Καλημέρα σας και Χρόνια Πολλά!
Μετρό και… Καζαντζίδης. Οι δύο λέξεις που κυριαρχούν στη Θεσσαλονίκη αυτές τις ημέρες. Και καλά το μετρό, η πόλη το περίμενε δεκαετίες. Επίσης η κατασκευή του τη βασάνιζε επί δεκαετίες. Όσο για την κινηματογραφική ταινία «Υπάρχω», που συγκεντρώνει πολύ κόσμο, ήταν βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα την έπιαναν στο στόμα τους και στη… γραφίδα τους οι παντός είδους και τύπου αναλυτές και διανοούμενοι αυτού του τόπου. Όχι την ταινία φυσικά, τον Καζαντζίδη. Όπως κάνουν με κάθε φαινόμενο με αποδοχή, ακόμη και αν οι ίδιοι δεν το έχουν αγγίξει ποτέ ως τρόπο ζωής και έκφρασης. Το καταγράφουν, το αναλύουν και το… εξηγούν με πολλά λόγια και περίπλοκα λεκτικά σχήματα. Για μία ακόμη φορά τρέχουν πίσω από τα γεγονότα, αφού ειδικά για τον Καζαντζίδη και το λαϊκό τραγούδι καθυστέρησαν πολλές δεκαετίες. Διότι οτιδήποτε κινείται όχι με βάση το σχήμα, την πρόθεση και το αποτέλεσμα, αλλά αποκλειστικά με το ένστικτο -όπως πίνουμε νερό ή αναπνέουμε- τους ξεπερνάει. Κάπως έτσι, λοιπόν, γεμίσαμε αυτές τις ημέρες με κοινωνιολογικές αναλύσεις, που έχουν σχέση με την πραγματικότητα όση ο φάντης με το ρετσινόλαδο. Διότι τα πράγματα είναι απλά: ένας σπουδαίος τραγουδιστής, που εξέφρασε την εποχή του και πίστευε ότι το λαϊκό τραγούδι είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, έγινε μύθος εξαιτίας του ρεπερτορίου του, αλλά και της στάσης απέναντι στο σύστημα, όπως και του τρόπου της ζωής του. Επειδή περιφρόνησε την εξουσία του μικροφώνου, τη δόξα και κυρίως τα λεφτά. Οι άνθρωποι τον τραγούδησαν και τον λάτρεψαν επειδή έτσι αισθάνθηκαν -και πολλοί εξακολουθούν να αισθάνονται- χωρίς πώς και γιατί. Κάποιοι ξύπνιοι παραγωγοί στη δεκαετία του 2020 έκαναν τη ζωή του ταινία -όπως φαίνεται μια αξιοπρεπή ταινία-, που σπάει ταμεία και θα το κάνει και στο εξωτερικό, όπου υπάρχουν κοινότητες Ελλήνων.
Βούλιαξε το κέντρο
Πλημμύρισε με κόσμο το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης τις ημέρες των γιορτών των Χριστουγέννων. Η πόλη που από ημέρες φόρεσε τα γιορτινά της αποδείχθηκε πολύ καλή οικοδέσποινα τόσο για τους ίδιους τους Θεσσαλονικείς όσο και για τους χιλιάδες επισκέπτες από άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και το εξωτερικό. Ο στολισμένος άξονας της Αριστοτέλους, το «Χωριό των Μαγεμένων», η πλατεία Αγίας Σοφίας και οι άλλο δρόμοι του κέντρου γέμισαν με μικρούς και μεγάλους.
Όλα έδεναν αρμονικά. Οι μουσικοί του δρόμου, οι πάγκοι με το street food, τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα και η διασκέδαση από νωρίς στη Βασ. Ηρακλείου μέχρι τα ξημερώματα στα καταστήματα εστίασης και τα μπαράκια. Ίσως για πρώτη φορά στα χρονικά δεν δημιουργήθηκαν ιδιαίτερα κυκλοφοριακά προβλήματα και σε αυτό φαίνεται πως συνέβαλε καταλυτικά η λειτουργία του μέτρο. Πολύς κόσμος επέλεξε να αφήσει το αυτοκίνητο και να κατέβει στο κέντρο για βόλτα και για ψώνια με τους συρμούς. Αυτό συντέλεσε στο να μειωθούν αισθητά τα ατελείωτα μποτιλιαρίσματα που υπήρχαν στο παρελθόν.
