Σαουδική Αραβία: 21.000 μετανάστες εργάτες έχουν πεθάνει από το 2016 – Δημοσιογραφική έρευνα αποκαλύπτει τη σκοτεινή πλευρά του Vision 2030
Το φιλόδοξο πρότζεκτ του Σαουδάραβα πρίγκιπα, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, με την ονομασία Vision 2030, υπόσχεται να μεταμορφώσει τη Σαουδική Αραβία σε ένα σύγχρονο, βιώσιμο κράτος, προσελκύοντας επενδύσεις και προβάλλοντας μια νέα εικόνα διεθνώς.
Ωστόσο, πίσω από τα εντυπωσιακά πλάνα για μελλοντικές πόλεις και πρωτοποριακά έργα υποδομών, έρχεται ξανά στο φως μια σκοτεινή πραγματικότητα, γεμάτη ανθρώπινη εκμετάλλευση και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με χιλιάδες μετανάστες εργάτες να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο υπό απάνθρωπες συνθήκες εργασίας.
Η πρωτοβουλία Vision 2030, που ανακοινώθηκε το 2016, αποτελεί τον οδικό χάρτη του Πρίγκιπα για τη μετατροπή της Σαουδικής Αραβίας σε μια χώρα που θα βασίζεται λιγότερο στο πετρέλαιο και περισσότερο σε άλλους τομείς, όπως στην τεχνολογία και τον τουρισμό.
Ένα από τα κεντρικά έργα αυτής της πρωτοβουλίας είναι η κατασκευή της πόλης The Line, μιας αυτοματοποιημένης πόλης χωρίς αυτοκίνητα, η οποία θα εκτείνεται σε μήκος πάνω από 160 χιλιόμετρα μέσα στην έρημο.
Το έργο αυτό, που φιλοδοξεί να «επαναπροσδιορίσει τη βιωσιμότητα», έχει ήδη προσελκύσει διεθνή προσοχή, αλλά και κριτική λόγω των ακραίων συνθηκών εργασίας που αντιμετωπίζουν οι χιλιάδες μετανάστες που εργάζονται στην κατασκευή του.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσιογραφική έρευνα, που θα προβληθεί μέσω του ντοκιμαντέρ «Kingdom Uncovered: Inside Saudi Arabia», τουλάχιστον 21.000 εργάτες έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των έργων που σχετίζονται με την Vision 2030 από το 2016 έως σήμερα.
Αυτή η συγκλονιστική στατιστική συνοδεύεται από καταγγελίες για απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, εξευτελιστική μεταχείριση και εκτεταμένες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Σύμφωνα με το αποκλειστικό της Daily Mail, ένας εργαζόμενος που συμμετείχε στην κατασκευή μιας σήραγγας για έναν υπερσύγχρονο σιδηρόδρομο ανέφερε ότι εργάζεται έως και 16 ώρες την ημέρα, κάτι που υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 60 ωρών εβδομαδιαίας εργασίας που ορίζει η νομοθεσία της Σαουδικής Αραβίας.
Άλλοι εργαζόμενοι δήλωσαν ότι δουλεύουν έως και 84 ώρες την εβδομάδα, με ελάχιστες ή και καθόλου ημέρες ανάπαυσης.
Ένα άλλο στοιχείο που αποκαλύπτει η έρευνα είναι η πρακτική κατάσχεσης των διαβατηρίων των εργαζομένων, κάτι που τους παγιδεύει στη χώρα χωρίς να μπορούν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Παρά τη σαουδαραβική νομοθεσία που απαγορεύει την κατάσχεση διαβατηρίων, πολλοί εργαζόμενοι ανέφεραν ότι τους τα αφαίρεσαν αμέσως μόλις έφτασαν στη χώρα.
Ένας οδηγός που εργάζεται στο πρότζεκτ ανέφερε ότι δεν του επιτρέπεται να ξεκουραστεί επαρκώς, καθώς εργάζεται αδιάκοπα, διασχίζοντας τεράστιες αποστάσεις χωρίς να αμείβεται για τον χρόνο που περνάει στον δρόμο. «Λόγω της έλλειψης ύπνου, έχουν προκληθεί πολλά ατυχήματα», είπε, τονίζοντας ότι μόνο τον περασμένο μήνα υπήρξαν τέσσερα με πέντε σοβαρά περιστατικά.
