Το δύσκολο σταυρόλεξο με τους Σύρους πρόσφυγες επιχείρησε να λύσει το ΚΥΣΕΑ, η συνεδρίαση του οποίου ξεκίνησε στις 10 το πρωί και ολοκληρώθηκε στις 12 το μεσημέρι.
Οι εξελίξεις στη Συρία και το προσφυγικό βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ υπό τον Κ.Μητσοτάκη. Παραμένει παγωμένη η διαδικασία χορήγησης ασύλου.
Πρόκειται όμως για μία εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση και φαίνεται ότι η μόνη απόφαση που μπορεί να πάρει η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή είναι να παραμείνει “παγωμένη” η διαδικασία χορήγηση ασύλου. Δηλαδή θα εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου, αλλά δεν θα εκδίδονται αποφάσεις μέχρι νεοτέρας
Δεν υπάρχει η δυνατότητα οριζόντιας απόφασης για τους Σύρους πρόσφυγες αυτή τη στιγμή, δεδομένου ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά περίπλοκη.
Η κυβέρνηση θα ήθελε – και δεν το έχει κρύψει – να ξεκινούσε το συντομότερο δυνατό την επιστροφή Σύρων προσφύγων στην πατρίδα τους, για να ικανοποιήσει τη δεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας. Η αναστολή της εξέτασης αιτήσεων ασύλου είναι όμως ένα πράγμα και ο επαναπατρισμός άλλο πράγμα, εντελώς διαφορετικό.
Διότι στην πραγματικότητα, καταρχήν θα πρέπει όντως να εκλεγεί νόμιμη κυβέρνηση στη Συρία, κάτι που οι ισλαμιστές αντάρτες υπόσχονται ότι θα γίνει σε έξι μήνες. Και στη συνέχεια θα πρέπει η ΕΕ να κλείσει συμφωνία για την ανοικοδόμηση της χώρας σε συνδυασμό με την επιστροφή προσφύγων.
Όλα αυτά υπό την -αμφίβολη- προϋπόθεση ότι πρώτον οι τζιχαντιστές αντάρτες δεν θα επιβάλουν το δικό τους αυταρχικό καθεστώς και ότι δεύτερον η Συρία δεν θα μπει σε μία νέα φάση εμφυλίου και δη με πολλαπλά μέτωπα. Ακόμη όμως και στο πιο ιδανικό σενάριο, επιστροφές προσφύγων θα μπορούν στην καλύτερη περίπτωση να δρομολογηθούν σε βάθος διετίας.
Όπως εξηγούσε κυβερνητική πηγή στο NEWS 24/7 η διαδικασία εξέτασης αιτήσεων ασύλου έχει σταματήσει προσωρινά για 9.000 Σύρους, διότι οι αιτούντες ανέφεραν ως λόγο χορήγησης ασύλου το καθεστώς Άσαντ, το οποίο όμως πλέον έχει πέσει.
Οι Σύροι αιτούντες άσυλο όμως μπορούν να προβάλλουν όταν ξεκινήσει ξανά η διαδικασία διαφορετικούς ή πιο αναλυτικούς λόγους για τους οποίους θα πρέπει να τους χορηγηθεί το καθεστώς πρόσφυγα (πχ σεξουαλική ταυτότητα ή θρησκευτική μειονότητα).
Ενώ προφανώς δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτή τη στιγμή η Συρία ασφαλής χώρα, προκειμένου να απορριφθούν αιτήσεις ασύλου.
Η Ελλάδα δεν θα κινηθεί σε καμία περίπτωση εκτός της “γραμμής” της ΕΕ, αφού άλλωστε επικαλείται την τήρηση των ευρωπαϊκών κανόνων στο μεταναστευτικό- προσφυγικό.
Υπενθυμίζεται ότι ο ευρωπαίος επίτροπος για τη Μετανάστευση, Μάγκνους Μπρούνερ, κάλεσε την Πέμπτη (12/12) να διευκολυνθούν οι οικειοθελείς επαναπατρισμοί Σύρων, αλλά έκρινε πως δεν είναι «εφικτή» σε αυτό το στάδιο η απέλαση Σύρων παρά τη θέλησή τους.
