Εντατικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται στη Ντόχα του Κατάρ για την τελική διαμόρφωση της συμφωνίας εκεχειρίας στη Γάζα. Μετά από μαραθώνιες συνομιλίες, τόσο οι διαμεσολαβητές όσο και οι αντιμαχόμενες πλευρές δηλώνουν ότι η συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ.
31 Μαΐου 2024 – Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν παρουσιάζει ένα προσχέδιο συμφωνίας εκεχειρίας του Ισραήλ
Συνεχίζονται οι συνομιλίες στο Κατάρ για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Τι ζητούν οι δύο πλευρές.
Μέχρι και το βράδυ της Τρίτης (14/1) οι συνομιλίες για τις τελικές λεπτομέρειες του σχεδίου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με τις δύο πλευρές να έχουν στα χέρια τους το προσχέδιο συμφωνίας, το οποίο σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης δεν διαφέρει ιδιαίτερα από το σχέδιο που κατέθεσαν οι ΗΠΑ τον Μάιο του 2024.
9 Νοεμβρίου – Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, οι συνομιλίες σταματούν καθώς το Κατάρ αναστέλλει τις προσπάθειές του ως διαμεσολαβητής, δηλώνοντας ότι Ισραήλ και Χαμάς πρέπει να αλλάξουν τις θέσεις τους για να συνεχιστούν οι συνομιλίες.
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως μετέδωσε νωρίτερα το AlJazeera βρίσκεται και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, η οποία έστειλε αντιπροσωπεία στη Ντόχα.
20 Νοεμβρίου – Οι ΗΠΑ μπλοκάρουν ξεχωριστό προσχέδιο απόφασης για εκεχειρία στη Γάζα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι “αγνοεί” την ανάγκη σύνδεσης της εκεχειρίας με την απελευθέρωση ομήρων.
27 Νοεμβρίου – Το Ισραήλ συμφωνεί σε εκεχειρία με τον Λίβανο για να τερματίσει τον πόλεμο με τη Χεζμπολάχ, έναν βασικό σύμμαχο της Χαμάς. Η εκεχειρία αναζωπυρώνει τις ελπίδες για συμφωνία στη Γάζα.
Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει επισήμως γνωστό αν οι δύο πλευρές, Ισραήλ και Χαμάς, έχουν καταλήξει σε συμφωνία, ωστόσο το BBC επικαλούμενο Αραβικές, Αμερικανικές και Ισραηλινές πηγές από το CBS, μετέδωσε ότι επετεύχθη κατ’ αρχήν συμφωνία και αν όλα κυλήσουν ομαλά, η συμφωνία θα ολοκληρωθεί αυτή την εβδομάδα.
28 Νοεμβρίου – Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δηλώνει ότι οι ΗΠΑ θα ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Η παραπάνω πληροφορία δεν έχει επισήμως επιβεβαιωθεί από τη Ντόχα.
17 Δεκεμβρίου – Μετά από μήνες αδιεξόδου, ένας ανώτερος Παλαιστίνιος αξιωματούχος δηλώνει ότι οι έμμεσες συνομιλίες βρίσκονται σε “αποφασιστική και τελική φάση”, ενώ ο Ισραηλινός Υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατζ δηλώνει ότι η συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ. Λίγες ημέρες αργότερα, το BBC αναφέρει ότι η συμφωνία είναι κατά 90% ολοκληρωμένη.
4 Ιανουαρίου – Οι έμμεσες συνομιλίες για εκεχειρία ξαναρχίζουν στο Κατάρ.
Μάλιστα, όπως μεταδίδει το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, η Χαμάς ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Τρίτης ότι δεν έχει ακόμα δώσει την τελική της απάντηση στο σχέδιο εκεχειρίας, καθώς περιμένει από το Ισραήλ να καταθέσει χάρτες με τα σημεία απόσυρσης των δυνάμεών του από τη Γάζα.
13 Ιανουαρίου – Ισραήλ και η Χαμάς βρίσκονται στα πρόθυρα συμφωνίας για εκεχειρία.
