Η παρουσίαση του νέου συγκοινωνιακού χάρτη της Θεσσαλονίκης δεν είχε εκπλήξεις, παρά αυτονόητες προσαρμογές σε ένα μοντέλο, που έτσι κι αλλιώς είναι νέο, καθώς προστίθεται στην καθημερινότητά μας σε ένα μήνα και ένα νέο μέσο, το μετρό.
Είναι προφανές ότι ο χάρτης είναι ένας μπούσουλας πάνω στον οποίο θα γίνουν αρκετές αλλαγές, τις οποίες θα υπαγορεύσει η καθημερινότητα. Το σημαντικό είναι η ύπαρξή του. Θα μπορούσε εάν είχε υλοποιηθεί νωρίτερα να μπει και σε μια βάσανο διαβούλευσης, ώστε να μην υπάρχουν μη αναμενόμενες ή προβληματικές καταστάσεις κατά την εφαρμογή του. Δεν έγινε και πορευόμαστε με ό,τι έχουμε.
Εξάλλου, ο νέος συγκοινωνιακός χάρτης εν πολλοίς περιλαμβάνει μέτρα και παρεμβάσεις, οι οποίες κατά καιρούς συζητήθηκαν και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, όμως οι συγκοινωνιολόγοι έκαναν συγκεκριμένες αναφορές σε αυτές πολλές φορές στο παρελθόν.
Προφανώς δεν θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, διότι τα περισσότερα είναι προσαρμοσμένα πάνω στη λειτουργία του μετρό. Όχι παρεμβάσεις προτεραιοποίησης των αστικών λεωφορείων στους δρόμους…
Οι αρμόδιοι προβλέπουν τα αυτονόητα. Ελλείψεις υπάρχουν και θα πρέπει να καλυφθούν. Για παράδειγμα τα αστικά λεωφορεία τροφοδοτούν το μετρό, αλλά σε χώρους, οι οποίοι θα δεχτούν σημαντικές πιέσεις, χωρίς τις απαιτούμενες διαμορφώσεις και υποδομές.
Στον σταθμό μετεπιβίβασης στη Νέα Ελβετία ελπίζουμε να ολοκληρωθούν τα πιο αναγκαία έργα μέχρι την 30η Νοεμβρίου. Η λειτουργικότητα θα δοκιμαστεί όμως στην πράξη, κατά τη λειτουργία του μετρό κι όχι νωρίτερα. Οπότε είναι δεδομένο ότι τα όποια ζητήματα προκύψουν και οι όποιες διορθώσεις απαιτηθούν θα πρέπει να γίνουν με επιβάρυνση για τους πολίτες.
Επίσης, είναι δεδομένο πως στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, τον άλλο σταθμό μετεπιβίβασης, πρέπει να γίνουν πολύ σημαντικές προσαρμογές και παρεμβάσεις, ενώ πολύ σύντομα θα χρειαστεί επέκταση για την αύξηση της ικανότητας εξυπηρέτησης. Κι αυτά θα γίνουν εν μέσω λειτουργίας του νέου συστήματος συγκοινωνίας. Εκεί προκύπτει κενό και για να το πάω λίγο πιο πέρα, αν γίνουν πράξη στους χρόνους που έχουν εξαγγελθεί οι σχεδιασμοί για τη λειτουργία του δυτικού προαστιακού σιδηροδρόμου μέχρι το 2027, τότε θα προκύψει στον συγκεκριμένο χώρο ανυπέρβλητο πρόβλημα και ταλαιπωρία.
Είναι απολύτως θετικό το γεγονός ότι καταργείται το πέταλο της Αριστοτέλους, ένας τύποις τερματικός σταθμός για τα αστικά λεωφορεία, ο οποίος δεν περιποιούσε τιμή σε κανέναν, όμως κι εδώ θα πρέπει να γίνουν προσαρμογές για το επιβατικό κοινό των αστικών, που μέχρι σήμερα αποβιβαζόταν και επιβιβαζόταν στην καρδιά της πόλης, αλλά πλέον θα το κάνει στις παρυφές της πόλης. Θα πρέπει για να επισκεφτεί το κέντρο της πόλης να χρησιμοποιήσει αναγκαστικά το μετρό.
Στον νέο συγκοινωνιακό χάρτη δεν υπάρχουν προσαρμογές για την καλύτερη εξυπηρέτηση περιοχών προς το Σέιχ Σου, ακόμα και της Τούμπας και σύνδεσή τους με το μετρό ή με την καρδιά της πόλης. Η ανάγκη είναι δεδομένο ότι θα προκύψει, αλλά βλέποντας και κάνοντας…
Αν θέλει κάποιος θα βρει κενά και ελλείψεις, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι τα βασικά έγιναν και έχουμε τον μπούσουλα για να λειτουργήσει συγκοινωνιακά το πολεοδομικό συγκρότημα με καλύτερο τρόπο σε σχέση με σήμερα. Για να ενισχυθεί το μετρό, χωρίς να χάσει επιβατικό κοινό ή ακόμα και να απαξιωθεί το αστικό λεωφορείο.
Διότι η αύξηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς μόνον έτσι μπορεί να επιτευχθεί. Μετρό και αστικά δεν μπορούν να λειτουργούν ανταγωνιστικά, αλλά συνδυαστικά. Το ένα τροφοδοτεί το άλλο και ο συνδυασμός τους περιορίζει την ανάγκη μετακίνησης με το αυτοκίνητο.
Προφανώς και στην πορεία θα δούμε τι άλλο πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, που θα έχει και άμεσο αντίκτυπο στο κυκλοφοριακό.
