· Ο εξορθολογισμός των ποινών και η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων ανάλογα με την επικινδυνότητα, καθώς και η επιβολή κυρώσεων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις και ενισχύουν τον αποτρεπτικό χαρακτήρα τους.
Σημαντικές αλλαγές φέρνει ο νέος ΚΟΚ (Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας) όσον αφορά τις ποινές προς τους παραβάτες.
· Η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων σε τρεις βασικές κατηγορίες καθιστά το κυρωτικό πλαίσιο ρεαλιστικότερο και ευκολότερα εφαρμόσιμο από τα όργανα ελέγχου και πιο κατανοητό από τους πολίτες.
Η πιο σημαντική ίσως είναι η κατάργηση του μέτρου της αφαίρεσης των πινακίδων και της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος.
· Για τις σοβαρότερες παραβάσεις που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων τίθενται αποτρεπτικές κυρώσεις (πρόστιμα και διοικητικά μέτρα) προκειμένου να περιοριστούν δραστικά.
Η αλλαγή αυτή εντάσσεται στη νέα φιλοσοφία του ΚΟΚ που πλέον δεν θα τιμωρεί το όχημα με ακινητοποίηση αλλά τον παραβάτη οδηγό.
· Η θέσπιση της υποτροπιάζουσας παραβατικής και αντικοινωνικής οδικής συμπεριφοράς και η αυστηροποίηση – κλιμάκωση του κυρωτικού πλαισίου για την αποτροπή τους αποσκοπεί στη βελτίωση της ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς.
· Η απενοχοποίηση του οχήματος (δεν αφαιρούνται τα στοιχεία του οχήματος) για παραβάσεις που αφορούν σε επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές για τις οποίες πλέον τιμωρείται μόνο ο παραβάτης οδηγός (χρηματικό πρόστιμο, αφαίρεση άδειας οδήγησης, βαθμοί ποινής ΣΕΣΟ).
Κατ’ αυτόν τον τρόπο το όχημα θα μπορεί να κινείται με άλλον οδηγό, πολύ σημαντικό για οικογένειες που έχουν ένα αυτοκίνητο.
· Η μείωση της ανώτατης ταχύτητας κίνησης εντός του αστικού ιστού και σε οδούς γειτονιάς στα 30 χλμ/ώρα, υπό τις ειδικές προϋποθέσεις που προβλέπονται κατά περίπτωση.
Αυτό επισημαίνεται και από το υπουργείο Μεταφορών, που αναφέρει ότι οι ποινές αφορούν κυρίως στον οδηγό (χρηματικό πρόστιμο, αφαίρεση άδειας οδήγησης, βαθμοί ποινής ΣΕΣΟ) και όχι στο όχημα (αφαίρεση άδειας κυκλοφορίας), καθώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιείται από περισσότερους από έναν οδηγούς.
· Η διαμόρφωση συνθηκών βιώσιμης αστικής κινητικότητας μέσω της μείωσης της ταχύτητας ενισχύεται με την παραχώρηση ζωτικού χώρου σε οχήματα μικροκινητικότητας και μηχανοκίνητα δίκυκλα στην κυκλοφορία και τη στάθμευση (κανόνες για υπό όρους διήθηση, χώρος αναμονής στις διασταυρώσεις, πρόβλεψη χώρων στάθμευσης).
· Συνδυαστικά με το ανωτέρω, αυστηροποιείται το κυρωτικό πλαίσιο για τα οχήματα μικροκινητικότητας και τα μηχανοκίνητα δίκυκλα, καθώς η χρήση του κράνους και η τήρηση των ορίων ταχύτητας είναι αδιαπραγμάτευτα και τιμωρούνται αυστηρά.
Οι ποινές είναι ανάλογες των παραβάσεων και κατατάσσονται ως προς την επικινδυνότητά τους σε:
· Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τη διεύρυνση της δυνατότητας αξιοποίησης τεχνικών ή ηλεκτρονικών μέσων για τη διαπίστωση των παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (κάμερες στα λεωφορεία).
– αυτές που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό ατύχημα (π.χ. η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η υπερβολική ταχύτητα ή η αντικανονική προσπέραση, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ).
– λιγότερο επικίνδυνες παραβάσεις (π.χ. παράνομη στάθμευση και διοικητικές παραβάσεις, όπως η οδήγηση χωρίς ο οδηγός να φέρει μαζί του τα νόμιμα έγγραφα).
Επιπλέον, προβλέπεται κλιμάκωση των ποινών για τους οδηγούς που υποπίπτουν συχνά σε παραβάσεις, φτάνοντας στην αφαίρεση διπλώματος ακόμα και για 7 έτη.
Πιο αυστηρές γίνονται οι ποινές και για όσους οδηγούς υπό την επήρεια αλκοόλ ή άλλων ουσιών. Μεταξύ άλλων προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον 2 μηνών, διοικητικό πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση, επιτόπου, της άδειας οδήγησης για 180 ημέρες.
Συνοπτικά, τα βασικά σημεία στο Σχέδιο Νόμου «Νέο Κυρωτικό Πλαίσιο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και Λοιπές Διατάξεις για την Ασφαλή Κινητικότητα», συνοψίζονται στα εξής:
Το διάστημα της δημόσιας διαβούλευσης ορίστηκε σε τρεις εβδομάδες.