Στήριγμα σε ανθρώπους που βίωσαν τον κοινωνικό αποκλεισμό και βρέθηκαν αποκομμένοι από φιλικά ή συγγενικά δίκτυα σχέσεων, αποτέλεσε η Κοινωνική Υπηρεσία Υποστήριξης Ευπαθών Κοινωνικά Ομάδων της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη (Μοναστηρίου 12).
Αποχαιρετώντας το 2024, ο απολογισμός των δράσεων της ΑΡΣΙΣ, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, περιλαμβάνει πολλές ιστορίες ανθρώπων που ανήκουν σε κοινωνικά ευάλωτη θέση, κλήθηκαν να ανταπεξέλθουν κάτω από αντίξοες συνθήκες, προσπάθησαν και τα κατάφεραν. Ενδεικτικά παραδείγματα:
«Σαν βγω απ’ αυτή τη φυλακή…»
Ο κ. Μ. απευθύνθηκε στην Κοινωνική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ μετά την αποφυλάκισή του. Οι περισσότεροι συγγενείς του είχαν πεθάνει ή κρατήσει τις αποστάσεις τους. Οι φίλοι ήταν ακόμα στην παρανομία και ο ίδιος δεν επιθυμούσε πλέον επαφές, αν και ήταν δύσκολο να το πετύχει αφού όλοι ήξεραν που θα τον βρουν.
Το σπίτι που διέμενε ήταν ένα εγκαταλελειμμένο οίκημα χωρίς ρεύμα και νερό. Στην Κοινωνική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ ζήτησε βοήθεια για να πάρει το επίδομα αποφυλάκισης, δηλώνοντας πως δεν είχε κάνει χρήση ουσιών επί σχεδόν έναν χρόνο, ότι δεν είχε άλλες νομικές εκκρεμότητες και ότι είχε πάρει απόφαση να αλλάξει πορεία στη ζωή του.
Βίωνε μοναξιά, αισθανόταν αδικημένος και δεν διέθετε κανέναν τρόπο βιοπορισμού. Ταυτόχρονα εκκρεμούσαν και ζητήματα που αφορούσαν σοβαρά προβλήματα υγείας που είχαν επιδεινωθεί λόγω του εγκλεισμού και της χρήσης ουσιών.
Η αρχική συνεργασία του με το επιστημονικό προσωπικό της ΑΡΣΙΣ βασίστηκε στο χτίσιμο σχέσεων εμπιστοσύνης που αποτέλεσαν αφετηρία για να οργανώσει εκ νέου τη ζωή του.
Υποστηρίχθηκε προκειμένου να αντιμετωπίσει ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα υγείας και εντάχθηκε σε πρόγραμμα απεξάρτησης. Σταδιακά άρχισε να συμμετέχει ενεργά στις ομάδες αστέγων αλλά και εθελοντισμού της ΑΡΣΙΣ, απέχει από την παραβατική συμπεριφορά, διαχειρίζεται πιο εποικοδομητικά την καθημερινότητα και τα συναισθήματά του.
Το διάστημα αυτό επιδιώκει να ενταχθεί στην αγορά εργασίας με την συνδρομή των εργασιακών συμβούλων της ΑΡΣΙΣ. Πριν από έξι μήνες εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους Άστεγους» που υλοποιεί η ΑΡΣΙΣ σε συνεργασία με τους Δήμους Θεσσαλονίκης, «Παύλου Μελά», Αμπελοκήπων – Μενεμένης και Κορδελιού – Ευόσμου, γεγονός που του έδωσε τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από γνώριμα μέρη που τον έφερναν σε επαφή με το παραβατικό παρελθόν του αλλά και μια δεύτερη ευκαιρία για να κερδίσει πίσω την ζωή του.
Από την αστεγία στο πανεπιστήμιο
Η Μ., 35 ετών γεννήθηκε και μεγάλωσε σε χώρα της Αφρικής καθώς η μητέρα της έχει καταγωγή από εκεί, ενώ ο πατέρας της από την Ελλάδα. Εκεί φοίτησε σε ελληνικό σχολείο και στη συνέχεια μετά από σχετικές εξετάσεις πέρασε στο τμήμα της Ψυχολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Διέμενε στις φοιτητικές εστίες αλλά λόγω σοβαρών οικονομικών και οικογενειακών προβλημάτων αναγκάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα να τις εγκαταλείψει.
Απευθύνθηκε στην Κοινωνική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ με βασικό αίτημα τη στέγαση και την εύρεση εργασίας. Στη συνέχεια προέκυψε ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη και διοικητικές πράξεις αναφορικά με οικονομικά βοηθήματα.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα διέμενε στο υπνωτήριο αστέγων του δήμου Θεσσαλονίκης όπου πραγματοποιήθηκαν και οι διαδικασίες προκειμένου να λαμβάνει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΚΕΑ). Μετά τη λήξη της διαμονής της στο υπνωτήριο η Μ. έμεινε πάλι στο δρόμο. Εκείνο το διάστημα φιλοξενούταν σε σπίτια φίλων όντας σε απόλυτη στεγαστική επισφάλεια. Στη συνέχεια φιλοξενήθηκε εκτάκτως σε ένα διαμέρισμα της ΑΡΣΙΣ προκειμένου να μπορέσει να αναζητήσει εργασία με σκοπό να νοικιάσει μόνη της κάποιο κατάλυμα.
