Το καθιερωμένο κυριακάτικο του μήνυμα μοιράστηκε με τους πολίτες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Λίγες ώρες πριν την ομιλία του στη Βουλή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, όπου και θα εξαγγείλει μέτρα για τις τράπεζες, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επί του θέματος. Όπως είπε, οι παρεμβάσεις «αφορούν μεταξύ άλλων τις προμήθειες στους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, τις διατραπεζικές πληρωμές και την αξιοποίηση των ακινήτων που έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα».
Στο μήνυμά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τις τέσσερις επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας που εγκρίθηκαν από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού 253 εκ. ευρώ, που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και μάλιστα σε τομείς αιχμής αλλά και τη συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με την Google, που «βάζει» την τεχνητή νοημοσύνη στα σχολεία με το πρόγραμμα «Experience AI».
«Καλημέρα! Ίσως να σκεφτήκατε πως, λόγω της σημερινής μου παρουσίας στη Βουλή για την ομιλία μου σχετικά με τον προϋπολογισμό του 2025, δεν θα προλάβαινα να κάνω έναν απολογισμό των κυβερνητικών μας δράσεων. Όμως, είμαι εδώ για να σας διαψεύσω/εκπλήξω ευχάριστα.
Θα ξεκινήσω με μια σύντομη αναφορά στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα. Θεωρώ ότι ο προϋπολογισμός αυτός είναι ένας προϋπολογισμός προόδου, αλλά και επίγνωσης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νοικοκυριά. Γνωρίζω ότι οι πολίτες περιμένουν να ακούσουν τις παρεμβάσεις μας όσον αφορά τις τράπεζες και εκτιμώ ότι δεν θα διαψεύσω τις προσδοκίες τους με τα μέτρα που αποφασίσαμε, μακριά όμως από τους ανεύθυνους λαϊκισμούς και τα «πυροτεχνήματα» της αντιπολίτευσης κόντρα στους ευρωπαϊκούς κανόνες. Οι παρεμβάσεις μας αφορούν μεταξύ άλλων τις προμήθειες στους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, τις διατραπεζικές πληρωμές και την αξιοποίηση των ακινήτων που έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα. Περισσότερα το βράδυ, στη Βουλή.
Δεν υποτιμούμε τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, προσπαθούμε να βρίσκουμε τις βέλτιστες λύσεις, αλλά πάντα με δημοσιονομική σύνεση. Και ακριβώς χάρη στην αξιοπιστία των πολιτικών μας, η πατρίδα μας βρίσκεται -σύμφωνα με τον Economist- στην κορυφαία τριάδα του κόσμου ως προς τις επιδόσεις της οικονομίας το 2024, μια κάθε άλλο παρά «εύκολη» χρονιά που κλείνει με νέες αβεβαιότητες στην γειτονιά μας. Δεν πανηγυρίζουμε, ούτε όμως μηδενίζουμε μια συλλογική εθνική επιτυχία που μας επιτρέπει να προχωρούμε σε μειώσεις φόρων, αυξήσεις αποδοχών και αυξήσεις δαπανών σε κρίσιμες εθνικές και κοινωνικές προτεραιότητες. Την ώρα, μάλιστα, που ακόμα και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν τους φόρους και εφαρμόζουν πολιτικές λιτότητας για να ανταπεξέλθουν στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
Αφήνω τον προϋπολογισμό και έρχομαι στα θέματα της σημερινής ανασκόπησης, ξεκινώντας με μια -χωρίς υπερβολή- ιστορική εξέλιξη στο κρίσιμο πεδίο της απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα μας. Ο λόγος για τις πρώτες τηλεματικές δίκες, δηλαδή συνεδριάσεις διοικητικών δικαστηρίων με τη χρήση τεχνολογιών απομακρυσμένης σύνδεσης. Έτσι εκδικάστηκαν δυο υποθέσεις με τον διοικητικό Πρωτοδίκη να βρίσκεται στην Πάτρα και το ακροατήριο -διάδικοι και δικηγόροι- στην Κεφαλονιά, στο Δικαστικό Μέγαρο Αργοστολίου. Οι τηλεματικές δίκες θα συμβάλουν στην ταχεία και αποτελεσματική