Σε μια ολοκληρωμένη ανάλυση των δεδομένων του Facebook από το BBC, διαπιστώθηκε ότι τα ειδησεογραφικά πρακτορεία στα παλαιστινιακά εδάφη – τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη – είχαν υποστεί απότομη πτώση στη συμμετοχή του κοινού από τον Οκτώβριο του 2023.
Το BBC είδε επίσης έγγραφα που διέρρευσαν και δείχνουν ότι το Instagram – μια άλλη πλατφόρμα που ανήκει στη Meta – αύξησε τη ρύθμιση των σχολίων των Παλαιστινίων χρηστών μετά από την έναρξη του πολέμου.
Από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Γάζας, σε λίγους μόνο δημοσιογράφους από το εξωτερικό έχει επιτραπεί να εισέλθουν στο παλαιστινιακό παράκτιο έδαφος της Γάζα.
Αλλά ακόμα και αυτοί μπορούσαν να το κάνουν μόνο με τη συνοδεία του ισραηλινού στρατού.
Αντί των παραδοσιακών μέσων, τα social media έχουν καλύψει το κενό ενημέρωσης από το εσωτερικό της Γάζας.
Οι σελίδες στο Facebook για ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως το Palestine TV, το πρακτορείο ειδήσεων Wafa και το παλαιστινιακό Al-Watan News – τα οποία λειτουργούν από το έδαφος της Δυτικής Όχθης – έγιναν ζωτικής σημασίας πηγή ενημέρωσης για αρκετούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Το BBC News Arabic συγκέντρωσε στοιχεία για συμμετοχή στις σελίδες Facebook 20 σημαντικών ειδησεογραφικών οργανισμών με έδρα την Παλαιστίνη κατά το έτος που προηγήθηκε των επιθέσεων της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και κατά το έτος που ακολούθησε.
Η συμμετοχή είναι ένα βασικό μέτρο του πόσο αντίκτυπο έχει ένας λογαριασμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πόσοι άνθρωποι βλέπουν το περιεχόμενό του.
Περιλαμβάνει παράγοντες όπως ο αριθμός των σχολίων, των αντιδράσεων και των κοινοποιήσεων.
Κατά τη διάρκεια μιας πολεμικής περιόδου, η εμπλοκή του κοινού θα ήταν αναμενόμενο να αυξηθεί.
Meta shadowbanned Palestinian content.Link below. pic.twitter.com/F90Nl3I4yj— leahmcelrath.bsky.social (@leahmcelrath) December 18, 2024
Ωστόσο, τα δεδομένα έδειξαν μείωση 77% μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η Palestine TV έχει 5,8 εκατομμύρια followers στο Facebook.
Οι δημοσιογράφοι του ειδησεογραφικού τμήματος μοιράστηκαν με το BBC στατιστικά στοιχεία που έδειχναν πτώση 60% στον αριθμό των ανθρώπων που βλέπουν τις αναρτήσεις τους.
RT THIS IS YOU SEE THIS TWEETTWITTER IS SHADOW BANNING EVERYONE WHO SPEAKS UP ABOUT PALESTINE. DON’T LET THIS STOP YOU🇵🇸#CeasefireNOW #CeaseFireInGaza pic.twitter.com/27A0xNjaPD— Jupiter | 🥀 × 👓 (@VyMeowles) October 28, 2023
«Η αλληλεπίδραση τέθηκε σε πλήρη περιορισμό και οι αναρτήσεις μας σταμάτησαν να φτάνουν στον κοινό», λέει ο Ταρίκ Ζιάντ, δημοσιογράφος του καναλιού.
Τον τελευταίο χρόνο, οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι έχουν εκφράσει φόβους ότι το διαδικτυακό τους περιεχόμενο υφίσταται αυτό που ονομάζεται «shadow ban» .
Πρόκειται για την πρακτική του αποκλεισμού ή μερικού αποκλεισμού ενός χρήστη ή του περιεχομένου που ανεβάζει σε κάποια πλατφόρμα με τέτοιο τρόπο ώστε η απαγόρευση να μην είναι άμεσα εμφανής. Αυτού του τύπου ο «σκιώδης αποκλεισμός» μπορεί να γίνεται από ένα άτομο ή έναν αλγόριθμο.
🚨 Instagram has banned prominent Palestinian accounts which have been documenting Israeli occupation war crimes.The eye.on.palestine and palestine.pixel accounts have both been removed from the platform. Earlier this week, the Al Quds news account was banned from Facebook for… pic.twitter.com/INK1kZR5JU— • (@Alhamdhulillaah) October 25, 2023
Για να ελεγχθεί αυτή η θεωρία, το BBC πραγματοποίησε την ίδια ανάλυση δεδομένων στις σελίδες Facebook 20 ισραηλινών ειδησεογραφικών οργανισμών, όπως η Yediot Ahronot, η Israel Hayom και το Κανάλι 13.
