Σαρωτικό έλεγχο στην εταιρεία Nestle Ελλάς διενήργησε για 48 ώρες η Επιτροπή Ανταγωνισμού για ενδεχόμενες αντι-ανταγωνιστικές οριζόντιες ή/και κάθετες συμπράξεις, καθώς και ενδεχόμενης κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης.
Τι σημαίνει αυτό;
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε πληροφορίες ή ενδείξεις ότι η συμπεριφορά της εταιρείας νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό, επιβάλλει μονοπωλιακές καταστάσεις και βεβαίως έχει άμεση επίπτωση στη διαμόρφωση των τιμών λιανικής, με θύμα τον καταναλωτή. Τονίζεται, ωστόσο, ότι ακόμη δεν υπάρχει απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού κατά την εταιρείας και πολύ περισσότερο δεν έχει προχωρήσει σε επιβολή προστίμου.
Η Nestle Ελλάς, από την άλλη πλευρά, είναι υπότροπος σε τέτοιες συμπεριφορές αφού και στο παρελθόν έχει ελεγχθεί για ζητήματα ανταγωνισμού και χειραγώγησης της αγοράς και των τιμών.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού το 2009 είχε επιβάλει το πολύ μεγάλο πρόστιμο ύψους 29.786.764 ευρώ στην εταιρεία Nestle Ελλάς με την κατηγορία κατάχρησης δεσπόζουσας θέση στην αγορά του στιγμιαίου καφέ.
Και πριν από 13 μήνες ο προηγούμενος υπουργός Ανάπτυξης κ. Σκρέκας στα πλαίσια της «μάχης για τον έλεγχο των τιμών» είχε κι εκείνος θέσει στο στόχαστρο τη Nestle Ελλάς, ήλθε αντιμέτωπη με «βαρύ» πρόστιμο.
Να σημειωθεί πως η Nestle Ελλάς το 2023 σημείωσε έσοδα 409 εκατ. ευρώ ενώ τα καθαρά κέρδη υποχώρησαν κατά 8,6% στα 21,1 εκατ. ευρώ.
Με βάση αυτά τα οικονομικά στοιχεία εάν οι έλεγχοι δείξουν ότι υπάρχει ζήτημα αθέμιτων πρακτικών το πρόστιμο μπορεί να είναι όσο το σύνολο των καθαρών κερδών μια χρήσης ή και μεγαλύτερο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως θα είναι η απώλεια της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, η οποία πολύ δύσκολα κερδίζεται και πολύ εύκολα υποχωρεί.
Ενδεικτικά κάτω από την «ομπρέλα» της Nestle Ελλάς υπάρχουν και διακινούνται προϊόντα :
βρεφικής διατροφής όπως η Nestle Nan, Nestle φρουτοπουρέδες, Neslac,
Δημητριακών, όπως Nesquik, FITNESS,
Καφέδες, όπως Nescafe, Λουμίδης Παπαγάλος
Οι έτοιμες τροφές, όπως η Maggi
Οι τροφές για κατοικίδια όπως η Friskies και η Purina
Τα παγωτά, όπως Boss, Nirvana
Οι πολυεθνικές μπορούν και ρίχνουν «κουρτίνα σκίασης» μπροστά από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς χρησιμοποιώντας μια σειρά από πρακτικές νόμιμες μεν, εξαιρετικά πολύπλοκες δε.
Οι συνηθέστερες που χρησιμοποιούνται είναι η επιβολή από τις μητρικές εταιρείες στις θυγατρικές πολύ υψηλών δικαιωμάτων χρήσης επί των σημάτων των προϊόντων.
Επίσης οι θυγατρικές να αγοράζουν από τις μητρικές σε υψηλές τιμές τα προϊόντα. Ενας τρίτος τρόπος είναι οι μητρικές να δανείζουν τις θυγατρικές με πολύ υψηλά επιτόκια.
Σε ό,τι αφορά τις υψηλές τιμές που συνήθως χρεώνουν οι πολυεθνικές στην Ελλάδα για τα ίδια προϊόντα σε σύγκριση με άλλες χώρες, έχει να κάνει με το γεγονός ότι σε έναν μεγάλο βαθμό έχουν καταφέρει στον τομέα τους να ελέγχουν ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς και ως εκ τούτου να υπάρχει έντονο το ολιγοπωλιακό στοιχείο.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα απορρυπαντικά και το βρεφικό γάλα, για τα οποία, μάλιστα, έχουν γίνει έρευνες από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, με τη διαπίστωση ότι διατίθενται ακριβότερα από 113,92% έως 361% ακριβότερα σε σχέση με τη φθηνότερη χώρα της Ε.Ε., που είναι η Ιρλανδία!
Ο επικεφαλής της εταιρείας το προηγούμενο διάστημα ανέφερε ότι «η συζήτηση περί αισχροκέρδειας δεν ισχύει επί της αρχής», τονίζοντας πως οι πολλές παρεμβάσεις δεν βοηθάνε τον ανταγωνισμό».
Σημείωσε δε πως «αν χαθεί η εμπιστοσύνη με τον καταναλωτή μια εταιρεία σαν τη δική μας με αυτές τις μπράντες δεν έχει μέλλον».
«Είναι τεράστιο λάθος να επωφεληθεί κάποιος ευκαιριακά» τόνισε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Nestle Ελλάς, η οποία συμπληρώνει εφέτος 125 χρόνια στην Ελλάδα, η άνοδος των τιμών στη χώρα μας είναι πολυπαραγοντική. «Είναι οι πρώτες ύλες, είναι το ενεργειακό ζήτημα, είναι τα απόνερα του κορωνοϊού στην εφοδιαστική αλυσίδα. Είναι αρκετοί εξωγενείς παράγοντες που ανεβάζουν πολύ το κόστος», σημείωσε.
Η ΕΑ, θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.
Τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές) που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Το άρθρο 1Α του ν. 3959/2011 απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών προς ανταγωνιστές.
Τα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική συμπεριφορά επιχειρήσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
Η ΕΑ επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θα παρεμβαίνει κατά άμεση προτεραιότητα όπου κρίνεται απαραίτητο και θα εξετάζει κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, με την υποβολή καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμων σχετικών πληροφοριών μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος (whistleblowing) ή άλλως, και θα επιβάλλει αυστηρότατες διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν μετέρχονται αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών βάσει των διατάξεων του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.