απονομή της Δικαιοσύνης, θωρακίζοντας το κράτος δικαίου. Μειώνουν ταυτόχρονα το κόστος διεξαγωγής τους και για τους πολίτες και για την πολιτεία. Τα επόμενα 2 χρόνια θα είναι πιλοτικά, αφενός για να εξοικειωθούν οι δικαστές, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι δικηγόροι και οι διάδικοι με τη χρήση της τηλεματικής και αφετέρου να επιλυθούν όσα ζητήματα -τεχνικά ή άλλης φύσεως- ενδεχομένως ανακύψουν. Από το 2026 θα αποτελούν τον κανόνα, αν και σε άλλες χώρες εφαρμόζονται εδώ και καιρό. Γι’ αυτό εργαζόμαστε εντατικά για να καλύψουμε τον χαμένο χρόνο, στοχεύοντας όχι μόνο στην απλοποίηση και ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών, αλλά και στην ουσιαστική επένδυση στην καινοτομία και την τεχνητή νοημοσύνη.
Συνεχίζω με τις τέσσερις εμβληματικές επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας που εγκρίθηκαν από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού 253 εκ. ευρώ, που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και μάλιστα σε τομείς αιχμής. Οι επενδύσεις αυτές αφορούν την αμυντική βιομηχανία, την αυτάρκεια της πατρίδας μας σε χαρτί και σε οινόπνευμα και την ασφάλεια των πτήσεων και των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας. Τις σημαντικές αυτές επενδύσεις αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τέσσερις εταιρείες: η METLEN, η BGS Alcohols, η Olympic και η INTERTRADE, αποδεικνύοντας πως η Ελλάδα μπορεί να καινοτομεί και να προοδεύει με στρατηγικές επενδύσεις.
Θεωρώ μεγάλη κατάκτηση για την πατρίδα μας το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε την Ελλάδα ως μια εκ των 7 χωρών της ΕΕ για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» τεχνητής νοημοσύνης στην ήπειρό μας, με χρηματοδότηση κοινοτική και εθνική. Ο «Pharos» όπως το ονομάσαμε, είναι ένα από τα εμβληματικά έργα που πρότεινε η Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο προσφάτως δημοσιευμένο «Σχέδιο για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης». Δούλεψαν πολλοί γι’ αυτήν την επιτυχία και τους αξίζουν πολλά μπράβο. Οι υπηρεσίες του θα αξιοποιηθούν στους τομείς της υγείας, της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος, του πολιτισμού και της γλώσσας -τομείς που συνδέονται άρρηκτα με τις προτεραιότητες της εθνική μας στρατηγικής για την τεχνητή νοημοσύνη. Με την υποστήριξη του υπερυπολογιστή «DAEDALUS», το Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης «Pharos» θα αποτελέσει κόμβο έρευνας και γνώσης για την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε τεχνολογικό πόλο. Τα οφέλη του έργου θα τα καρπωθεί πρώτα η ελληνική κοινωνία, με μοχλό το εκπαιδευτικό μας σύστημα -στο οποίο θα αναφερθώ στη συνέχεια.
Το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με την Google, «βάζει» την τεχνητή νοημοσύνη στα σχολεία με το πρόγραμμα «Experience AI». Πρόκειται για ένα καινοτόμο εργαλείο που θα βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να εξοικειωθούν με την τεχνητή νοημοσύνη και να την ενσωματώσουν στη διδασκαλία τους, εμπλουτίζοντας την εκπαιδευτική διαδικασία. Ταυτόχρονα όμως, θα δώσει στα παιδιά την ευκαιρία να κατανοήσουν και να μάθουν να αλληλεπιδρούν υπεύθυνα με την τεχνολογία που θα καθορίσει τον κόσμο τους. Να τα θωρακίσει με τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να αναπτυχθούν και να προοδεύσουν σε έναν ταχέως εξελισσόμενο κόσμο. Η Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες που υιοθετεί ένα τέτοιο πρόγραμμα, το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε όλα τα σχολεία της χώρας, δημόσια και ιδιωτικά.
