Για τη Reem Alali, που εγκατέλειψε τη Συρία πριν από οκτώ χρόνια, η είδηση της πτώσης του βίαιου καθεστώτος από το οποίο δραπέτευσε, έφερε ένα κύμα συναισθημάτων που ταλαντεύονται ανάμεσα στον ενθουσιασμό και τον φόβο.
Η στιγμή αυτή, γεμάτη έντονη συγκίνηση και προσωπικές αναμνήσεις, επαναφέρει το ερώτημα της επόμενης κίνησης, καθώς οι αποφάσεις που θα παρθούν πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή. Η ιστορία της αποτυπώνει την πολυπλοκότητα της μετάβασης από την καταπίεση στην ελευθερία.
«Δεν κοιμηθήκαμε για δύο νύχτες», είπε στον Guardian, μια ημέρα αφότου ο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο πρώην δικτάτορας, εγκατέλειψε τη Συρία μετά την αστραπιαία προέλαση των ανταρτών στην πρωτεύουσα, τη Δαμασκό. «Ήμασταν κολλημένοι στα τηλέφωνά μας, μιλούσαμε με Σύρους φίλους και συγγενείς, κλαίγαμε και πίναμε glühwein με τους Γερμανούς φίλους μας».
Η Αλάλι και ο σύζυγός της, Αμίν, «μιλούσαν συνεχώς μεταξύ τους για το ένα μεγάλο ερώτημα: επιστρέφουμε ή όχι;», είπε.
Η 38χρονη από τη Σουγουέιντα, στη νοτιοδυτική Συρία, έχασε τον πατέρα της, τον θείο της και δύο ξαδέλφια της στον πόλεμο και στη συνέχεια αναζήτησε καταφύγιο στη Γερμανία το 2016. Μετά τα εκπληκτικά γεγονότα των τελευταίων ημερών, έχει καταλήξει σε ένα συμπέρασμα: «Δεν θα πάρω τα παιδιά μου στη Συρία μέχρι να ξέρω πραγματικά ότι η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη».
Την προειδοποίηση αυτή επανέλαβε και ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Geir Pedersen, ο οποίος δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη ότι ενώ πολλοί Σύροι επιθυμούν να επιστρέψουν, η σύνεση είναι απαραίτητη: «Υπάρχουν ακόμη προκλήσεις για τα προς το ζην. Η ανθρωπιστική κατάσταση είναι καταστροφική. Η οικονομία έχει καταρρεύσει».
«Η κατάσταση είναι τόσο επισφαλής στη Συρία, χωρίς να ξέρουμε τι θα γίνει», δήλωσε ο Alali, ο οποίος εργάστηκε ως νομικός βοηθός στη Συρία και τώρα είναι βοηθός διδασκαλίας στο Πότσνταμ, μια πόλη δυτικά του Βερολίνου.
«Ρώτησα τα αγόρια μου -που μιλούν και γράφουν άπταιστα γερμανικά και μιλούν αλλά δεν μπορούν να γράψουν αραβικά- «θα θέλατε να πάτε εκεί;». Είπαν, ‘ίσως για το Σαββατοκύριακο, μαμά – αλλά μετά θέλουμε να επιστρέψουμε στη Γερμανία, το σπίτι μας’».
Ο Μαχμούντ Ζαμέλ, 26 ετών, από τη Χομς της δυτικής Συρίας, ο οποίος έφτασε στη Γερμανία σε ηλικία 17 ετών το 2015, ήταν ένας από τους χιλιάδες που γιόρτασαν την ανατροπή του Άσαντ στους δρόμους του Βερολίνου την Κυριακή, με πυροτεχνήματα και κόρνες αυτοκινήτων. Για να τιμήσει την περίσταση έβαψε τα μάγουλα της πέντε μηνών κόρης του με τη συριακή σημαία. Γερμανοί φίλοι συνέκριναν τις ευφορικές σκηνές με εκείνες που διαδραματίστηκαν όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου.
«Ελπίζω ότι η κόρη μου θα γνωρίσει μια Συρία διαφορετική από εκείνη στην οποία μεγάλωσα», δήλωσε ο Ζαμέλ, ζαχαροπλάστης από τη νότια συνοικία του Βερολίνου Νεουκόλν, θυμίζοντας πως, ως 11χρονος, εκπαιδεύτηκε να προστατεύει την οικογένειά του από τις κυβερνητικές δυνάμεις με ένα Καλάσνικοφ. «Μεγάλωσα σε έναν κόσμο όπου απαγορευόταν να αφήσεις τη λέξη «ελευθερία» να περάσει από τα χείλη σου, παρόλο που ήταν γραμμένη στις καρδιές μας», είπε. «Ήρθαμε εδώ και ξαφνικά μπορούσαμε να αφήσουμε τη λέξη να ακουστεί όσο δυνατά και όσο συχνά θέλαμε. Γι’ αυτό θα είμαστε πάντα ευγνώμονες στη Γερμανία και στη Μέρκελ».