Αυτές οι σελίδες δημοσίευσαν επίσης μεγάλο όγκο περιεχομένου που σχετιζόταν με τον πόλεμο, αλλά η συμμετοχή του κοινού τους αυξήθηκε κατά σχεδόν 37%.
Η Meta έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν από Παλαιστίνιους και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι δεν έκανε δίκαιο έλεγχο της διαδικτυακής δραστηριότητας.
Μια ανεξάρτητη έκθεση του 2021 έγινε κατ’ εντολή της Meta, ανέφερε ότι αυτό δεν έγινε σκόπιμα, αλλά λόγω της έλλειψης αραβόφωνης τεχνογνωσίας μεταξύ των διαχειριστών.
Λέξεις και φράσεις ερμηνεύονταν ως προσβλητικές ή βίαιες, ενώ στην πραγματικότητα ήταν ακίνδυνες.
Για παράδειγμα, η αραβική φράση «Alhamdulillah», που σημαίνει «Δόξα στον Θεό», μερικές φορές μεταφραζόταν αυτόματα ως «Δόξα στον Θεό, οι Παλαιστίνιοι τρομοκράτες αγωνίζονται για την ελευθερία τους».
Για να διαπιστώσει αν αυτό εξηγεί τη μείωση της συμμετοχής με τα παλαιστινιακά πρακτορεία, το BBC πραγματοποίησε την ίδια ανάλυση στις σελίδες του Facebook για 30 εξέχουσες αραβόφωνες ειδησεογραφικές πηγές που εδρεύουν αλλού, όπως το Sky News Arabia και το Al-Jazeera.
Facebook shut down the Safa Palestinian Press Agency’s account, citing “hate speech.” The page had almost 1.3 million followers.Facebook has censored Palestinian accounts before:pic.twitter.com/6qxnZSNCNx— AJ+ (@ajplus) March 28, 2018
Ωστόσο, οι σελίδες αυτές παρουσίασαν μέση αύξηση της εμπλοκής κατά σχεδόν 100%.
Απαντώντας στην έρευνά, η Meta επεσήμανε ότι δεν έκρυψε τα «προσωρινά μέτρα» που έλαβε τον Οκτώβριο του 2023.
«Αναγνωρίζουμε ότι κάνουμε λάθη, αλλά οποιοσδήποτε υπαινιγμός ότι καταπνίγουμε σκόπιμα μια συγκεκριμένη φωνή είναι απερίφραστα ψευδής», δήλωσε εκπρόσωπος.
Το BBC μίλησε επίσης με πέντε πρώην και νυν υπαλλήλους της Meta για τον αντίκτυπο που, όπως λένε, είχαν οι πολιτικές της εταιρείας τους σε μεμονωμένους Παλαιστίνιους χρήστες.
Ένα άτομο, το οποίο μίλησε ανώνυμα, μοιράστηκε εσωτερικά έγγραφα που διέρρευσαν σχετικά με μια αλλαγή που έγινε στον αλγόριθμο του Instagram, η οποία αυστηροποίησε τις ρυθμίσεις για τα σχόλια Παλαιστινίων σε αναρτήσεις στο Instagram.
«Μέσα σε μια εβδομάδα από την επίθεση της Χαμάς, ο κώδικας άλλαξε και έγινε ουσιαστικά πιο επιθετικός απέναντι στους Παλαιστίνιους», είπε.
Εσωτερικά μηνύματα δείχνουν ότι ένας μηχανικός εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την εντολή, λέγοντας ότι θα μπορούσε να «εισάγει στο σύστημα μια νέα προκατάληψη κατά των Παλαιστινίων χρηστών».
Η Meta επιβεβαίωσε ότι έλαβε το μέτρο, αλλά δήλωσε ότι ήταν απαραίτητο για να ανταποκριθεί σε αυτό που αποκάλεσε «έξαρση του περιεχομένου μίσους» που προέρχεται από τα παλαιστινιακά εδάφη.
Είπε ότι οι αλλαγές πολιτικής που τέθηκαν σε εφαρμογή κατά την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Γάζας είχαν πλέον αντιστραφεί, αλλά δεν είπε πότε συνέβη αυτό.
Τουλάχιστον 137 Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι φέρονται να έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την αρχή της σύγκρουσης, αλλά κάποιοι συνεχίζουν παρά τους κινδύνους.
«Πολλές πληροφορίες δεν μπορούν να δημοσιευτούν, καθώς λέγεται ότι είναι πολύ γραφικές. Για παράδειγμα, αν ο ισραηλινός στρατός διαπράξει μια σφαγή και την κινηματογραφήσουμε, το βίντεο δεν θα διαδοθεί», λέει ο Ομάρ, ένας από τους λίγους φωτορεπόρτερ που επέλεξαν να παραμείνουν στη βόρεια Γάζα.
«Αλλά παρά τις προκλήσεις, τους κινδύνους και τις απαγορεύσεις περιεχομένου», λέει, «πρέπει να συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε τι γίνεται με τον κόσμο».