Παρά τις επιμέρους διαφορές τους στο μεταναστευτικό, τα κράτη – μέλη της ΕΕ κατά τη σύνοδο των ηγετών τους αποφάσισαν επί τοις ουσίας να σκληρύνουν τη στάση τους, καλώντας για επιτάχυνση και αύξηση των επιστροφών.
Μάλιστα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν την Πέμπτη να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα πίεσης, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου, της αναπτυξιακής βοήθειας και της πολιτικής θεωρήσεων, για να επιταχύνουν τις επιστροφές των μεταναστών που εισέρχονται στο μπλοκ και ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει επειγόντως έναν νόμο, όπως μεταδίδει το Reuters.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί σε αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση, αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών από την Ευρωπαϊκή Ένωση με τη χρήση όλων των σχετικών μέσων και εργαλείων πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματίας, της ανάπτυξης, του εμπορίου και των θεωρήσεων», ανέφεραν οι ηγέτες στα συμπεράσματα της συνάντησής τους.
Από τους 484.000 πολίτες τρίτων χωρών που διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν την ΕΕ πέρυσι, μόνο το 20% επέστρεψε στην πατρίδα του. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η Επιτροπή εργάζεται για τη βελτίωση αυτού του αριθμού και σύντομα θα παρουσιάσει νόμο για την αντιμετώπισή του.
Οι ηγέτες υποστήριξαν επίσης την Πολωνία στο σχέδιό της να αναστείλει προσωρινά την αποδοχή αιτήσεων ασύλου από μετανάστες που ωθούνται στα ανατολικά σύνορα της χώρας από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία.
Ενώ πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις λένε ότι η απόφαση αυτή αποτελεί παραβίαση του χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι ήταν νόμιμη ως προσωρινή απάντηση σε μια υβριδική επίθεση από το Μινσκ και τη Μόσχα.
«Η Ρωσία και η Λευκορωσία… δεν μπορεί να επιτραπεί να καταχρώνται τις αξίες μας, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ασύλου, και να υπονομεύουν τις δημοκρατίες μας», ανέφεραν οι ηγέτες της ΕΕ στα συμπεράσματα. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την αλληλεγγύη του προς την Πολωνία. … Οι εξαιρετικές καταστάσεις απαιτούν κατάλληλα μέτρα».
Το Συμβούλιο επανέλαβε τη δέσμευσή του για αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Ζητά παράλληλα «ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης, μέσω συνολικών αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων, για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου, με σκοπό την πρόληψη της απώλειας ζωών και των παράτυπων αναχωρήσεων».
Το μεταναστευτικό θα επιστρέψει στο τραπέζι τόσο στην άτυπη Σύνοδο της Βουδαπέστης τον Νοέμβριο όσο και στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου με τα κράτη-μέλη να καλούνται να περάσουν σε πράξεις πριν να είναι αργά.
Ενδιαφέρον των 27 για τη συμφωνία Ιταλίας – Αλβανίας
Σημειώνεται πως μεγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η διαπραγμάτευση της Ιταλίδας πρωθυπουργού με την Αλβανία για τις υπεράκτιες διαδικασίες ασύλου, που ξεκίνησαν αυτή την εβδομάδα. Η συμφωνία προβλέπει ότι για μία περίοδο πέντε ετών, η Αλβανία θα δέχεται έως και 36.000 μετανάστες ετησίως και οι αιτήσεις ασύλου τους θα διεκπεραιώνονται σε δύο κέντρα.
«Η ευρωπαϊκή πολιτική στο μεταναστευτικό ήρθε πιο κοντά στις ελληνικές θέσεις» τόνισε από τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός μετά το τέλος των εργασιών της Συνόδου Κορυφής και υποστήριξε ότι δρομολογείται ευρωπαϊκό πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο, όποιος δεν δικαιούται άσυλο θα πρέπει να επιστρέφει στη χώρα προέλευσης.
Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, «αυτό το οποίο ερχόμαστε τώρα να συμπληρώσουμε, ως επόμενο βήμα, είναι να δρομολογήσουμε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις επιστροφές. Διότι η επιχειρηματολογία μας θα είναι πλήρης μόνο αν πούμε ότι εμείς καθορίζουμε ποιος θέλει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όποιος δεν μπορεί και δεν έχει θέση στην Ευρώπη γιατί δεν δικαιούται άσυλο, πρέπει να επιστρέφει στη χώρα από την οποία προήλθε.
Αυτό ακριβώς είναι το αντικείμενο και της οδηγίας που δώσαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να επεξεργαστεί γρήγορα νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία γύρω από τα ζητήματα των επιστροφών.
Άρα, θεωρώ ότι η Ευρώπη με αργά αλλά σταθερά βήματα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και προς μία κατεύθυνση που εξυπηρετεί σίγουρα και τις ελληνικές θέσεις».
Σχετικά με τη συμφωνία της Ιταλίας με την Αλβανία, παρότι είχε δηλώσει στους FT, ότι αυτό είναι δύσκολο να υιοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Μητσοτάκης δεν το απέρριψε ως μία διμερή συμφωνία.
«Είναι μια καινούργια, ενδιαφέρουσα, θα έλεγα, λύση -εγώ δεν την απέρριψα σε καμία περίπτωση- για τις περιπτώσεις εκείνες των μεταναστών οι οποίοι συλλέγονται σε διεθνή ύδατα -η Ελλάδα κατά τεκμήριο δεν έχει τέτοιου είδους ζητήματα- και των οποίων οι αιτήσεις ασύλου θα τύχουν επεξεργασίας, με βάση το ιταλικό δίκαιο, στην Αλβανία. Όμως, οι άνθρωποι αυτοί, τελικά, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα περάσουν πάλι μέσα από την Ιταλία.
Και ,να το τονίσω αυτό, είναι μια διμερής συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας. Δεν είναι μια απόφαση η οποία, σε αυτό το επίπεδο, έχει ευρωπαϊκή διάσταση», είπε και πρόσθεσε:
«Στην επιστολή της κυρίας von der Leyen, για τις επιστροφές υπάρχει μια φράση ότι «θα εξετάσουμε και καινοτόμες λύσεις». Και μέσα στις καινοτόμες λύσεις που μπορούν να εξεταστούν είναι και αυτή η ιδέα των κέντρων εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα οποία θα αποστέλλονται μετανάστες, των οποίων οι αιτήσεις ασύλου θα απορρίπτονται, εάν αυτοί δεν μπορούν να επιστραφούν κατευθείαν στις χώρες προέλευσής τους.
Αυτό είναι ακόμα μια ιδέα, δεν έχει τύχει επεξεργασίας. Επί της αρχής τη βρίσκω θετική. Και προφανώς όταν δούμε τις συγκεκριμένες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούμε να τοποθετηθούμε».