Ταυτόχρονα η έντονη παρουσία όλες αυτές τις ημέρες της Τροχαίας με δεκάδες στελέχη της υπηρεσίας να ρυθμίζουν την κυκλοφορία βοήθησε στην ομαλή ροή της κίνησης. Ακόμη και τη Δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων οχήματα της Τροχαίας σάρωναν τους κεντρικούς δρόμους και μοίραζαν κλήσεις στα παράνομα σταθμευμένα. Η κίνηση στα καταστήματα ήταν και αυτή ανεβασμένη με τους εμπόρους να αναμένουν τις επόμενες ημέρες πριν την Πρωτοχρονιά για να κάνουν τον τελικό τους απολογισμό. Μόνη παραφωνία οι επαγγελματίες… επαίτες, ο αριθμός των οποίων τις φετινές γιορτές στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι αυξημένος. Με κοινό τους χαρακτηριστικό τα σκυλάκια που έχουν στην αγκαλιά τους για να συγκινήσουν τόσο τους ανυποψίαστους, όσο και τους… υποψιασμένους.
Η Αράχωβα, η πρίζα και οι αλυσίδες
Ο νόμος το προβλέπει. Τους χειμερινούς μήνες, πρέπει μαζί με τον πυροσβεστήρα, το κόκκινο φωσφοριζέ τρίγωνο και φυσικά τα απαραίτητα χαρτιά, στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου να υπάρχουν αντιολισθητικές αλυσίδες ή ειδικές κουβέρτες ελαστικών που αποτρέπουν την ολίσθηση στα χιόνια. Ε, οι εικόνες που είδαμε στη «Μύκονο του χειμώνα», δηλαδή στην Αράχωβα, μας έδειξαν για άλλη μια φορά, πόσο αλαφροΐσκιωτοι είναι αρκετοί που κυκλοφορούν σε χιονισμένους δρόμους. Τις αλυσίδες της είχαν αφήσει στο σπίτι. Μήπως και γλιστρήσει κανείς σε κανένα παρκέ στο σαλόνι. Στο αμάξι ούτε κρίκο δεν είχαν… Οπότε μπλόκαραν τον δρόμο που οδηγεί στην Αράχωβα, το Λιβάδι και φυσικά το χιονοδρομικό. Ούτε καν άκουσαν κανέναν από τους δεκάδες μετεωρολόγους που έλεγαν ότι ο καιρός θα σφίξει, θα χιονίσει εκεί, εκεί κι εκεί. Τον χαβά τους. Φόρτωσαν την ανευθυνότητα και βουρ για το βουνό. Το μποτιλιάρισμα και ουσιαστικά το μπλοκάρισμα στον δρόμο κράτησε για ώρες ανήμερα τα Χριστούγεννα. Μόνο που η κατάσταση επιδεινώθηκε γιατί στον ίδιο δρόμο ξέμειναν και πολλά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Έπεσε η ικανότητα της μπαταρίας, όποτε το χειρόφρενο ήταν αναγκαστικό… Βλέπετε δεν υπάρχουν παντού σταθμοί ειδικοί για τη φόρτιση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ίσως -που μάλλον είναι και το πιθανότερο- κάποιοι ταξίδεψαν από την Αθήνα μέχρι και την Αράχωβα, οπότε ξελιγώθηκε η μπαταρία κι έμειναν στον δρόμο. Και μέσα σε όλα αυτά, δίπλωσε κι ένα φορτηγό οδικής βοήθειας, που είχε πάει για να τραβήξει έναν μπλοκαρισμένο και μπλόκαρε κι αυτό. Το έχουμε πει πως πολλές φορές η ανευθυνότητα, για να μην πούμε κάτι πιο βαρύ, είναι ανίκητη. Τα αυτονόητα και τα προβλεπόμενα μάλλον ενίοτε γίνονται και στόχοι. Γιατί από τις αλυσίδες έως και τις μπαταρίες και την πρίζα μια… γκαζιά προνοητικότητας δρόμος είναι. Κι όλα αυτά, πριν βγούμε στους δρόμους.