Μετά την ανατροπή του Σύρου προέδρου, χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωσαν τη Δευτέρα πως αναστέλλουν προσωρινά την εξέταση αιτήσεων ασύλων που υπέβαλαν Σύροι. Η αυστριακή κυβέρνηση μάλιστα, ανακοίνωσε πως ετοιμάζει «πρόγραμμα απελάσεων», καθώς «η πολιτική κατάσταση άλλαξε θεμελιωδώς» στην αραβική χώρα.
Όμως, μετά το συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών που διεξήχθη χθες, ο ευρωπαίος επίτροπος και πρώην υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας (2021-2024), Μπρούνερ, κάλεσε να ενθαρρυνθούν «οι οικειοθελείς επιστροφές» Σύρων στην πατρίδα τους με οικονομικά κίνητρα. Αναφέρθηκε στις εκδηλώσεις χαράς της συριακής διασποράς στην Ευρώπη μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ, που οι αντίπαλοί του και δυτικές χώρες χαρακτήριζαν δικτάτορα.
Ωστόσο, επισήμανε ότι οι απελάσεις Σύρων τον βρίσκουν αντίθετο σε αυτό το στάδιο. «Προς το παρόν, θα έλεγα ότι οι εξαναγκαστικές επιστροφές δεν είναι εφικτές», ανέφερε, τονίζοντας πόσο ρευστή είναι η «κατάσταση» στη Συρία.
Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα και συνολικά η ΕΕ βρίσκονται σε αδιέξοδο όσον αφορά στο προσφυγικό σε σχέση με τη Συρία. Για να κλείσει η ΕΕ μία συμφωνία επαναπατρισμού θα πρέπει να μιλήσει με το νέο καθεστώς. Ο ηγέτης των ισλαμιστών ανταρτών, Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι, που έχει στην πραγματικότητα τον έλεγχο, έχει όμως χαρακτηριστεί τρομοκράτης από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Πως θα συνομιλήσουν θεσμικά επομένως μαζί του;
Οι αιτήσεις ασύλου που χορηγήθηκαν σε Σύρους πολίτες, που δήλωναν ως λόγο προσφυγής στην ΕΕ το φόβο για το καθεστώς Άσαντ, αναμένεται να επανεξεταστούν. Όμως οι πρόσφυγες αυτοί ενδέχεται ούτως ή άλλως να δηλώσουν ότι φοβούνται και την επιστροφή σε μία ρημαγμένη χώρα υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών. Και ποιος θα μπορεί να τους αδικήσει;
Μεγάλο πονοκέφαλο για την ΕΕ αναμένεται να αποτελέσουν πιθανές αιτήσεις υποστηρικτών του Άσαντ για άσυλο. Μπορεί η ΕΕ να προσφέρει άσυλο σε αστυνομικούς, αξιωματικούς, υπηρεσιακούς παράγοντες, πολιτικά και κρατικά στελέχη, τα οποία ενδεχομένως να είναι υπεύθυνα ή συνυπεύθυνα για βασανισμούς; Με το ίδιο δίλημμα είχε βρεθεί αντιμέτωπη η Δύση και το 2003 όταν μετά την εξόντωση του Σαντάμ Χουσέιν Ιρακινοί αξιωματούχοι ζητούσαν άσυλο και το 2011 μετά τη δολοφονία του Μουαμάρ καντάρι με τους Λίβυους αξιωματούχους.
Η απάντηση μπορεί να μοιάζει απλή, αλλά δεν είναι, δεδομένου ότι δεν θα είναι εύκολο να εξακριβωθεί εάν ένας Σύρος πολίτης που ζητά άσυλο, θέλει να ξεφύγει λόγω βεβαρημένου παρελθόντος ή απλά φοβάται τις διώξεις από τους τζιχαντιστές πχ κατά των Αλαουιτών.