Η κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και τη Χεζμπολάx άρχισε να εφαρμόζεται στις 04:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), έπειτα από έναν χρόνο και πλέον εχθροπραξιών στα σύνορα και δυο και πλέον μήνες ανοικτού πολέμου ανάμεσα στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και το ισχυρό σιιτικό κίνημα του Λιβάνου, που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Σε ισχύ τέθηκε από τις 04:00 τα ξημερώματα η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ.
Η εκεχειρία σταματά τον πόλεμο που ανάγκασε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στο Ισραήλ και εκατοντάδες χιλιάδες στον Λίβανο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Οι εχθροπραξίες οδήγησαν σε μαζικούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς στον Λίβανο από την 23η Σεπτεμβρίου και στην εισβολή ισραηλινών στρατευμάτων στο νότιο τμήμα της λιβανικής επικράτειας από την 30ή Σεπτεμβρίου, για να απωθηθούν οι μαχητές της Χεζμπολάx.
Την 8η Οκτωβρίου 2023, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Χεζμπολάχ άνοιγε μέτωπο με το Ισραήλ, προκειμένου όπως τόνιζε να υποστηρίξει τη Χαμάς, την επομένη της άνευ προηγουμένου εφόδου του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, το έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε χθες βράδυ τη συμφωνία, κάνοντας λόγο περί «νέας αρχής» για τον Λίβανο και περί «καλής είδησης», έπειτα από εβδομάδες διπλωματικών προσπαθειών των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Κατά τον Τζο Μπάιντεν, η συμφωνία σχεδιάστηκε ώστε να οδηγήσει στον μόνιμο τερματισμό των εχθροπραξιών μεταξύ των δυο πλευρών.
Λίγο πριν την έναρξη ισχύος της συμφωνίας, πραγματοποιήθηκαν ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε νότιο τομέα της Βηρυτού, σύμφωνα με πλάνα της τηλεοπτικής υπηρεσίας του Γαλλικού Πρακτορείου. Τουλάχιστον δυο πλήγματα έγιναν αντιληπτά στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, λίγη ώρα μετά την προειδοποίηση αραβόφωνου εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού στους αμάχους να απομακρυνθούν εσπευσμένα από δυο τομείς.
Λίγη ώρα αφού τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους κατοίκους του νοτίου Λιβάνου να μην πλησιάζουν θέσεις του στη λιβανική επικράτεια.
«Με την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και στη βάση των όρων της» οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις «παραμένουν ανεπτυγμένες σε θέσεις τους στο εσωτερικό του νοτίου Λιβάνου», ανέφερε ο αραβόφωνος εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Αβιχάι Αντραΐ μέσω X. «Απαγορεύεται σ’ εσάς να κατευθυνθείτε σε χωριά όπου έχει διαταχθεί εσπευσμένη απομάκρυνση των αμάχων ή προς δυνάμεις (του Ισραήλ) στην περιοχή», πρόσθεσε.
Πριν από το οριστικό πράσινο φως της κυβέρνησής του, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε πως η διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός θα εξαρτηθεί από το «τι θα γίνει στον Λίβανο». «Διατηρούμε πλήρη ελευθερία για προχωρήσουμε σε στρατιωτική δράση στον Λίβανο», πρόσθεσε. «Αν η Χεζμπολά παραβιάσει τη συμφωνία και αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί, θα επιτεθούμε», απείλησε. Ο Νετανιάχου θεωρεί πως η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα επιτρέψει στον στρατό ρου να «εντείνει» την πίεση στη Χαμάς, εναντίον της οποίας συνεχίζεται ο καταστροφικός πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας για 418η ημέρα.
«Μόλις η Χεζμπολά τεθεί εκτός παιγνιδιού, η Χαμάς θα βρεθεί μόνη (στη Λωρίδα της Γάζας). Η πίεσή μας θα ενταθεί, και αυτό θα έχει συμβολή στην ιερή αποστολή της απελευθέρωσης των ομήρων μας», διαβεβαίωσε χθες βράδυ σε τηλεοπτικό του διάγγελμα.
Η κατάπαυση του πυρός θα επιτρέψει επίσης στο Ισραήλ να «επικεντρωθεί στην ιρανική απειλή», πρόσθεσε.
Η Χεζμπολάχ δεν συμμετείχε άμεσα στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός, καλώντας τον πρόεδρο του κοινοβουλίου Ναμπί Μπέρι να διαπραγματευτεί εξ ονόματός της. Δεν έχει κάνει μέχρι τώρα δημόσια κανένα σχόλιο για τη συμφωνία.
Η συμφωνία, που συνήφθη με τη διαμεσολάβηση και υπό την αιγίδα των ΗΠΑ και της Γαλλίας, δεν δημοσιοποιήθηκε, ωστόσο αμερικανός αξιωματούχος αναφέρθηκε —υπό τον όρο να μην κατονομαστεί— στους όρους της κατά τη διάρκεια δηλώσεών του σε δημοσιογράφους.
Ακολουθεί σύνοψη των όρων, όπως τους περιέγραψε:
Η κατάπαυση του πυρός τίθεται σε εφαρμογή από σήμερα στις 04:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας).
Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις έχουν προθεσμία 60 ημερών για να αποσυρθούν προοδευτικά από τον νότιο Λίβανο.
Οι μαχητές της Χεζμπολάχ υποχρεούνται επίσης να αποσυρθούν από τα νότια σύνορα του Λιβάνου με το Ισραήλ και να αναδιαταχθούν βόρεια του ποταμού Λιτάνι.
Τα βαριά όπλα της Χεζμπολάχ πρέπει επίσης να αποσυρθούν από τη μεθόριο.
Ο στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου θα αναλάβουν τον έλεγχο θέσεων του ισραηλινού στρατού και της Χεζμπολάχ.
Ο Λίβανος και το Ισραήλ διατηρούν το δικαίωμα στη νόμιμη άμυνα, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο.
Ο αμερικανός στρατός θα προσφέρει τεχνική υποστήριξη στον στρατό του Λιβάνου, σε συνεργασία με τον γαλλικό.
Στρατιωτική επιτροπή με τη συμμετοχή διαφόρων χωρών θα διαθέσει περαιτέρω υποστήριξη στον λιβανικό στρατό — εξοπλισμό, εκπαίδευση και χρηματοδότηση.
Οι ΗΠΑ και η Γαλλία θα ενταχθούν σε τριμερή μηχανισμό που είχε δημιουργηθεί μετά τον πόλεμο του 2006 από την προσωρινή δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (FINUL στα γαλλικά, UNIFIL στα αγγλικά), το Ισραήλ και τον Λίβανο.
Ο μηχανισμός αυτός, στον οποίο πλέον θα προεδρεύουν οι ΗΠΑ, θα διατηρεί «απευθείας» επικοινωνία με τα διάφορα μέρη και θα επιτρέπει «κάθε φορά που διαπιστώνεται παραβίαση» της συμφωνίας, «ιδίως σοβαρή παραβίαση», να «αντιμετωπίζεται αμέσως», ώστε να αποφευχθεί κλιμάκωση.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ χαιρέτισε την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα ο εκπρόσωπός του. Ελπίζει ότι η συμφωνία αυτή μπορεί να βάλει τέλος στη βία, την καταστροφή και την ταλαιπωρία που βιώνει ο λαός και των δύο χωρών.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες προτρέπει τα μέρη να σεβαστούν πλήρως και να εφαρμόσουν γρήγορα όλες τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Ο Γενικός Γραμματέας καλεί επίσης τα μέρη να λάβουν άμεσα μέτρα για την πλήρη εφαρμογή της απόφασης 1701 (2006) του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η Ειδική Συντονίστρια των Ηνωμένων Εθνών για το Λίβανο (UNSCOL) και η Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στο Λίβανο (UNIFIL) είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν την εφαρμογή της συμφωνίας, όπως προβλέπει η εντολή τους αντίστοιχα, καταλήγει η ανακοίνωση του ΓΓ.
Η κατάπαυση του πυρός που αναγγέλθηκε χθες ότι συμφωνήθηκε ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και το σιιτικό κίνημα Χεζμπολά του Λιβάνου θα χρειαστεί «πολλή δουλειά» για να εξασφαλιστεί πως θα εφαρμοστεί πλήρως, τόνισε η ειδική συντονίστρια των Ηνωμένων Εθνών για τον Λίβανο, η Τζανίν Χένις-Πλάσχερτ, σε ανακοίνωσή της με την οποία «καλωσόρισε» την εξέλιξη, χθες Τρίτη το βράδυ.
«Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί την αφετηρία κρίσιμης διαδικασίας» για να αποκατασταθεί η ασφάλεια των αμάχων και στις δυο πλευρές της Μπλε Γραμμής —η μεθόριος Λιβάνου-Συρίας όπως έχει οριστεί από τον ΟΗΕ—, ανέφερε η κυρία Χένις-Πλάσχερτ σε ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη.
«Θα χρειαστεί πολλή δουλειά για να εξασφαλιστεί πως η συμφωνία θα αντέξει», πρόσθεσε, τονίζοντας πως «είναι απαραίτητη η σθεναρή δέσμευση αμφότερων των πλευρών».
Για την ειδική συντονίστρια, «είναι σαφές πως το status quo ante, η επιλεκτική εφαρμογή διατάξεων της απόφασης 1701 (σ.σ. του Συμβουλίου Ασφαλείας) το 2006, και μόνο η φραστική δέσμευση στους υπόλοιπους, δεν θα αρκέσει».
«Κανένα από τα μέρη δεν μπορεί να επιτρέψει νέα περίοδο ανειλικρινούς εφαρμογής (της συμφωνίας) με προκάλυψη την φαινομενική ηρεμία», επέμεινε.
Η απόφαση 1701, που αφορούσε το τέλος του προηγούμενου πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολά το 2006, προέβλεπε ότι μόνο οι κυανόκρανοι του ΟΗΕ και οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις θα παρέμεναν στον νότιο Λίβανο. Αλλά η Χεζμπολά διατήρησε τη στρατιωτική παρουσία της στην περιοχή αυτή και οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ εξαπολύουν από την 30ή Σεπτεμβρίου χερσαίες επιθέσεις για να την απωθήσουν.
Η ειδική συντονίστρια, ολλανδή φιλελεύθερη-συντηρητική πολιτικός 51 ετών, συνεχάρη τα μέρη που άδραξαν την ευκαιρία να κλείσουν το «καταστροφικό κεφάλαιο» του πολέμου και κάλεσε να υπάρξουν «στέρεες» ενέργειες για να «παγιωθεί» η συμφωνία.