Το μήνυμα – παγίδα
Με τις εταιρείες ταχυμεταφορών, λόγω των γιορτών, να μην προλαβαίνουν να μεταφέρουν δώρα και ό,τι λογής αποστολές, δεν είναι λίγοι από εμάς που περιμένουν να ηχήσει το κινητό τηλέφωνο, προκειμένου μέσω μηνύματος να ενημερωθούν για την ημέρα και την ώρα παράδοσης των προϊόντων – ή απλά να χτυπήσει ο courier για να τα παραδώσει. Όταν, μάλιστα, δεν μας βρει στο σημείο που έχουμε επιλέξει για να παραλάβουμε τα προϊόντα, ο courier αφήνει ένα χαρτάκι στο οποίο αναφέρει πως πέρασε, δεν μας βρήκε και σε ποιο κατάστημα να απευθυνθούμε για την παραλαβή. Όλα καλά μέχρι εδώ. Τα δύσκολα ξεκινούν όταν επιτήδειοι αποστέλλουν μηνύματα σε κινητά, συνήθως κακοδιατυπωμένα και προσποιούνται πως είναι υπάλληλοι κάποιας μεγάλης εταιρείας ταχυμεταφορών. Το επικίνδυνο του πράγματος ξεκινάει όταν κάποιος δεν περιμένει αποστολή προϊόντος, αλλά επειδή δεν είναι αρκετά προσεκτικός υποκύπτει στον πειρασμό, αρχίζει τη συζήτηση και δίνει τα στοιχεία της πιστωτικής του κάρτας για να πληρώσει -δήθεν- ένα «τέλος επαναπαράδοσης». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μήνυμα όπως εμφανίζεται στην παρακάτω φωτογραφία. Σε περίπτωση που κάποιος απαντήσει θα του ζητηθεί να πληρώσει προκειμένου να δώσει τα στοιχεία της κάρτας του ώστε, υποτίθεται, να πληρωθεί το σχετικό τέλος. Καλό, λοιπόν, θα είναι να είμαστε πολύ προσεκτικοί, ειδικά τις ημέρες των εορτών. Προσέχουμε, όπως λέει ο λαός, για να έχουμε….
Η Σεμέλη του Δίον
Αφιέρωσε όλη της τη ζωή της στη μελέτη του υλικού που έβγαζε η γη του Δίου. Έπεφτε με τα μούτρα στις πηγές, βυθιζόταν σε αρχαία κείμενα, αναζητούσε παράλληλα και ταύτιζε από το πιο μικρό ως το πιο μεγάλο κομμάτι. Αφιέρωσε όλη τη ζωή και την καριέρα της στην Πανεπιστημιακή Ανασκαφή του Δίου -όπως και ο αείμνηστος Δημήτρης Παντερμαλής- και ανήμερα τα Χριστούγεννα πέταξε ψηλά. Στον Σείριο. «Δυστυχώς, η Ομότιμη Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Α.Π.Θ., Σεμέλη Πινγιάτογλου, κατοικεί “παρὰ δῆμον ὀνείρων”», έγραψαν οι συνάδερφοί της στη σελίδα της Ανασκαφής.
Η Σεμέλη Πινγιάτογλου έλαβε μέρος στην ανασκαφή πρώτη φορά το 1975 και έκτοτε αφιέρωσε τη ζωή της στην έρευνα και τη μελέτη του υλικού της ανασκαφής ιδίως κατά τη θητεία της ως υπεύθυνης της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής από το 2008 έως το 2019. «Θα θυμόμαστε πάντοτε τον ακέραιο χαρακτήρα της, τη συνέπεια και την οργανωτικότητά της και κυρίως το ειλικρινές ενδιαφέρον της για την εκπαίδευση των φοιτητών, όπως τη ζήσαμε κάτω από τις παχιές σκιές των δέντρων, τον καλοκαιρινό ήλιο και τα ημερολόγια στη στοά των εργαστηρίων. Τα λόγια της κατά την αποφώνηση του 33ου Αρχαιολογικού Έργου στη Μακεδονία και τη Θράκη είναι ενδεικτικά του τρόπου που προσέγγιζε τη νέα γενιά: “Χάρηκα πολύ που βλέπω μέσα από την οθόνη μου νέα παιδιά – νέα παιδιά με λαμπερά μάτια!”». Η εξόδιος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί σήμερα (Παρασκευή, 27 Δεκεμβρίου 2024) στις 10.30 στον Ι. Ν. Παναγίας Αχειροποίητου στη Θεσσαλονίκη.