Τελικά απέτυχε να καταργήσει την κάλυψη υγειονομικής περίθαλψης από δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανούς. Έκτοτε, δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν πρόσβαση σε ιατρική κάλυψη, ενώ το πρόγραμμα Affordable Care Act έχει κερδίσει σε δημοτικότητα και οι καινοτομίες έχουν συνδράμει στον έλεγχο του κόστους. Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί κατά το ντιμπέιτ ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι ήταν ο μεγάλος υπερασπιστής του ACA, ένα μεγάλο ψέμα που ωστόσο δείχνει ότι έχει συνειδητοποιήσει το λάθος στην επιμονή για την κατάργηση της νομοθεσίας που ισχύει εδώ και σχεδόν 15 χρόνια. Κατά την παραδοχή του ίδιου του Τραμπ, δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση.
Ο Τραμπ θα μπορούσε να επαναλάβει την ανοησία του 2017, υποκινώντας αντιδράσεις μεταξύ των εκατομμυρίων υποστηρικτών του και αποθαρρύνοντας τους ιδιοκτήτες μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων στην ιατρική κάλυψη των υπαλλήλων τους. Ωστόσο, τώρα ο Τραμπ μπορεί να εκτιμά το πολύ υψηλό πολιτικό τίμημα που θα επιφέρει η κατάργησή του. Η εναλλακτική θα ήταν να γίνουν μερικές ελάχιστες αλλαγές στο ACA, να διεκδικήσει τα εύσημα για τη συνεχιζόμενη επιτυχία του και να πείσει τους υποστηρικτές του ότι η επιτυχία του προγράμματος είναι δική του δουλειά.
Αντιθέτως, το σχέδιο μαζικής απέλασής μεταναστών αποτελεί την πλέον δημοφιλή εξαγγελία μεταξύ των λευκών υπερασπιστών και των θιγόμενων υποστηρικτών του MAGA που αναζητούσαν έναν αποδιοπομπαίο τράγο για τα οικονομικά τους δεινά. Τούτου λεχθέντος, οι μαζικές απελάσεις θα μπορούσαν να κοστίσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια καθώς το μέγεθος της επιχείρησης θα απαιτούσε τεράστιες αστυνομικές δυνάμεις, θα στερούσε από τους Αμερικανούς εκατομμύρια εργαζομένους, θα διαταράξει την οικονομική πρόοδο. Πιθανώς το ζύγισμα των προεκτάσεων θα έπρεπε να οδηγήσουν τον Τραμπ στην ακύρωση του συγκεκριμένου σχεδίου, αλλά παρόλα αυτά δεν σημαίνει ότι δεν θα προχωρήσει.
Ωστόσο, ένα λάθος ξεκίνημα και μια αποτυχία θα μπορούσαν κάλλιστα να χρωματίσουν το υπόλοιπο της προεδρίας του, αφήνοντάς τον πολιτικά αποδυναμωμένο, αντιδημοφιλή και αντιμέτωπο με μια αυτοδημιούργητη οικονομική κρίση. Εάν επιμείνει σε μια μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι πολιτικές και οικονομικές συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές.
Αντίθετα, ο Τραμπ θα μπορούσε να επιλέξει να αξιοποιήσει το νομοσχέδιο για τα σύνορα στο οποίο αντιτάχθηκε, να λάβει τα εύσημα για οποιαδήποτε μείωση των διελεύσεων και να αποφύγει τον αντίκτυπο που θα συνεπαγόταν μία επιχείρηση μαζικών απελάσεων. Η κίνηση θα ήταν σίγουρα πιο αποδεκτή από τους δεκάδες εκατομμύρια Ισπανόφωνους υποστηρικτές του που πιστεύουν ότι οι μαζικές απελάσεις δεν ήταν ποτέ μια σοβαρή ιδέα.
Η παγίδα στο να επιλέξει καταστροφικές πολιτικές θα σημαίνει για τον ίδιο ότι θα πρέπει είτε να απογοητεύσει τους υποστηρικτές του είτε να δώσει στους Δημοκρατικούς μια χρυσή ευκαιρία να κερδίσουν εκατομμύρια ψηφοφόρους που ο Τραμπ εξαπάτησε.
Το παράλογο δασμολογικό σχέδιο του Τραμπ αποτελεί επίσης ένα αίνιγμα. Εάν προσπαθήσει να επιβάλει γενικούς δασμούς που κοστίζουν στους καταναλωτές χιλιάδες δολάρια κάθε χρόνο, θα προκαλέσει την οργή τους και θα σταματήσει την οικονομική ανάκαμψη. Ενώ ίσως, μερικές μεμονωμένες κυρώσεις που στοχεύουν στην Κίνα θα του επέτρεπαν να διασωθεί και να αποφύγει την οικονομική καταστροφή που θα επέφερε η ανόητη ιδέα του.
Όσον αφορά τους φόρους, οι φοροελαφρύνσεις του 2017 λήγουν στο τέλος του επόμενου έτους. Ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να επιλέξουν να τις επεκτείνουν, χρησιμοποιώντας τη διαδικασία συμφιλίωσης γεγονός που θα εμφανίσει τον προϋπολογισμό ουδέτερο σε βάθος 10ετίας. Ωστόσο, αυτό ενέχει ακραίους κινδύνους, δεδομένου ότι το εθνικό χρέος (που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον πρώτο γύρο φορολογικών περικοπών) έχει επιδεινωθεί.
Ο πρώην διοικητής της Fed Ρίτσαρντ Φίσερ προειδοποίησε ότι οι τεράστιες νέες φορολογικές περικοπές θα οδηγήσουν σε δημοσιονομική καταστροφή και μεγαλύτερο πληθωρισμό. Ομοίως, το Κέντρο Αμερικανικής Προόδου ανέφερε τον Ιούνιο: «Εάν το Κογκρέσο επεκτείνει μόνιμα τις διατάξεις που λήγουν, αυτό θα αύξανε σημαντικά το προβλεπόμενο πρωτογενές έλλειμμα και έτσι θα αύξανε την ανοδική πίεση στο λόγο χρέους κατά περισσότερο από 50%».
Επιπλέον, οι φορολογικές περικοπές για τους πολύ πλούσιους παραμένουν εξαιρετικά μη δημοφιλείς. Οι Δημοκρατικοί δεν θα απολάμβαναν τίποτα περισσότερο από το να σκιαγραφήσουν τους Ρεπουμπλικάνους για άλλη μια φορά ως το κόμμα των δισεκατομμυριούχων και όχι των εκατομμυρίων σκληρά εργαζόμενων Αμερικανών.
Εάν ο Τραμπ επιλέξει να τηρήσει τις πιο ριζοσπαστικές προεκλογικές του υποσχέσεις, όπως εκτιμάται ότι θα κάνει, οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να οξύνουν την πολιτική συζήτηση. Εναπόκειται σε αυτούς να υποστηρίξουν τους απλούς Αμερικανούς, με επιχείρημα τη δημοσιονομική νηφαλιότητα και την ανθρώπινη διακυβέρνηση. Πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι οι Ρεπουμπλικάνοι φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για τις επικίνδυνες και καταστροφικές πολιτικές.