Παράλληλα παρείχε εθελοντική εργασία σε υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ βοηθώντας άλλους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητά τους.
Πριν από περίπου έναν χρόνο κατέθεσε αίτημα στο Δήμο Θεσσαλονίκης και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο στεγαστικό πρόγραμμα «Κάλυψη». Το σπίτι επιπλώθηκε με τη συνδρομή της Κοινωνικής Υπηρεσίας της ΑΡΣΙΣ και τον τελευταίο χρόνο η Μ. εργάζεται, ενώ παράλληλα κατάφερε ολοκληρώσει τις σπουδές στο τμήμα Ψυχολογίας στο ΑΠΘ προσπαθώντας να κατακτήσει και πάλι τους στόχους που έχει θέσει και τα όνειρά της.
Από την πτώχευση στο νέο ξεκίνημα
Ο κ. Φ. ζούσε άστεγος, τον φιλοξενούσαν φίλοι, αλλά και κάποιες φορές κοιμόταν στο αυτοκίνητο. Ήταν πάντα περιποιημένος και φροντισμένος αλλά η ψυχολογία του ήταν ιδιαίτερα εύθραυστη καθώς αυτό που του συνέβαινε απείχε παρασάγγας από την προηγούμενη ζωή του. Προσπαθούσε, επιπλέον, εναγωνίως να διατηρήσει την αξιοπρέπεια του επιλέγοντας να απέχει από ανθρώπους που τον ήξεραν όσο ήταν καλά οικονομικά. Βρέθηκε σε συνθήκη αστεγίας μετά την πτώχευση της επιχείρησης του, κάποιες λάθος επιλογές και σε ηλικία ευαίσθητη, καθώς ήταν άνω των 55 ετών και δυσκολευόταν να βρει εργασία.
Κατά την διάρκεια της συνεργασίας με τους επαγγελματίες της Κοινωνικής Υπηρεσίας της ΑΡΣΙΣ και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη που σταθερά λάμβανε για κάποιο χρονικό διάστημα (ψυχολογική υποστήριξη, συνδρομή σε είδη πρώτης ανάγκης, λογιστική και εργασιακή υποστήριξη) και παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε αφού δεν είχε σταθερή στέγη, κατάφερε να βρει εργασία και να γίνει ένα πρώτο ξεκίνημα.
Την συγκεκριμένη εργασία διαδέχτηκε η επόμενη με καλύτερες αμοιβές την οποία και βρήκε μέσα από δικό του δίκτυο πλέον και μπόρεσε να νοικιάσει σπίτι σε περιοχή έξω από την Θεσσαλονίκη, Η ΑΡΣΙΣ συνέδραμε στο νέο ξεκίνημά του παρέχοντας έπιπλα και ηλεκτρικές συσκευές.
Η γυναίκα που ξαναβρήκε τον βηματισμό της στη ζωή
Η Σ. είναι γυναίκα περίπου 40 ετών από ξένη χώρα με ιστορικό κράτησης. Απευθύνθηκε στην Κοινωνική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ ζητώντας συνδρομή για να βρει δουλειά και σπίτι.
Ο μόνος άνθρωπος που είχε στη Θεσσαλονίκη ήταν μία πρώην συγκρατούμενη με την οποία έγιναν φίλες και προσωρινά την φιλοξενούσε στο σπίτι της. Η Σ. όσο ήταν σε κράτηση είχε μάθει ελληνικά και είχε αποκτήσει δεξιότητες κάνοντας μεροκάματα στο κυλικείο της φυλακής. Μιλούσε για την δουλειά της μέσα στην κράτηση με μεγάλη περηφάνια αναφέροντας πως ένιωθε χρήσιμη.
Για αρκετό χρονικό διάστημα υποστηριζόταν από την Κοινωνική Υπηρεσία ψυχοκοινωνικά. Ταυτόχρονα έγιναν και ενέργειες από την Νομική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ για να τακτοποιήσει τα χαρτιά της και να κλείσει άλλες εκκρεμότητες.
Ύστερα από οκτώ μήνες αναζήτησης η Σ. κατάφερε να βρει εργασία με την βοήθεια της εργασιακής συμβούλου της ΑΡΣΙΣ σε ξενοδοχείο στην περιοχή της Χαλκιδικής και με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να έχει εξασφαλισμένη την διαμονή και διατροφή της. Μετά το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου νοίκιασε μια μικρή γκαρσονιέρα στη Θεσσαλονίκη. Τα τελευταία τρία χρόνια εργάζεται συστηματικά στον ίδιο εργοδότη, απέχει πλήρως από την παραβατικότητα και έχει ανακτήσει σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθησή της.
«Η Υπηρεσία Υποστήριξης Ευπαθών Κοινωνικά Ομάδων της ΑΡΣΙΣ λειτουργεί 15 συνεχόμενα έτη και στηρίζει κάθε συμπολίτη μας που βρίσκεται σε ανάγκη. Το έργο της υποστηρίζεται από το ευρύτερο κοινό της πόλης που προσφέρει εθελοντικές υπηρεσίες, δωρεές σε οικιακό εξοπλισμό, είδη σίτισης και ένδυσης, καθώς και κάθε άλλο είδος αναγκαία στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η βοήθεια των συμπολιτών μας αυτών είναι πολύτιμη», καταλήγει η σχετική ανακοίνωση της οργάνωσης.