Αντιδράσεις προκάλεσαν δηλώσεις που έκανε ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχετικά με την επιθυμία του να αγοράσει τη Γροιλανδία και να διεκδικήσει τη Διώρυγα του Παναμά.
Μετά τις δηλώσεις Τραμπ, υπήρξαν αντιδράσεις από τη Δανία και τον Καναδά, τον οποίο ο εκλεγμένος πρόεδρος, όπως είπε, θα μπορούσε να κάνει 51η πολιτεία των ΗΠΑ.
Ήδη, αναλυτές επιχειρούν να περιγράψουν τα κίνητρα πίσω από αυτές τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ τα εμπλεκόμενα μέρη παίρνουν τα μέτρα τους και αντιδρούν.
Η Δανία ενισχύει την άμυνα της Γροιλανδίας μετά την επανάληψη της επιθυμίας του Τραμπ για έλεγχο από τις ΗΠΑ
Η κυβέρνηση της Δανίας ανακοίνωσε μια τεράστια ενίσχυση των αμυντικών δαπανών για τη Γροιλανδία, λίγες ώρες αφότου ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την επιθυμία του να αγοράσει την περιοχή της Αρκτικής.
Ο υπουργός Άμυνας της Δανίας Τρολς Λουντ Πούλσεν δήλωσε ότι το πακέτο είναι «διψήφιο ποσό δισεκατομμυρίων» σε κορώνες, ή τουλάχιστον 1,5 δισ. δολάρια.
Χαρακτήρισε τη χρονική στιγμή της ανακοίνωσης ως «ειρωνεία της μοίρας». Τη Δευτέρα ο Τραμπ δήλωσε ότι η ιδιοκτησία και ο έλεγχος του τεράστιου νησιού ήταν «απόλυτη ανάγκη» για τις ΗΠΑ.
Η Γροιλανδία, ένα αυτόνομο έδαφος της Δανίας, φιλοξενεί μια μεγάλη διαστημική εγκατάσταση των ΗΠΑ και είναι στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ, καθώς βρίσκεται στη συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη. Διαθέτει σημαντικά αποθέματα ορυκτών πόρων και πετρελαίου.
Ο Πούλσεν δήλωσε ότι το πακέτο θα επιτρέψει την αγορά δύο νέων πλοίων επιθεώρησης, δύο νέων μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς και δύο επιπλέον ομάδων σκύλων έλκηθρων.
Θα περιλαμβάνει επίσης χρηματοδότηση για την αύξηση του προσωπικού της Αρκτικής Διοίκησης στην πρωτεύουσα Νουκ και την αναβάθμιση ενός από τα τρία κύρια πολιτικά αεροδρόμια της Γροιλανδίας ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί υπερηχητικά μαχητικά αεροσκάφη F-35.
«Δεν έχουμε επενδύσει αρκετά στην Αρκτική για πολλά χρόνια, τώρα σχεδιάζουμε μια ισχυρότερη παρουσία», δήλωσε.
Ο υπουργός Άμυνας δεν έδωσε ακριβές ποσό για το πακέτο, αλλά τα δανικά μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι θα είναι περίπου 12-15 δισ. κορώνες.
Η ανακοίνωση ήρθε μία ημέρα αφότου ο Τραμπ δήλωσε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social: «Για τους σκοπούς της εθνικής ασφάλειας και της ελευθερίας σε ολόκληρο τον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θεωρούν ότι η ιδιοκτησία και ο έλεγχος της Γροιλανδίας είναι απολύτως αναγκαία».
Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Μούτε Έγκεντε απάντησε στα σχόλια του Τραμπ, λέγοντας ότι «δεν είμαστε προς πώληση».
Πρόσθεσε όμως ότι οι κάτοικοι της Γροιλανδίας θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι ανοιχτοί για συνεργασία και εμπόριο, ιδίως με τους γείτονές τους.
Αναλυτές λένε ότι το σχέδιο συζητείται εδώ και πολύ καιρό και δεν πρέπει να θεωρηθεί ως άμεση απάντηση στα σχόλια του Τραμπ.
Μέχρι τώρα η Δανία έχει αργήσει πολύ να επεκτείνει τη στρατιωτική της ικανότητα στη Γροιλανδία, λένε, αλλά αν η χώρα δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τα ύδατα γύρω από την περιοχή από τις καταπατήσεις της Κίνας και της Ρωσίας, τότε οι απαιτήσεις των ΗΠΑ για μεγαλύτερο έλεγχο είναι πιθανό να αυξηθούν.
Ο ταγματάρχης του στρατού Steen Kjaergaard της Δανέζικης Ακαδημίας Άμυνας υποστηρίζει ότι ίσως ήταν πρόθεση του Τραμπ να πιέσει τη Δανία σε μια τέτοια κίνηση.
«Πιθανόν να πυροδοτήθηκε από την ανανεωμένη εστίαση του Τραμπ στην ανάγκη εναέριου και θαλάσσιου ελέγχου γύρω από τη Γροιλανδία και τις εσωτερικές εξελίξεις στη Γροιλανδία, όπου κάποιοι εκφράζουν τη βούληση να κοιτάξουν προς τις ΗΠΑ – ένα νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Νουκ μόλις εγκαινιάστηκε», δήλωσε στο BBC.
Τότε η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντερικσον χαρακτήρισε την ιδέα «παράλογη», οδηγώντας τον Τραμπ να ακυρώσει ένα επίσημο ταξίδι στη χώρα.
Δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που προτείνει την αγορά της Γροιλανδίας. Η ιδέα αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά κατά τη δεκαετία του 1860 επί προεδρίας του Άντριου Τζόνσον.
Οι στόχοι του Τραμπ πίσω από τη «διεκδίκηση» της Διώρυγας του Παναμά -Τι επιδιώκει για Γροιλανδία και Καναδά
Εκτός από τη Γροιλανδία, ο Τραμπ αναφέρθηκε και στον Καναδά, αλλά και τη Διώρυγα του Παναμά, προκαλώντας αντιδράσεις.
Την περασμένη εβδομάδα, χλεύασε Καναδούς αξιωματούχους λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να απορροφήσουν τον βόρειο γείτονά τους και να τον κάνουν την 51η πολιτεία. Απείλησε να καταλάβει τη Διώρυγα του Παναμά, την αμερικανικής κατασκευής υδάτινη οδό που ελέγχεται εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα από την ομώνυμη χώρα στην Κεντρική Αμερική.
Ο Τραμπ διατύπωσε την απειλή του να πάρει πίσω τη Διώρυγα του Παναμά αυτό το Σαββατοκύριακο, με μια διέξοδο για τη χώρα ώστε να αποφύγει την οργή του: χαμηλότερα τέλη για τα αμερικανικά πλοία που χρησιμοποιούν το πέρασμα για να ταξιδέψουν μεταξύ του Ειρηνικού και του Ατλαντικού ωκεανού.
«Έτσι, απευθύνομαι στους αξιωματούχους του Παναμά, σας παρακαλούμε να λειτουργήσετε αναλόγως», προειδοποίησε την Κυριακή κατά τη διάρκεια δηλώσεων σε συντηρητικούς ακτιβιστές στην Αριζόνα.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με το CNN, οι προτάσεις είναι εντυπωσιακά παρόμοιες ως προς την εστίασή τους στην επέκταση του αποτυπώματος των Ηνωμένων Πολιτειών στο εξωτερικό. Και για κάποιον που υποστήριξε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποσυρθούν από τις ξένες επεμβάσεις, οι ιδέες αυτές φέρουν σύγχρονους απόηχους του δόγματος του 19ου αιώνα του «Manifest Destiny» – μια πίστη στο θείο δικαίωμα των Ηνωμένων Πολιτειών να επεκταθούν σε όλη την ήπειρο, γράφει το αμερικανικό Μέσο.
Η προσπάθειά του να καταλάβει τη Διώρυγα του Παναμά -την οποία περιέγραψε ως «ζωτικό εθνικό περιουσιακό στοιχείο», αν και έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που η Αμερική την ήλεγχε- αντανακλά μια παρόμοια εθνικιστική ατζέντα που ο Τραμπ συχνά περιγράφει ως «Πρώτα η Αμερική».
Μιλώντας στην Αριζόνα αυτό το Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ επανέλαβε επίσης τα σχέδιά του να χαρακτηρίσει τα καρτέλ ναρκωτικών ως ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις, μια διάκριση που θα μπορούσε να προϊδεάσει για τη χρήση στρατιωτικής βίας στο μεξικανικό έδαφος. Ο Τραμπ έχει απειλήσει να ρίξει βόμβες σε εργαστήρια φαιντανύλης και να στείλει ειδικές δυνάμεις για να εξουδετερώσουν τους ηγέτες των καρτέλ, μια εισβολή που θα μπορούσε να παραβιάσει την κυριαρχία του Μεξικού και να διαταράξει τις σχέσεις με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η μεταβατική ομάδα του Τραμπ αρνήθηκε να διευκρινίσει αν αυτές οι τελευταίες δηλώσεις αντικατοπτρίζουν πραγματικές φιλοδοξίες ή άλλα κίνητρα, αλλά παρέπεμψε το CNN στα πρόσφατα σχόλια και τις αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αρκετοί άνθρωποι που βρίσκονται κοντά και εντός της ομάδας μετάβασης του Τραμπ δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν την προέλευση του ξαφνικού ενδιαφέροντός του για τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες στη Διώρυγα του Παναμά, ένα θέμα που δεν έθεσε στην προεκλογική εκστρατεία. Ένας σύμβουλος, ωστόσο, σημείωσε ότι ο Τραμπ αναδεικνύει τακτικά θέματα που του γνωστοποιούνται από ανθρώπους που κυμαίνονται από μακροχρόνιους φίλους έως νέους γνωστούς, εάν του προκαλέσουν το ενδιαφέρον. Από τότε που κέρδισε τις εκλογές τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ έχει περάσει τις περισσότερες ημέρες διασκεδάζοντας στενούς συμμάχους, επιχειρηματικούς μεγιστάνες, δωρητές και αρχηγούς κρατών στην έπαυλή του στο Παλμ Μπιτς.
