Στην αιωνιότητα ο έξοχος διανοούμενος Κώστας Γεωργουσόπουλος (Κ.Χ. Μύρης)
Πλήρης δόξης και ημερών, εκδήμησε από τη ζωή πριν λίγες μέρες, στις 6 Δεκεμβρίου 2024, ο κορυφαίος μας κριτικός θεάτρου, συγγραφέας, μεταφραστής και στιχουργός Κώστας Γεωργουσόπουλος.
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Για πέντε και πλέον δεκαετίες κανοναρχούσε στην κυριολεξία, με την πλατιά δραματική του παιδεία και σιδηρά φιλολογική του αρματωσιά, το φάσμα του θεάτρου, με τις οξυδερκείς θεατρικές του κριτικές στα «Νέα» και το «Βήμα», τη διδασκαλία του στις δραματικές μας σχολές του Εθνικού και αλλού, τις αξεπέραστες μεταφράσεις μεγάλων έργων της κλασικής δραματολογίας και του αρχαιοελληνικού θεάτρου, ενώ ζωογονούσε και τα πολιτισμικά και φιλολογικά μας δρώμενα, με τις ενορατικές και ανακαινιστικές δημόσιες προτάσεις του, για να κλείνει αυτός ο ενάρετος κύκλος της πολύπλαγκτης πολιτισμικής του προσφοράς, με τα δροσερά και εμπνευσμένα από την κοινωνική μας πραγματικότητα τραγούδια του. Ποιος αλήθεια από εμάς, μπορεί να ξεχάσει το μοναδικό τραγούδι του «Φύσα μαΐστρος» (1965) σε μουσική Γιάννη Σπανού και σε εκτέλεση της «βελούδινης» Καίτης Χωματά.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, που ήταν περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Κ.Χ. Μύρης, είδε το φως της ζωής στη Λαμία στις 17 Σεπτεμβρίου 1937. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εν συνεχεία με ξεχωριστή δίψα για το θέατρο, ακολούθησε δραματικές σπουδές, στην Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τα ιερά τέρατα της δραματολογίας μας, Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη. Επαγγελματικά εργάστηκε ως φιλόλογος στην δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση και το 1978 του ανετέθη ένεκα της υψηλής θεατρικής του παιδείας, η επιμέλεια του σχολικού βιβλίου – μπεστ σέλερ «Δραματική ποίηση», που υπήρξε για 25 χρόνια, διδακτέα ύλη στα δημόσια γυμνάσια. Δραστηριοποιούμενος ευρύτερα στο πεδίο του θεάτρου, διετέλεσε από το 2003 έως και τον θάνατό του, πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου. Παράλληλα με την επαγγελματική θεατρική και φιλολογική του δράση, ανέπτυξε μια μακρόχρονη και πλατιά συνεργασία στο φάσμα της θεατρικής κριτικής, από το 1971 στην εφημερίδα το «Βήμα» και εν συνεχεία στα «Νέα», που στην κυριολεξία τα λάμπρυνε με την πολυμερή δραματική και φιλολογική του αρματωσιά, καθώς επίσης και σε κορυφαία περιοδικά λόγου και τέχνης.
Ανέπτυξε ένα πολυεπίπεδο, συγγραφικό και μεταφραστικό έργο, με την παράλληλη επίσης έξοχη επίδοσή του, στο πεδίο της στιχουργικής, όπου και συνέγραψε μερικά από τα ωραιότερα αισθαντικά και μελωδικά μας τραγούδια. Η συγγραφική του συγκομιδή περιλαμβάνει κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του, που έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984, Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984, Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000. Συνακόλουθα με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης είχε εκδώσει την ποιητική συλλογή «Αμήχανον Τέχνημα», 1971, 1980 «Παράβαση», τα διηγήματα «Η Καμπάνα – Οδάξ», 1985, και τη συλλογή τραγουδιών τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες «Χρονικό», «Η μεγάλη αγρυπνία», «Ιθαγένεια», «Ανεξάρτητα τραγούδια», 1980.
Παράλληλα με το ψευδώνυμο Κ.Χ. Μύρης, υπέγραφε το μεταφραστικό του έργο, που εδράζονταν κατά βάση στο αρχαίο δράμα. Μετέφρασε τα έργα: Αισχύλος: Ικέτιδες, Ορέστεια, Προμηθέας Δεσμώτης, Επτά επί Θήβας, Σοφοκλής: Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Τραχίνιες, Οιδίπους Τύραννος, Οιδίπους επί Κολωνώ, Αίας, Ευριπίδης: Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Βάκχες, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Εκάβη (τραγωδία), Κύκλωψ (Σατυρικό Δράμα), Ελένη (τραγωδία), Ανδρομάχη, Τρωάδες (τραγωδία), Αριστοφάνης: Λυσιστράτη, Πλούτος, Θεσμοφοριάζουσες, Εκκλησιάζουσες, Νεφέλες, Ιππής, Μολιέρος: Ταρτούφος.
Στα πλαίσια της ευρύτερης δημόσιας πολιτισμικής παρουσίας του, την περίοδο 1990-2004 δίδασκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος του Δ.Σ. στο Εθνικό Θέατρο και επί μία εικοσαετία πρόεδρος της «Επιτροπής Θεάτρου» του Υπουργείου Πολιτισμού. Αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Έρευνας και Πρακτικών Εφαρμογών Αρχαίου Ελληνικού Δράματος «Δεσμοί» και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του. Το χρονικό διάστημα 2013-2015 διετέλεσε διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ενώ για πολλά χρόνια δίδασκε σε αυτό, το μάθημα της δραματολογίας.
Σε ότι αφορά την κοινωνική του ζωή, ήταν παντρεμένος με την Ναυσικά Μάργαρη -απεβίωσε το 2013- και απέκτησαν μαζί μια κόρη. Στις 6 Δεκεμβρίου 2024 και σε ηλικία 87 ετών, ο μεγάλος μας κριτικός θεάτρου, συγγραφέας, μεταφραστής και στιχουργός, μεστός πνευματικής ευπραξίας, έφυγε από την ζωή, κληροδοτώντας μας για πάντα το θερμουργό του πάθος για την ιερή τέχνη του θεάτρου, τις αξεπέραστες κριτικές του, τις μοναδικές μεταφράσεις του, μα πάνω από όλα, το ευγενές δημόσιο ήθος και την σοβαρή και υπεύθυνη δημόσια στάση του, ως περίσεπτος πνευματικός ταγός του λαού μας!
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π. www.panosavramopoulos.blogspot.gr