Στιγμιότυπο από το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ «Kingdom Uncovered: Inside Saudi Arabia»
Η τραγική ιστορία ενός εργάτη από το Νεπάλ, του Ρατζού Μπισουακάρμα, φέρνει στο φως τη σκληρότητα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε περίπτωση ασθένειας.
Ο Ρατζού πέθανε στην Τζέντα μετά από καταγγελίες ότι η εταιρεία τού αρνήθηκε να του παράσχει την απαραίτητη ιατρική περίθαλψη, παρά την επιδείνωση της υγείας του. Ο θάνατός του προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες από τους συναδέλφους του, που οδήγησαν ακόμη και σε βανδαλισμούς και πυρπολήσεις κτιρίων, γεγονός σπάνιο για τη Σαουδική Αραβία όπου η διαμαρτυρία είναι παράνομη.
Η οικογένεια Ρατζού, ιδιαίτερα ο πατέρας του, εξέφρασε την αγανάκτησή του για την έλλειψη ερευνών για τον θάνατό του.
Παράλληλα, στοιχεία από το Νεπάλ δείχνουν ότι ένας στους τρεις θανάτους εργατών από τη χώρα τους παραμένει ανεξήγητος, με τις αρχές να αναφέρουν αόριστες αιτίες όπως «καρδιακή ανακοπή» ή «αναπνευστική ανεπάρκεια», χωρίς περαιτέρω έρευνα.
Το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει επίσης τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων, με πολλούς να ζουν σε καταυλισμούς χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα ή νερό για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.
Στιγμιότυπο από το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ «Kingdom Uncovered: Inside Saudi Arabia»
Περισσότεροι από 100 εργάτες σε μια συγκεκριμένη περιοχή ανέφεραν ότι δεν έχουν πληρωθεί για δέκα μήνες, ενώ η εταιρεία που τους απασχολεί έχει κρατήσει τα διαβατήριά τους, εμποδίζοντάς τους να φύγουν.
Ένας εργάτης δήλωσε ότι ζει σε μια «ασφυκτική ζωή», όπου δεν του επιτρέπεται ούτε να επιστρέψει στην πατρίδα του σε περίπτωση που κάποιος από τους συγγενείς του πεθάνει ή παντρεύεται. Άλλος ανέφερε πως αισθάνεται σαν «σκλάβος», απελπισμένος να δει την οικογένειά του.
Στιγμιότυπο από το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ «Kingdom Uncovered: Inside Saudi Arabia»
Οι εργαζόμενοι μιλούν συχνά ανώνυμα, φοβούμενοι τις συνέπειες. Ένας από αυτούς, που είχε προσπαθήσει να καταγγείλει τις συνθήκες εργασίας του μέσω κοινωνικών δικτύων, φυλακίστηκε αφού η ανάρτησή του στο Χ έγινε viral. Οι συνάδελφοί του παραδέχονται ότι πλέον φοβούνται να μιλήσουν δημόσια, καθώς οι αρχές παρακολουθούν στενά τις δραστηριότητες στα κοινωνικά δίκτυα.
Ο Νίκολας ΜακΓκίχαν, διευθυντής της οργάνωσης FairSquare, δήλωσε ότι οι ώρες εργασίας και οι συνθήκες στις οποίες εργάζονται οι μετανάστες στη Σαουδική Αραβία ξεπερνούν κατά πολύ τα ελάχιστα διεθνή πρότυπα. Ο ίδιος επισήμανε ότι οι παραβιάσεις αυτές είναι συστημικές σε όλη τη χώρα και εκφράζονται σε όλα τα επίπεδα.
Παρότι η Σαουδική κυβέρνηση ανακοίνωσε το 2021 μεταρρυθμίσεις για την προστασία των εργαζομένων, οι καταγγελίες που αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ δείχνουν ότι η κατάσταση παραμένει ίδια.
Η NEOM, η εταιρεία πίσω από το έργο, δήλωσε ότι ελέγχει τους εργολάβους για την τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας, βασισμένου στους νόμους της Σαουδικής Αραβίας και στις πολιτικές του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας.
Καθώς η Σαουδική Αραβία προετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2034, οι σοβαρές κατηγορίες για συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων των μεταναστών εργατών πρέπει να εξεταστούν διεξοδικά από τη διεθνή κοινότητα.