«Η κατοχή (Ισραήλ) δεν έχει υποβάλει τους χάρτες που θα δείχνουν τις περιοχές από τις οποίες θα αποσυρθούν οι δυνάμεις της,» δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Χαμάς στο Reuters. Ανάμεσα στις περιοχές αυτές περιλαμβάνονται το Netzarim, η Jabalia, ο δρόμος Philadelphi στα νότια σύνορα με την Αίγυπτο και η Ράφα.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ, Μαζέντ Αλ-Ανσάρι, επιβεβαίωσε ότι οι συνομιλίες για τις τελικές λεπτομέρειες συνεχίζονται, με τις δύο πλευρές να έχουν ήδη στα χέρια τους ένα προσχέδιο συμφωνίας.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι η συμφωνία είναι «κοντά», ενώ η Χαμάς εξέφρασε ελπίδες πως ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων θα οδηγήσει σε οριστική συμφωνία. Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος χαρακτήρισε τις συνομιλίες ως «κρίσιμης φάσης», σημειώνοντας όμως ότι απομένουν ακόμα λεπτομέρειες προς διευκρίνιση.
Σημειώνεται ότι η εκεχειρία, εάν επιτευχθεί, θα περιλαμβάνει:
Την απελευθέρωση περίπου 100 Ισραηλινών ομήρων, συμπεριλαμβανομένων και σορών, που κρατούνται από τη Χαμάς.
Την απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων από το Ισραήλ.
Την άμεση παύση των εχθροπραξιών και την ενίσχυση ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους κατοίκους της Γάζας.
Οι διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών περιλάμβαναν το πού θα αναπτυχθούν εκ νέου τα ισραηλινά στρατεύματα, την επιστροφή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων στον βορρά της λωρίδας και πόσοι και ποια κατηγορία Παλαιστινίων κρατουμένων θα απελευθερωθούν σε αντάλλαγμα για ομήρους.
Παλαιστίνιοι εκτοπισμένοι από την ισραηλινή αεροπορική και χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας
(AP Photo/Jehad Alshrafi)
Το Ισραήλ έχει επίσης απαιτήσει από τη Χαμάς να δηλώσει ποιοι όμηροι είναι ακόμα ζωντανοί. Η Χαμάς έχει επιμείνει ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να καταλήγει σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, κάτι που ο Νετανιάχου έχει επανειλημμένα απορρίψει.
Οι τελευταίες συνομιλίες βασίζονται σε μια πρόταση που περιλαμβάνει τα εξής:
Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι η Χαμάς θα απελευθερώσει τρεις ομήρους την πρώτη ημέρα της συμφωνίας, με το πέρας της οποίας το Ισραήλ θα αρχίσει να αποσύρει τα στρατεύματα από κατοικημένες περιοχές.
Επτά ημέρες αργότερα, η Χαμάς θα απελευθερώσει τέσσερις επιπλέον ομήρους και το Ισραήλ επιτρέψει στους εκτοπισμένους στο νότο να επιστρέψουν στο βορρά, αλλά μόνο με τα πόδια μέσω του παράκτιου δρόμου.
Τα αυτοκίνητα, τα κάρα και τα φορτηγά θα επιτραπεί να περάσουν από ένα πέρασμα δίπλα στην οδό Salah al-Din, το οποίο θα επιτηρείται από ένα μηχάνημα ακτίνων Χ που θα λειτουργεί από μια τεχνική ομάδα ασφαλείας του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Η συμφωνία περιλαμβάνει διατάξεις για την παραμονή των ισραηλινών δυνάμεων στο διάδρομο Φιλαδέλφειας και τη διατήρηση μιας νεκρής ζώνης 800 μέτρων κατά μήκος των ανατολικών και βόρειων συνόρων κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, η οποία θα διαρκέσει 42 ημέρες.
Το Ισραήλ συμφώνησε, επίσης, να απελευθερώσει συνολικά 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, μεταξύ των οποίων περίπου 190 που εκτίουν ποινές 15 ετών και άνω.