Ένας άλλος σύμβουλος δήλωσε ότι οι ανησυχίες σχετικά με τη μεταχείριση των αμερικανικών εταιρειών στον Παναμά πιθανότατα βρήκαν απήχηση στον Τραμπ, επειδή «το εμπόριο είναι πρώτο στο μυαλό του». Η άσκηση πίεσης στον Παναμά για τη μείωση των τελών στα πλοία που χρησιμοποιούν τη διώρυγα θα μπορούσε επίσης να συμβάλλει στην αντιστάθμιση της αναμενόμενης αύξησης του κόστους των προϊόντων που προκύπτει από τους δασμούς που προτίθεται να βάλει ο Τραμπ στα ξένα προϊόντα.
«Τον παίρνω πάντα στα σοβαρά, παρόλο που μπορεί να ακούγονται λίγο υπερβολικά», είπε ο εκπρόσωπος των Ρεπουμπλικανών της Φλόριντα Carlos Gimenez σχετικά με τα σχόλια του Τραμπ στο Fox Business τη Δευτέρα. «Είναι μια πραγματική απειλή για τον Παναμά».
Ο πρόεδρος του Παναμά José Raúl Mulino ανάρτησε μια μακροσκελή δήλωση στα ισπανικά και στα αγγλικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δηλώνοντας ότι η κυριότητα της διώρυγας «δεν είναι διαπραγματεύσιμη». Η διώρυγα χτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και λειτουργούσε από τις ΗΠΑ μέχρι το 1999, οπότε και παραδόθηκε πλήρως στον Παναμά βάσει συνθήκης που είχε υπογράψει ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ δύο δεκαετίες πριν και η οποία εγγυόταν την αμερικανική χρήση της διώρυγας στο διηνεκές.
«Θέλω να εκφράσω επακριβώς ότι κάθε τετραγωνικό μέτρο της διώρυγας του Παναμά και της παρακείμενης περιοχής ανήκει στον Παναμά και θα συνεχίσει να ανήκει στον Παναμά», διεμήνυσε ο Μουλίνο.
Ωστόσο, η απάντηση δεν αποθάρρυνε τον Τραμπ και τους συμμάχους του, οι οποίοι απάντησαν με μιμίδια και εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνοντας ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στον νέο του «αγώνα».
«Καλώς ήρθατε στο Κανάλι των Ηνωμένων Πολιτειών», ανάρτησε ο Τραμπ στο Truth Social, μαζί με μια φωτογραφία της σημαίας των ΗΠΑ να ανεμίζει στο κανάλι.
Ο Mulino, μιλώντας στο CNN en Espanol, στο πλαίσιο συνέντευξης που θα μεταδοθεί αυτήν την Κυριακή, χλεύασε την κριτική του Τραμπ ότι ο Παναμάς δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει τη λειτουργία του καναλιού. «Αυτή αποτελεί μια εκδήλωση μεγάλης άγνοιας της ιστορίας. Η διώρυγα θα γιορτάσει 25 χρόνια στα χέρια του Παναμά, υπό τη διοίκηση του Παναμά, στις 31 Δεκεμβρίου», είπε, υπογραμμίζοντας τα πεπραγμένα, συμπεριλαμβανομένου ενός έργου επέκτασης, που έχει επιτύχει ο Παναμάς από τότε που οι ΗΠΑ παρέδωσαν τη Διώρυγα, η οποία τόνισε, «αφήνει πολλά εκατομμύρια δολάρια κέρδη για την εθνική μας οικονομία».
Η πρόταση του Τραμπ να προσαρτήσει τον Καναδά φαίνεται να είναι πολύ λιγότερο σοβαρή και περισσότερο ένα δημόσιο πείραγμα του Καναδού πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό μετά το δείπνο που είχαν οι δύο τους πρόσφατα στο Μαρ-α-Λάγκο. Ο εκλεγμένος πρόεδρος συνέχισε, ωστόσο, να ασχολείται με την ιδέα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Νομίζω ότι είναι μια σπουδαία ιδέα», έγραψε σε μια πρόσφατη ανάρτηση. Το επεισόδιο προέρχεται από μια άλλη πρόκληση του Τραμπ, αυτή για την επιβολή δασμών 25% σε προϊόντα που προέρχονται από τον Καναδά και το Μεξικό, που είναι ενδεικτική της προσέγγισής του στις διαπραγματεύσεις με ξένους ηγέτες.
Από πολλές απόψεις, το τέχνασμα έφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: οι ηγέτες και των δύο χωρών ζήτησαν αμέσως ακρόαση από τον Τραμπ για να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους να συνδράμουν τις ΗΠΑ στα συνοριακά ζητήματα. Και παρείχε στον Τραμπ μια πρώιμη διέξοδο στον Τραμπ για να διεκδικήσει μία νίκη επί ενός ξένου στόχου.
«Ο πρόεδρος Τραμπ διασφαλίζει τα σύνορα», έγραψε η μεταβατική του ομάδα σε πρόσφατη ανακοίνωση, «και δεν έχει καν αναλάβει τα καθήκοντά του».