Εξάλλου, όλα αυτά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν θα πρέπει σε περίπου ένα χρόνο να αναπροσαρμοστούν εκ νέου, εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και παραδοθεί και η επέκταση στην Καλαμαριά.
Κι εκεί θα ανακύψουν ανάλογα ζητήματα στον σταθμό μετεπιβίβασης στη Μίκρα και πρέπει από σήμερα (χρόνος δεν περισσεύει) οι αρμόδιοι να αρχίσουν να κάνουν τις αναγκαίες παρεμβάσεις. Θυμίζω εδώ ότι ο τερματικός της Μίκρας σχεδιάστηκε ώστε να καταργηθεί ή τέλος πάντων να αποφορτιστεί ο τερματικός στο ΙΚΕΑ. Αυτό σημαίνει, πέρα από τις συνήθειες που θα αλλάξει πολύς κόσμος, και σημαντικό χώρο και υποδομές στη Μίκρα.
Με λίγα λόγια να μη φτάσουμε κι εκεί να τρέχουμε τελευταία στιγμή, όπως στη Νέα Ελβετία και στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, όπου τα πράγματα δεν είναι απλά και υπάρχει ο κίνδυνος για ένα μπάχαλο και μια ταλαιπωρία άνευ προηγουμένου.
Επίσης, κάποια στιγμή αυτός ο συγκοινωνιακός χάρτης θα πρέπει να συμπληρωθεί για την εξυπηρέτηση νέων περιοχών, οι οποίες είναι σχεδόν αποκλεισμένες από την αστική συγκοινωνία. Δεν είναι ότι δεν περνάει λεωφορείο, αλλά με τη συχνότητα που περνάει δεν έχει χρησιμότητα για τους πολίτες. Και επιπλέον είναι ευκαιρία να ενισχυθούν λεωφορειακές γραμμές στη δυτική Θεσσαλονίκη (βλέπε Εύοσμος), προκειμένου και να έχουν συχνότερη συγκοινωνία και μέχρι να γίνει (σε πολλά χρόνια από σήμερα) η βορειοδυτική επέκταση του μετρό, να έχουν πρόσβαση στο νέο μέσο σταθερής τροχιάς της πόλης.
Δεν μπορεί κανείς να απαξιώσει τη δουλειά που έγινε επειδή υπάρχουν ακόμη ζητήματα να αντιμετωπιστούν. Το αντίθετο. Ο νέος συγκοινωνιακός χάρτης συνιστά πρόοδο και είναι μια σπουδαία δουλειά, η οποία έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό.
Οι αρμόδιοι τώρα είναι αναγκασμένοι να επιδοθούν σε έναν αγώνα δρόμου για να επικοινωνήσουν τις σημαντικές αλλαγές στους πολίτες, ώστε η χαρά από τη λειτουργία του μετρό να μην επισκιαστεί από την γκρίνια της αναμενόμενης ταλαιπωρίας και της αδυναμίας μετακίνησης με τις προδιαγραφές του νέου συστήματος.
Το τίμημα της συνήθειάς μας να τα κάνουμε όλα την τελευταία στιγμή…
Και φυσικά τίποτα δε θα λειτουργήσει σωστά εάν δεν πάμε στην εφαρμογή των προβλέψεων της γενικής κυκλοφοριακής μελέτης, της μελέτης ανάπτυξης μετρό Θεσσαλονίκης, που παρουσιάστηκε μεν, αλλά οι προβλέψεις της πρέπει να γίνουν και πράξη. Και αναφέρομαι στα μέτρα για την προτεραιοποίηση των μέσων μαζικής μεταφοράς στις μετακινήσεις, στα μέτρα για τη διευκόλυνση της ροής κυκλοφορίας στους δρόμους και στις υπόλοιπες παρεμβάσεις για να πάρει μια ανάσα η πόλη και δεν αναφέρομαι αναγκαστικά στις υποδομές.
Φαίνεται ότι εφόσον τηρηθούν οι προβλέψεις είναι δυνατή μια καλύτερη μέρα κυκλοφοριακά και σε επίπεδο μετακινήσεων συνολικά για τη Θεσσαλονίκη, ακόμα και εν μέσω εργασιών κατασκευής του Fly Over στην περιφερειακή οδό.
Και για να δει η πόλη οφέλη από το έργο στην περιφερειακή οδό πρέπει να έχει αφομοιώσει τη νέα πραγματικότητα και να λειτουργεί με καλύτερο τρόπο σε σχέση με σήμερα μέχρι την παράδοση του συγκεκριμένου έργου.
Κάναμε πολλά χρόνια υπομονή για να γίνει κάτι αποφασιστικό και αποτελεσματικό στη Θεσσαλονίκη για το κυκλοφοριακό. Φαίνεται ότι γίνεται τώρα. Δεν θα ξυπνήσουμε την 1η Δεκεμβρίου και θα είναι όλα καλύτερα. Ταλαιπωρία θα υπάρχει και δεν θα γίνει η Θεσσαλονίκη η ιδανική πόλη. Αλλά μπορούμε να ζήσουμε μια καλύτερη καθημερινότητα. Αρκεί να μην εγκλωβιστούν οι αρμόδιοι στην βέλτιστη λειτουργία του μετρό και των αστικών συγκοινωνιών, αλλά όλο αυτό το νέο σύστημα μετακινήσεων να είναι εστιασμένο στη βέλτιστη εξυπηρέτηση του πολίτη. Αυτός είναι προφανώς ο στόχος, αλλά μπορεί όλα να λειτουργούν άψογα και ο πολίτης να μην εξυπηρετείται καλύτερα. Η πράξη θα δείξει.