Οι πρώτοι 50 θα απελευθερωθούν στην πρώτη φάση. Σε αντάλλαγμα, η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ομήρους σε διάστημα 6 εβδομάδων.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη και την τρίτη φάση της συμφωνίας θα αρχίσουν την 16η ημέρα της κατάπαυσης του πυρός.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, σε ομιλία του στο Atlantic Council, δήλωσε ότι “βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς” και σημείωσε ότι η απερχόμενη κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ένα σχέδιο για τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου, το οποίο θα παραδώσει στην κυβέρνηση Τραμπ.
Τα βασικά σημεία του σχεδίου:
Οι διεθνείς εταίροι θα βοηθήσουν την Παλαιστινιακή Αρχή (PA) να δημιουργήσει μια προσωρινή διοίκηση για την επίβλεψη των πολιτικών υποθέσεων στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου του νερού, της ενέργειας, της υγειονομικής περίθαλψης και των τραπεζών.
Η προσωρινή διοίκηση θα παραδώσει τον πλήρη έλεγχο της Γάζας σε μια «μεταρρυθμισμένη» PA το συντομότερο δυνατό
Μια προσωρινή δύναμη ασφαλείας που θα περιλαμβάνει στρατεύματα από «έθνη-εταίρους» θα βοηθούσε στη δημιουργία «ασφαλούς περιβάλλοντος για ανθρωπιστικές προσπάθειες και προσπάθειες ανοικοδόμησης» και θα αποτρέψει το λαθρεμπόριο όπλων από τη Χαμάς.
Οι ΗΠΑ θα δημιουργήσουν μια πρωτοβουλία «για να εκπαιδεύσουν, να εξοπλίσουν, να ελέγξουν μια δύναμη ασφαλείας υπό την ηγεσία της PA για τη Γάζα ώστε να επικεντρωθεί στον νόμο και την τάξη και σταδιακά να αναλάβει την προσωρινή αποστολή ασφαλείας».
Το Ισραήλ είχε προηγουμένως αρνηθεί να επιτρέψει στην Παλαιστινιακή Αρχή να καταλάβει τη Γάζα. Δεν είναι επίσης σαφές εάν η Χαμάς θα δεχόταν να επιτρέψει στις ξένες δυνάμεις ασφαλείας να επιβλέπουν την αστυνόμευση και τη διέλευση των συνόρων στην επικράτεια.
O Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντά στο εσωτερικό σφοδρές αντιδράσεις από ακροδεξιούς υπουργούς που απειλούν με παραιτήσεις.
Σε ανάρτησή του στο Χ, ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben Gvir δήλωσε ότι μια συμφωνία «θα εκμηδένιζε ουσιαστικά τα επιτεύγματα του Ισραήλ στο πεδίο της μάχης».
Ο Ben Gvir κάλεσε τον Νετανιάχου να σταματήσει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας, καυσίμων και νερού στη Γάζα και να συνεχίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μέχρι να ηττηθεί πλήρως η Χαμάς.
Ένα άλλο μέλος του υπουργικού συμβουλίου, ο υπουργός Οικονομικών Bezalel Smotrich χαρακτήρισε την πιθανή συμφωνία «καταστροφή» για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ και ζήτησε την κατοχή της Γάζας μέχρι να ηττηθεί η Χαμάς και να επιστραφούν οι όμηροι.
Εάν τα κόμματα αυτών των δύο υπουργών αποχωρήσουν από τον συνασπισμό, αυτό θα καταστήσει την κυβέρνηση Νετανιάχου κυβέρνηση μειοψηφίας, που σημαίνει ότι είναι πιθανό να καταρρεύσει μέσω ψήφου δυσπιστίας.
Επανειλημμένες προσπάθειες έχουν πραγματοποιηθεί για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα, από τότε που μια προσωρινή ανακωχή μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς τον Νοέμβριο του 2023 κατέρρευσε την έβδομη ημέρα.
Συγκεκριμένα: