Novartis: Ποιους προστατεύουν οι προστατευόμενοι μάρτυρες; – Οι «κουκούλες» βγήκαν, τα ερωτήματα παραμένουν
Οι κουκούλες βγήκαν μετά την απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας να αποκαλύψει τα ονόματά τους αλλά και να άρει την ποινική τους ασυλία, ενώ και τα δέκα πολιτικά πρόσωπα αναμένεται να καταθέσουν μηνύσεις και αγωγές.
Των Γ. Λυκουρέντζου, Α. Κανδύλη – Πηγή: Realnews
Η απόφαση της εισαγγελέως να άρει το καθεστώς προστασίας των «κουκουλοφόρων» της Novartis προκαλεί ραγδαίες εξελίξεις και σε πολιτικό επίπεδο γύρω από την υπόθεση. Το ένα μετά το άλλο τα περισσότερα -αν όχι όλα- από τα δέκα πολιτικά πρόσωπα αναμένεται να στραφούν κατά των δύο πρώην προστατευόμενων μαρτύρων τόσο με μηνύσεις όσο και με αγωγές. Το στίγμα έδωσε την Παρασκευή το πρωί από τη Βουλή ο υπουργός Υγείας, Αδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος, αφού χαρακτήρισε ως «ανθρωπάκια» τους δύο μάρτυρες, υποστήριξε ότι «είναι αδύνατο να ξύπνησαν μόνοι τους ένα πρωί και να είπαν αυτά τα τερατώδη ψεύδη».
Με δεδομένο ότι και τα δέκα πολιτικά πρόσωπα μίλησαν για σκευωρία, ο στόχος των περισσοτέρων εξ αυτών, όπως ήδη φάνηκε από τις πρώτες δηλώσεις των Αντώνη Σαμαρά, Αδ. Γεωργιάδη, Ανδρέα Λυκουρέντζου και Ανδρέα Λοβέρδου, είναι η αποκατάσταση της τιμής και η αποκάλυψη των ηθικών αυτουργών αυτής της υπόθεσης. Οι περισσότεροι είναι πεπεισμένοι πως η υπόθεση τροφοδοτήθηκε με πολιτικό κίνητρο και πως δεδομένα υπάρχουν κάποιοι, ενδεχομένως πολιτικά πρόσωπα, των οποίων ο πραγματικός ρόλος δεν έχει αποκαλυφθεί. Αυτός θα είναι και ο στόχος της πίεσης που θα ασκηθεί προς τους δύο μάρτυρες, κυρίως με τις αγωγές. Ενδεικτικό είναι ότι το μεσημέρι της Παρασκευής ο Αδ. Γεωργιάδης έλεγε στη Βουλή πως «αν οι δύο μάρτυρες μού πουν ποιοι τους έβαλαν να τα πουν, θα αποσύρω και τη μήνυση και την αγωγή».
Το ενδεχόμενο της παραγραφής είναι ισχυρό ειδικά για τα πολιτικά πρόσωπα, καθώς οι όποιες κατηγορίες ενδεχομένως αποδοθούν ανάγονται σε μια περίοδο προ της Συνταγματικής Αναθεώρησης, οπότε και ίσχυε η σύντομη αποσβεστική προθεσμία της Βουλής να ασκήσει δίωξη. Να σημειωθεί ότι η προθεσμία για τα αδικήματα που άπτονται των υπουργικών καθηκόντων έχει παρέλθει ήδη από το 2021, ενώ και για κάποια από τα αδικήματα που δεν είναι στα υπουργικά καθήκοντα, όπως ενδεχομένως η ηθική αυτουργία σε ψευδορκία, έχει παρέλθει η προθεσμία και της κοινής παραγραφής.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η υπόθεση σε πολιτικό επίπεδο ανοίγει. Ειδικά έπειτα από την πρόσφατη αυτοκριτική του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα για τον χειρισμό της. Το κλίμα στη Βουλή δείχνει ότι δεν είναι μόνο η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ που θα κρατήσουν ψηλά το ζήτημα, αλλά στην ίδια γραμμή θα είναι η Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας.
Στο ζήτημα της ηθικής και πολιτικής πίεσης επέμεινε και ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος, ο οποίος ήταν μεταξύ των δέκα προσώπων που στοχοποιήθηκαν. Ο Π. Πικραμμένος δήλωσε πως αυτό που τον ενδιαφέρει είναι οι μάρτυρες να νιώσουν ηθική, πολιτική και κάθε είδους πίεση να μιλήσουν για την πραγματική ιστορία. Προσέθεσε, ωστόσο, πως αισθάνεται μεγάλη ανακούφιση, καθώς έτσι θα αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι και να φανεί ποιοι είναι οι πραγματικοί υποκινητές της υπόθεσης. «Μέχρι την Πέμπτη οι προστατευόμενοι μάρτυρες ήταν σε διατεταγμένη υπηρεσία, άλλοι όμως σχεδίασαν και υποκίνησαν τα πράγματα», ανέφερε.
Σε κάθε περίπτωση, τα πρόσωπα τα οποία έχουν αποφασίσει να κινηθούν νομικά κατά των δύο μαρτύρων θα αναμένουν σε πρώτο στάδιο να διαπιστώσουν αν μηνύσεις που είχαν κατατεθεί στο παρελθόν θα βγουν από το αρχείο ή αν θα πρέπει να κατατεθούν νέες, αλλά και αγωγές. Νομικοί κύκλοι που βρίσκονται κοντά σε κάποια από τα δέκα πολιτικά πρόσωπα εκτιμούσαν ότι εντός τριμήνου η υπόθεση μπορεί να φτάσει στο ακροατήριο και οι δύο μάρτυρες να βρεθούν απέναντι σε εκείνους που είχαν κατηγορήσει με ακάλυπτα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους και με πραγματικά στοιχεία ταυτότητας.
Έπειτα και από τις τελευταίες εξελίξεις, τα δύο ερωτήματα που κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο είναι αν η απόφαση άρσης της προστασίας στους μάρτυρες ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη αποκάλυψη της «σκευωρίας Novartis» ή αν μπαίνει «ταφόπλακα» στο καθεστώς προστασίας μαρτύρων στην Ελλάδα. Η Οικονομική Εισαγγελία ήρε την προστασία που παρείχε εδώ και έξι χρόνια στον «Μάξιμο Σαράφη» και στην «Αικατερίνη Κελέση», κατά κόσμον Φιλίστωρα Δεσταμπασίδη και Μαρία Μαραγγέλη. Οι καταθέσεις τους, όπως και αυτή του «Γιάννη Αναστασίου», του καθηγητή Νίκου Μανιαδάκη, του πρώτου μάρτυρα του οποίου αποκαλύφθηκε η πραγματική του ταυτότητα εδώ και περίπου έξι χρόνια, ήταν εκείνες που περιελάμβανε η δικογραφία η οποία διαβιβάστηκε στη Βουλή τον Φεβρουάριο του 2018 για δέκα πολιτικά πρόσωπα. Οι μάρτυρες, κυρίως οι δύο πρώτοι, «έδειχναν» τους συγκεκριμένους πολιτικούς ως δωροδοκούμενους από τη Novartis, προκειμένου η φαρμακοβιομηχανία να «αλωνίζει» στην εγχώρια αγορά του φαρμάκου. Έκτοτε, ξεκίνησε μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των υποστηρικτών της προστασίας και εκείνων που επέμεναν πως δεν μπορούν «κουκουλοφόροι» να λένε ό,τι θέλουν και οι θιγόμενοι να μην μπορούν να αντικρούσουν «πρόσωπο με πρόσωπο» τους ισχυρισμούς τους.
Πλέον, μετά την απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας να άρει όχι μόνο την ανωνυμία τους αλλά και την ποινική ασυλία που τους παρασχέθηκε, θα υπάρχει αυτή τη δυνατότητα, αφού οι μηνύσεις που έχουν κατατεθεί εις βάρος τους ανασύρονται από το αρχείο και μπαίνουν στο εισαγγελικό «μικροσκόπιο». Για κάποιους η εν λόγω δυνατότητα μπορεί να ανοίξει έναν νέο κύκλο σκληρής πολιτικής αντιπαράθεσης στην περίπτωση που οι μάρτυρες δώσουν «διευθύνσεις και ονόματα», δηλαδή απαντήσουν στο βασικό ερώτημα που θέτουν από το 2018 οι υπερασπιστές της αποκάλυψης των στοιχείων τους. Το ερώτημα αυτό δεν είναι άλλο από το «ποιος σας έβαλε», με τις υποψίες τους να στρέφονται στους πολιτικούς τους αντιπάλους. Τι άλλαξε όμως τώρα και η Δικαιοσύνη αποφάσισε να αποχαρακτηρίσει τα συγκεκριμένα πρόσωπα τόσο από προστατευόμενους μάρτυρες όσο και από μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος; Ο βασικός λόγος είναι ότι εκ του αποτελέσματος φάνηκε πως τα στοιχεία που έδωσαν δεν είχαν καμία νομική αξία αφού και τα δέκα πολιτικά πρόσωπα απαλλάχθηκαν. Τα εννέα με αρχειοθέτηση της υπόθεσής τους από την ίδια την εισαγγελέα που διαβίβασε την εις βάρος τους δικογραφία στη Βουλή, την τότε επικεφαλής της Εισαγγελίας κατά της διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη, και το δέκατο με απαλλακτικό βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών.
Ένα άλλο ερώτημα που τίθεται είναι γιατί έγινε επανεξέταση του καθεστώτος τώρα. Η απάντηση είναι πως μετά την πρόσφατη αλλαγή που έκανε στον κώδικα ποινικής δικονομίας ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, οι εισαγγελείς μπορούν να επανεξετάζουν το καθεστώς προστασίας όποτε κρίνουν εκείνοι και όχι ανά δύο χρόνια, όπως προβλεπόταν στο παρελθόν. Η αφορμή στην παρούσα φάση δόθηκε το περασμένο καλοκαίρι όταν ο επικεφαλής της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, ήρθε σε αντιπαράθεση με τον έως τότε βουλευτή του κόμματός του Παύλο Σαράκη.
Ο Κ. Βελόπουλος είχε πει στη Βουλή πως απέπεμψε τον Π. Σαράκη επειδή έλαβε από το αμερικανικό κράτος 30 εκατ. δολάρια «ως αμοιβή για τις υπηρεσίες του στην υπόθεση Novartis». Ο γνωστός δικηγόρος ήταν νομικός παραστάτης των δύο προστατευόμενων μαρτύρων κατά τη διαδικασία που έλαβε χώρα στις ΗΠΑ όσον αφορά αθέμιτες πρακτικές της φαρμακοβιομηχανίας προκειμένου να διατηρεί δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Αυτή η διαδικασία είχε ως κατάληξη να συμβιβαστεί η Novartis και να πληρώσει 345 εκατ. δολάρια στο Δημόσιο των ΗΠΑ, με τα 310 εκατ. να αφορούν πρακτικές που ακολούθησε στην Ελλάδα…
Η παραπάνω αναφορά του Κ. Βελόπουλου κινητοποίησε και πάλι τον πρώην πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά καθώς και άλλα θιγόμενα πολιτικά πρόσωπα που υπέβαλαν εκ νέου αίτημα να βγουν οι «κουκούλες».