Μια κοινωνία ευημερίας δεν κρίνεται μόνο από την τεχνολογική της πρόοδο, αλλά και από το πώς φροντίζει για τις ανάγκες και τα δικαιώματα όλων των πολιτών της, χωρίς διακρίσεις. Τηρώντας τη δέσμευσή μου προς τους γονείς με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, με τους οποίους είχα συναντηθεί και είχαμε μια εκ βαθέων συζήτηση για τις αγωνίες μια δύσκολης καθημερινότητας, προχωρήσαμε στη συγκρότηση Ειδικής Επιτροπής για τον Αυτισμό. Κάθε σημαντική αλλαγή ξεκινά από έναν διάλογο, που γίνεται δέσμευση και καταλήγει σε δράση για μια κοινωνία και ένα κράτος που νοιάζεται και δεν αφήνει κανέναν πίσω. Στην Επιτροπή συμμετέχουν έγκριτοι επιστήμονες και επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων, αλλά και γονείς, προκειμένου να σχεδιάσουν λύσεις βασισμένες στην επιστήμη και στη ζωή. Σε συνεργασία με την ΕΣΑΜΕΑ θα επιχειρήσουμε να βρούμε λύσεις που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ατόμων με αυτισμό. Όλες και όλοι συμμετέχουν αφιλοκερδώς, προσφέροντας γνώσεις και προτάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος και των οικογενειών τους. Θα είμαι στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής που θα γίνει πολύ σύντομα για τους ευχαριστήσω τον κάθε έναν και την καθεμία ξεχωριστά.
Να έρθω τώρα σε ένα μείζον θέμα δημόσιας υγείας, όπου η χώρα μας -δυστυχώς- βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την οξύτητα του προβλήματος. Ο λόγος για την παιδική παχυσαρκία, μια σοβαρή και αυξανόμενη απειλή για τη νέα γενιά. Προ ημερών εγκαινιάστηκε το νέο Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Καταπολέμηση αυτής της σοβαρής και αυξανόμενης απειλής. Σε συνεργασία με σημαντικούς φορείς, όπως η UNICEF και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, που είναι η έδρα του Κέντρου, το Υπουργείο Υγείας προχωρά σε συντονισμένες δράσεις για την προώθηση υγιεινής διατροφής, σωματικής άσκησης και ευεξίας, υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένων επιστημόνων. Τα παιδιά είναι το μέλλον κάθε κοινωνίας, οφείλουμε να τα προστατέψουμε και να διασφαλίσουμε με κάθε τρόπο της ευημερία τους, ξεκινώντας από την υγεία τους. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο εντάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Δράσης για την Αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας που υλοποιείται σε όλη την Επικράτεια και απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ηλικίας 0-17 ετών και τις οικογένειές τους. Ενδεικτικά αναφέρω ότι περιλαμβάνει τη δωρεάν παρακολούθηση από διαιτολόγους-διατροφολόγους, υπηρεσίες συμβουλευτικής από παιδιάτρους, εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στα σχολεία και δωρεάν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Συνεχίζουμε να «Συζητάμε, Αποφασίζουμε, Προχωράμε, Μαζί» με τις τοπικές κοινωνίες, σχεδιάζοντας το μέλλον και την ανάπτυξή τους στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Μετά τον Έβρο, τη Ζάκυνθο, την Αργολίδα, τη Φωκίδα, την Πιερία, την Καστοριά και τα Γρεβενά, σειρά είχε το Ρέθυμνο, όπου είχα τη χαρά να είμαι παρών στην παρουσίαση του τοπικού σχεδίου ύψους 1,81 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει υποδομές και πολιτικές με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Το σχέδιο δίνει έμφαση στις «διασυνδέσεις»: οδικά εντός της περιφερειακής ενότητας, αλλά και σε ολόκληρη την Κρήτη, με τις πύλες εισόδου επισκεπτών, των ορεινών περιοχών με τα παράλια, του τουρισμού με τον πολιτισμό και την αγροδιατροφή, της πρωτογενούς παραγωγής με την τυποποίηση και την εμπορική προώθηση. Ταυτόχρονα, εστιάζουμε σε καίρια ζητήματα για την περιοχή, όπως η διαχείριση των υδάτων και η αντιπλημμυρική προστασία, η ενίσχυση και ανθεκτικότητα των αστικών υποδομών και η λειτουργία τους σε ένα πλαίσιο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, η επένδυση στις κοινωνικές υποδομές που μπορεί να δημιουργήσουν συνθήκες μόνιμης διαβίωσης για τον αρκετά νεανικό πληθυσμό της περιοχής. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στην παρουσίαση του σχεδίου εδώ https://erga.gov.gr/…/parousiasi_topikou_sxediou…. Όπως είπα και στο Ρέθυμνο, πρέπει να κερδίσουμε το στοίχημα της μείωσης των τροχαίων στη χώρα μας, να σταματήσουμε να «ματώνουμε» στους δρόμους. Χρειάζεται τόσο η πρόληψη, όσο και η αποτροπή. Και σημαντική βοήθεια προς αυτήν την κατεύθυνση συνιστά η προμήθεια 106 οχημάτων διαφόρων κατηγοριών, καθώς και δεκάδων ειδικών συσκευών ελέγχου τήρησης της ασφάλειας στο οδικό δίκτυο της Αττικής με δαπάνη της Περιφέρειας. Ο κρίσιμος αυτός εξοπλισμός θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με το νέο δίκτυο καμερών για την επιτήρηση της οδικής ασφάλειας που θα αρχίσει να εγκαθίσταται τμηματικά από το επόμενο έτος, και ανέρχεται σε 4,025 εκατ. ευρώ, συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Περιφερειακού Προγράμματος «Αττική 2021-2027» και έχει ως αποκλειστικό δικαιούχο το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας.
Η καθημερινή προσπάθεια του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για αποτελεσματική αστυνόμευση, πάντως, αποτυπώνεται έμπρακτα και από τα στοιχεία. Ενδεικτικά, το 2023, οι έλεγχοι για τροχαίες παραβάσεις από ομάδες ΟΠΚΕ και ΔΙΑΣ ανήλθαν σε 1.480.819, ενώ το 2024 σημείωσαν σημαντική αύξηση, φτάνοντας τους 1.923.639. Αντίστοιχα, το προηγούμενο έτος η Ελληνική Αστυνομία κατέγραψε 1.127.611 τροχονομικές παραβάσεις, ενώ φέτος ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στις 1.441.327.
Αυτήν την εβδομάδα έγινε και η αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου, μιας από τις δυσκολότερες λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας και της ανόδου της θερμοκρασίας, που προκάλεσαν μεγάλο αριθμό πυρκαγιών. Φέτος καταγράφηκε μείωση των στρεμμάτων που κάηκαν, ιδίως σε δασικές περιοχές, σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Και θέλω να σταθώ σε τρία βασικά συμπεράσματα που έχουμε εξαγάγει τα τελευταία 5 χρόνια από την αλλαγή του δόγματος στον τομέα αυτό. Ποια είναι αυτά; Πρώτον, ότι η συνεργασία όλων των αρμοδίων παραγόντων, από την πρόληψη μέχρι την κατάσβεση και την αποκατάσταση, αποδίδει. Δεύτερον, η τεχνολογία μπορεί να είναι ένας υπερπολύτιμος σύμμαχος στην μεγάλη προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Δεν δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός, με το που τελειώνει η μία αντιπυρική περίοδος πρέπει να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη. Η Ελλάδα είναι στη πρώτη γραμμή του εκσυγχρονισμού των υποδομών της πολιτικής προστασίας, με ευρωπαϊκούς πόρους, με το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ» άνω των 2 δισ. Και τρίτον, διαμορφώνεται στη χώρα μας μια ευρύτερη συλλογική συνείδηση, ότι η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων δεν μπορεί να αφορά μόνο και αποκλειστικά το κράτος. Μέσα από την ατομική πρωτοβουλία δεν προστατεύουμε μόνο την ατομική περιουσία, αλλά προωθούμε το συλλογικό καλό.
