Μια σύντομη ματιά στα διαγράμματα των συναλλαγματικών ισοτιμιών αρκεί για να αρχίσει να ανησυχεί κανείς για το τι συμβαίνει με το ευρώ, αλλά και με αυτούς που έχουν ορισθεί να το προστατεύουν και να το διαχειρίζονται. Δηλαδή η ΕΚΤ κατά πρώτο λόγο, αλλά και η Κομισιόν κατά δεύτερο.
Ο λόγος ανησυχίας δεν είναι απλά η διολίσθηση – έτσι την λέγαμε παλιά την υποτίμηση – της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο που τείνει με γρήγορους ρυθμούς προς το 1,02 δολάριο και τους αναλυτές της χρηματαγοράς να μην αποκλείουν το 1 προς 1 στο ορατό ορίζοντα. Άλλωστε το «φθηνό» Ευρώ θα μπορούσε να είναι και πλεονέκτημα σε άλλες συνθήκες, αν δηλαδή η ευρωζώνη δεν είχε αρχίσει να βυθίζεται στην βιομηχανική κρίση της μεταποίησης και δεν αντιμετώπιζε την επερχόμενη δασμολογική καταιγίδα από του Τραμπ και την εξαγωγική «επίθεση» της φθηνής Κίνας.
Ο λόγος ανησυχίας έχει να κάνει με δύο άλλα ζητήματα καθοριστικής σημασίας για ένα νόμισμα που φιλοδοξεί να είναι το δεύτερο ισχυρότερο του πλανήτη. Έχει να κάνει πρώτα απ’ όλα με το «πόσοι» το χρησιμοποιούν αυτό το νόμισμα για τις συναλλαγές τους, πέρα από τους κατοίκους της ευρωζώνης και της ΕΕ Και αυτοί είναι ολοένα και λιγότεροι. Πολύ μα πολύ λιγότεροι. Και αυτό συμβαίνει σε συνθήκες όπου τόσο οι εμπορικές συναλλαγές όσο και οι γεωπολιτικές συγκρούσεις κινούνται σε κατεύθυνση δυσμενέστερη για την Ευρώπη και την ευρωζώνη του ευρώ. Το ακόλουθο διάγραμμα αποκαλύπτει μάλιστα ότι αυτό συμβαίνει με το δολάριο να καλύπτει ολοένα και περισσότερο χώρο από αυτόν που αποσύρεται το ευρώ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για την ακρίβεια δεν αποσύρεται το ευρώ, αλλά αποσύρονται από την χρήση του αυτοί που μέχρι τώρα το χρησιμοποιούσαν, χάνοντας αφ’ ενός την εμπιστοσύνη τους στην χρήση του και αποφεύγοντας την «ζημιά» που συνοδεύει την χρήση του λόγω της υποτίμησής του έναντι του δολαρίου.
Από τα στοιχεία του διαγράμματος φαίνεται καθαρά ότι η απότομη απόσυρση των «χρηστών» του ευρώ και η ανάλογη μετακίνησή τους στην χρήση του δολαρίου συμπίπτει με την έναρξη και στην συνέχεια την επέκταση του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και στην Μέση Ανατολή.
Δύο πόλεμοι, ειδικά ο πόλεμος στην Ουκρανία, που υποχρέωσαν την ευρωζώνη να διολισθήσει σε μία ολοένα και μεγαλύτερη οικονομική επιβράδυνση λόγω της ενεργειακής κρίσης και της τεράστιας αύξησης στο κόστος παραγωγής των εξαγωγών της, τόσο έναντι της Κίνας όσο κυρίως έναντι των ΗΠΑ.
Και ακόμα χειρότερα συμπίπτει με την χρονική περίοδο που η ΕΕ αντικαθιστά το (σχεδόν δωρεάν) ρωσικό φυσικό αέριο με το 4 και 5 φορές ακριβότερο LNG από τις ΗΠΑ…
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Η χρονική αυτή σύμπτωση εμπεριέχει σαν γεγονός ότι την ίδια περίοδο, διακόπτονται λόγω των 17 πακέτων κυρώσεων σχεδόν όλες οι εμπορικές σχέσεις (εξαγωγές) προς την Ρωσία, η οποία αποτελούσε ένα από τους μεγαλύτερους «πελάτες» της Ευρωζώνης μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Το περιβάλλον αυτό υπό τις υπάρχουσες συνθήκες μόνο να επιδεινωθεί μπορεί πλέον …
Ο δεύτερος ισχυρός λόγος ανησυχίας έχει να κάνει με το ότι στις υπάρχουσες συνθήκες ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της ευρω-οικονομίας έχει λίγο πολύ σηκώσει… χειρόφρενο, με τις τρείς βασικές οικονομίες της σχεδόν ταυτόχρονα, να κινούνται στα όρια της στασιμότητας ή της ύφεσης. Συνολικά αυτό (η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας) συμβαίνει συνολικά με τις οικονομίες των επτά πλουσιότερων χωρών (G-7) με μοναδική εξαίρεση τις ΗΠΑ. Εκεί στις ΗΠΑ η ραγδαία εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και η σιωπηρή απελευθέρωση επι Μπάιντεν της μετανάστευσης σε συνδυασμό με τις τεράστιες κρατικές επενδύσεις (Πρόγραμμα αναχαίτισης του Πληθωρισμού) έχει επιτρέψει μία ταχεία αύξηση της παραγωγικότητας, βοηθούμενη και από το χαμηλό ενεργειακό κόστος.
Απέναντι σ’ αυτή την πραγματικότητα με την οποία «ξεκινάει» το 2025 τι κάνει η ευρωζώνη; Και ειδικά η ΕΚΤ και η Κομισιόν;
Η μεν η ΕΚΤ δειλά – δειλά μειώνει ελάχιστα τα επιτόκια και το κόστος αναχρηματοδότησης του χρέους. Αλλά την ίδια στιγμή αποσύρει μέσω της διακοπής των προγραμμάτων αγοράς χρέους APP και PEPP την διαθέσιμη ρευστότητα στις ευρωπαϊκές αγορές κατά εκατοντάδες δισ. ευρώ ετησίως.
Όσο δε για την Κομισιόν, υποχρεώνει τις οικονομίες της ευρωζώνης με το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας να περιορίσουν δραστικά τις δημόσιες δαπάνες που αφορούν σε επενδύσεις και βασικές δημόσιες υπηρεσίες (Υγεία, Παιδεία, υποδομές, κ.λ.π.).
Με άλλα λόγια στον άρρωστο, που υποστηρίζεται ήδη με «ορούς» (Ταμείο Ανάκαμψης, SURE, APP, PEPP, TLTROs, κ.λ.π.) εδώ και μερικά χρόνια, επιλέγουν αυτή την συγκυρία για να μειώσουν ακόμα περισσότερο τις σταγόνες της …αιμοδοσία του.
Είναι να απορεί κανείς γιατί οι αγορές «εγκαταλείπουν» σιωπηρά αλλά σταθερά το ευρώ;