Παρελθόν φαίνεται να αποτελεί η εποχή που οι δημοπρασίες με έργα κλασικά, των Μεγάλων Δασκάλων, κέντριζαν το ενδιαφέρον των μεγάλων συλλεκτών και με τα ρεκόρ τους κέρδιζαν μια θέση στις στήλες των εφημερίδων. Με το παιχνίδι να έχει στραφεί στη σύγχρονη τέχνη και στα είδη πολυτελείας, ο παραδοσιακός αυτός χώρος μοιάζει να κινείται υποτονικά, με ορισμένες μόνο στιγμές αναλαμπής, όταν έρχονται στην αγορά κομμάτια μουσειακού επιπέδου.
Μια τέτοια στιγμή σημειώθηκε και στη δημοπρασία των Sotheby’s που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στο Λονδίνο. Είκοσι πέντε έργα ήταν διαθέσιμα προς πώληση, με τον πίνακα του Σάντρο Μποτιτσέλι «Η Παναγία με το Βρέφος σε Θρόνο» (περ. 1470) να κλέβει την παράσταση. Το έργο του εκ των κορυφαίων της Αναγέννησης, το οποίο προέρχεται από τη συλλογή Λόιντ του Μπέρκσαϊρ, είχε αρχική εκτίμηση που κυμαινόταν μεταξύ 2 και 3 εκατ. στερλινών. Ωστόσο, εννέα πλειοδότες, μεταξύ των οποίων και συλλέκτες σύγχρονης τέχνης, κονταροχτυπήθηκαν και τελικά ανέβασαν την τιμή στα 10 εκατ. στερλίνες.
Στη συγκεκριμένη πώληση ξεχώρισε επίσης κι ένας πίνακας του Ερνστ Κλιμτ, ο οποίος ολοκληρώθηκε από τον αδελφό του Γκούσταβ. Αλλαξε χέρια για 2,2 εκατ. στερλίνες, με τον συνολικό τζίρο της βραδιάς να αγγίζει τα 24,2 εκατ. στερλίνες, αρκετά υψηλότερος από τον περυσινό των 19,4 εκατ. στερλινών της αντίστοιχης δημοπρασίας.
Η δημοπρασία με έργα Μεγάλων Δασκάλων των Bonhams που περιελάμβανε 50 έργα και έφερε τον τίτλο «The Classics» συγκέντρωσε μόλις 600.000 στερλίνες. «Εχουν μειωθεί δραματικά τα έργα κορυφαίας ποιότητας που βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια, και αυτά έρχονται σπάνια σε δημοπρασίες. Η αγορά εξαρτάται όλο και περισσότερο από ανακαλύψεις ή επαναξιολογήσεις έργων» εκτιμούν έμπειροι έμποροι τέχνης.
Μια καλή στιγμή λοιπόν, σαν εκείνες που περιγράφονται από τους γνώστες του χώρου, διαφάνηκε στη δημοπρασία της Τρίτης με έργα του συγκεκριμένου είδους που διοργάνωσαν οι Christie’s, οπότε και παρουσιάστηκε ένα αινιγματικό και σε άριστη κατάσταση έργο του Τζιαμπατίστα Τιέπολο (18oς αι.) με χαρακτήρες από την Κομέντια ντελ Αρτε, το οποίο δεν είχε εμφανιστεί δημόσια από τη δεκαετία του 1930.
«Ο πίνακας του Τιέπολο ήταν μια ανακάλυψη. Βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση και σημαντικός από την άποψη της Ιστορίας της Τέχνης» δήλωσε ο Στάιν Ολστίνς, πρώην ειδικός της Christie’s στις δημιουργίες των Μεγάλων Δασκάλων και νυν διευθυντής του Ιδρύματος Custodia στο Παρίσι.
Το εν λόγω έργο, το οποίο θεωρείται μουσειακού επιπέδου, ανήκε σε μια γαλλική ιδιωτική συλλογή και διεκδικήθηκε από τουλάχιστον τέσσερις πλειοδότες, με την τιμή πώλησής του να φτάνει τα 2,5 εκατ. στερλίνες υπερβαίνοντας την αρχική εκτίμηση του 1 εκατ. στερλινών. Την επόμενη ημέρα της δημοπρασίας το μουσείο του Λούβρου ανακοίνωσε ότι είναι ο νέος ιδιοκτήτης του.
Η χρονιά βαίνει προς το τέλος της και μαζί έρχεται και η τελευταία δημοπρασία με έργα ελληνικού ενδιαφέροντος η οποία σηματοδοτεί και την τελευταία του επετειακού έτους για τον οίκο Vergos, ο οποίος φέτος συμπλήρωσε 35 χρόνια. Την Τετάρτη στις 18.00 στο Ζάππειο θα διατεθούν προς πώληση 153 έργα σε τιμές που κυμαίνονται – με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις – από 2.000 έως 120.000 ευρώ. Ακριβότερο έργο της δημοπρασίας είναι το «Ακρωτήρι στη θάλασσα», μια ελαιογραφία του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα η οποία χρονολογείται το από 1965 και εκτιμάται από 90.000 έως 120.000 ευρώ, με το «Ιστιοφόρο» του «πατέρα της ελληνικής θαλασσογραφίας» Κωνσταντίνου Βολανάκη (80.000 έως 120.000 ευρώ) να ακολουθεί – πωλείται και ένα δεύτερο έργο του, η «Βάρκα», που εκτιμάται 60.000 με 80.000 ευρώ. Τρίτο στη σειρά είναι «Ο όρθρος» (φωτογραφία) του Νικηφόρου Λύτρα, που είχε παρουσιαστεί στο πλαίσιο έκθεσης στον ίδιο χώρο στον οποίο θα δημοπρατηθεί σήμερα, στο Ζάππειο, πριν από 117 χρόνια, με τιμή εκτίμησης μεταξύ 70.000 και 90.000 ευρώ. Στα έργα που ξεχωρίζουν είναι και το «Θυμητικό Θεσσαλονίκης» του Κωνσταντίνου Μαλέα που φέρει αφιέρωση του καλλιτέχνη στον Θαλή Κουτούπη, γνωστού συλλέκτη έργων του, με την τιμή του να κυμαίνεται μεταξύ 20.000 και 30.000 ευρώ. Στα πιο οικονομικά έργα με τιμές μεταξύ 2.000 και 3.000 ευρώ συγκαταλέγονται το γύψινο έργο του Χρήστου Καπράλου «Η μητέρα του καλλιτέχνη», μια «Παναγία», κάρβουνο σε χαρτί του Παναγιώτη Τέτση, όπως και δύο παστέλ που απεικονίζουν μια γυμνή γυναίκα με την υπογραφή του Παύλου Μαθιόπουλου. Το σύνολο των προς δημοπράτηση έργων θα εκτεθεί από αύριο (12.00-21.00) έως και την Τρίτη (10.00-21.00) στο Ζάππειο με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πάρουν μέρος στη δημοπρασία με φυσική παρουσία, τηλεφωνικώς, γραπτώς και μέσω Διαδικτύου.