Θα κλείσω τη σημερινή ανασκόπηση με κάποιες νότες πολιτισμού. Είχαμε δύο πολύ σημαντικές ανακαλύψεις αυτήν την εβδομάδα. Η πρώτη είναι η ανακάλυψη της προσωπογραφίας του τελευταίου Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου, στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας. Πρόκειται για μια σπάνια απεικόνιση του τελευταίου Αυτοκράτορα, με ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική σημασία. Η δεύτερη ανακάλυψη έγινε κοντά στο Ηρώδειο, κατά τη διάρκεια εργασιών για την τοποθέτηση δικτύου φυσικού αερίου, όπου εντοπίστηκε ένα ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα γυμνής ανδρικής μορφής στον τύπο του Ερμή Ludovis. Το άγαλμα βρίσκεται σε καλή κατάσταση και η πρώτη εκτίμηση είναι ότι έχει σημαντική αρχαιολογική και κοινωνική αξία, καθώς στην περιοχή όπου βρέθηκε άκμασαν μεταξύ 3ου και 5ου αιώνα φιλοσοφικές σχολές και δεν αποκλείεται το άγαλμα να συνδέεται με την κατοικία του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου. Δεν είναι πραγματικά εντυπωσιακό όταν έρχονται στο φως τέτοιες ανακαλύψεις; Ανακαλύψεις που μας θυμίζουν ότι η ιστορία και ο πολιτισμός μας έχουν πολλά ακόμα να μας πουν, γεμίζοντάς μας δέος αλλά και ευθύνη να τα προστατεύσουμε και να τα αναδείξουμε.
Αυτήν την ευθύνη υπηρετεί και η έκθεση ΕΚΑΤΟΜΠΟΛΙΣ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το μοναδικό σε διεθνές επίπεδο μουσείο μεγάλου μεγέθους για τη Μινωική εποχή. Πρόκειται για μια ζωντανή κιβωτό του μινωικού παρελθόντος της Κρήτης, γι’ αυτό άλλωστε και, μαζί με τον Αρχαιολογικό Χώρο της Κνωσού, βρίσκονται στην κορυφή της επισκεψιμότητας ανά την Ελλάδα. Η Έκθεση φωτίζει την ιστορία της ίδρυσης και ανάπτυξης των κρητικών πόλεων κατά την Αρχαϊκή περίοδο κατά την οποία αναπτύχθηκαν στην Κρήτη πρώιμα οι πολιτειακές δομές και οι θεσμοί που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της αρχαίας ελληνικής πολιτικής ταυτότητας και στην ανάδειξη του θεσμού της πόλης-κράτους. Πολλά από τα εκθέματα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Όπως και με την ανάδειξη των αρχαίων στον σταθμό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, στόχος μας είναι να συνδέουμε την ιστορική μνήμη με το παρόν, αναδεικνύοντας την πολιτιστική μας κληρονομιά και ενισχύοντας ταυτόχρονα την αξία του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας.
Η εβδομάδα που μας πέρασε είχε πολλά, αλλά η μέρα δεν τελειώνει εδώ. Το απόγευμα μεταφερόμαστε στη Βουλή για τον προϋπολογισμό. Σας καλώ να παρακολουθήσετε την ομιλία μου. Όπως και να ‘χει, θα τα πούμε και την επόμενη Κυριακή. Καλή σας ημέρα!».