Ο στόχος που θέτει ο Νίκος Ανδρουλάκης για το ΠΑΣΟΚ μετά την επανεκλογή του για τα επόμενα χρόνια είναι σαφής: Διεκδίκηση της κυβέρνησης στις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Γεγονός που εγείρει αυτόματα το ερώτημα: Είναι αυτός ο στόχος εφικτός; Η τελεσίδικη απάντηση θα έρθει φυσικά –τότε– από τους πολίτες. Όμως έχει αξία το να «ιχνηλατήσει» κανείς αν αυτό μπορεί να συμβεί.
Τα επόμενα χρόνια οι οιωνοί λένε ότι θα υπάρξουν μεταβολές στο πολιτικό σκηνικό. Τα σημάδια αμφισβήτησης κεντρικών επιλογών της κυβέρνησης στην οικονομία από τους …ίδιους της τους βουλευτές δείχνουν επιτάχυνση της κυβερνητικής φθοράς. Επίσης, παραμένει ανοιχτή μια συζήτηση στον χώρο των κομμάτων του κέντρου και της αριστεράς για τους όρους αμφισβήτησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην προοπτική της κυβερνητικής εναλλαγής.
Πώς η επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη ενισχύει τις προϋποθέσεις μιας σταθερής πολιτικής ανόδου.
Μέσα σε αυτό το «φόντο» φαίνεται το ΠΑΣΟΚ να έχει 8 χαρακτηριστικά που μπορούν να ενισχύσουν την πολιτική επιρροή του. Στοιχείο που αποτελεί προϋπόθεση ώστε όχι να είναι απλά καταλύτης αλλά πρωταγωνιστής των πολιτικών εξελίξεων.
1. Πολυσυλλεκτικότητα: Το ΠΑΣΟΚ με τον τρόπο που απευθύνεται στην κοινωνία μετά την επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη φαίνεται να ενισχύει τα χαρακτηριστικά μίας «αμφιπλευρης διεύρυνσης». Έχοντας ως βασικό χαρακτηριστικό την πολυσυλλεκτικότητα. Στοιχείο που επαυξάνει την δυνατότητά του να κυριαρχήσει στον χώρο του κέντρου.
Χαρακτηριστική ως προς αυτό ήταν η αναφορά του νέου εκπροσώπου τύπου του κόμματος, Κώστα Τσουκαλά, που επισήμανε ότι στόχος είναι «να εκφράσουμε τα πραγματικά όρια της παράταξης από τα αριστερά μέχρι το φιλελεύθερο κέντρο. Δεν εντασσόμαστε προφανώς ούτε στη δεξιά ούτε στην κομμουνιστική αριστερά, είναι, όμως, καλοδεχούμενοι όλοι οι πολίτες, ακόμη και οι συντηρητικοί, οι οποίοι θέλουν ένα κράτος με αξιοκρατία και διαφάνεια, αλλά και οι παραδοσιακά αριστεροί που ζητούν κοινωνικές αλλαγές».
Κομβικό ρόλο σε αυτό παίζουν και τα πρόσωπα αφού ετερόκλητοι ψηφοφόροι μπορούν να βρουν «προσωποποιημένες» ταυτίσεις.
2. Εικόνα ενότητας στο εσωτερικό: Αναγνωρίζεται από όλους του πολιτικούς χώρους αλλά και τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων πως η πρόσφατη εσωκομματική εκλογική διαδικασία δεν «πλήγωσε» την εικόνα του ΠΑΣΟΚ. Πράγμα μάλλον σπάνιο για τις «συνήθειες» του ελληνικού πολιτικού σκηνικού. Η συνθήκη αυτή ήταν σε πλήρη αντιδιαστολή με τις εξελίξεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό αφού τα δύο αυτά κόμματα, ως γειτονικοί χώροι, «τέμνονται» σε ένα τμήμα της δεξαμενής των ψηφοφόρων.
Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε να επιδείξει μια εικόνα όπου η πολιτική αντιπαράθεση σε επίπεδο θέσεων μπορεί να συνυπάρξει με την σύνθεση απόψεων και την ενότητα. Κάτι που πιστώνεται στο σύνολο των υποψηφίων αλλά κυρίως στον Νίκο Ανδρουλάκη που παρά την εμφατική νίκη του φαίνεται να πείθει ότι «ξεπέρασε» άμεσα το προεκλογικό κλίμα αξιοποιώντας το σύνολο των στελεχών και τους συνυποψηφίους του στην πορεία με τελική κατάληξη τις επόμενες εθνικές εκλογές.
3. Υπόσχεται χωρίς να «φοβίζει»: Στον πολιτικό λόγο του ΠΑΣΟΚ προς την κοινωνία φαίνεται να συνυπάρχουν δύο στοιχεία που εκτιμώνται πολύ από τους ψηφοφόρους, τουλάχιστον στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία: Προτάσεις που αφορούν και υπόσχονται λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του πολίτη (ακρίβεια, ενεργειακό κόστος, μικρομεσαίοι, φορολογία, στεγαστικό) δίχως ταυτόχρονα να δίνεται η αίσθηση ότι αυτές «ξεφεύγουν» και «αύριο» θα κριθούν ανεφάρμοστες. Αυτό το πραγματιστικό στίγμα πιθανότατα έλκει σε μία περίοδο γενικευμένης ανασφάλειας λόγω των διεθνών πολιτικών εξελίξεων.
Επίσης απευθύνεται σε ένα σώμα ψηφοφόρων που έχει «παιδευθεί» στην μνημονιακή και μεταμνημονιακή περίοδο, έχοντας ταυτόχρονα ζήσει τα κρισιακά στοιχεία της περιόδου του Covid 19.
4. Παραπέμπει στην εποχή της «Αλλαγής»: Παρά το γεγονός ότι η φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ (όπως και συνολικά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας) έχει περάσει από «40 κύματα» τα τελευταία χρόνια, στην Χαριλάου Τρικούπη έχουν καταφέρει να …θυμίζουν τις ρίζες τους. Δηλαδή την διακυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου την περίοδο 1981-1987. Όχι μόνον μέσω των επετειακών αναφορών στις 3 του Σεπτέμβρη αλλά και μέσω των θέσεων που εκφράζει. Με κυριότερη αυτών την υπεράσπιση «κεκτημένων» της περιόδου εκείνης όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας και το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ).
Αν διερωτάται κανείς πόση σημασία έχει αυτό όταν έχουν περάσει 43 χρόνια από το 1981 δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στις έρευνες κοινής γνώμης. Εκεί που η διακυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου συνεχίζει να αποτελεί την καλύτερη «πολιτική ανάμνηση» της ελληνικής κοινωνίας, ενώ με τον σχετικό «μύθο» έχουν εμποτιστεί και οι νεώτερες γενιές που δεν την έχουν βιώσει.
5. Αναφορά στην Νέα Γενιά: Το ΠΑΣΟΚ σταδιακά φαίνεται να «πετά από πάνω του» την εικόνα ενός κόμματος που απευθύνεται σε ένα γερασμένο ηλικιακά κοινό. Ο πρόεδρος του ανήκει ο ίδιος στην «γενιά των σαραντάρηδων» ενώ συνεχίζεται συστηματικά η εικόνα της ανανέωσης των στελεχών του. Είναι χαρακτηριστικό πως κομβική θέση στην διαμόρφωση του προγράμματος του κόμματος έχει ο Λευτέρης Καχριμάκης, υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, που δεν έχει ακόμη κλείσει τα 30 του χρόνια.
6. Προοδευτικό στίγμα: Συνεπές μέτωπο έχει καταφέρει να δημιουργήσει το ΠΑΣΟΚ με τον χώρο της ακροδεξιάς. Σε μία περίοδο μάλιστα που ο χώρος αυτός φαίνεται εν πολλοίς να καθορίζει την «ρότα» της κυβερνητικής πολιτικής μέσω του ετεροκαθορισμού ακόμη και τις ισορροπίες στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Ενδεικτική είναι η πρωτοβουλία που έλαβε στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ καταθέτοντας τροπολογία για την ακύρωση της κρατικής χρηματοδότησης των «Σπαρτιατών», αναγκάζοντας την κυβέρνηση να αποδεχθεί -απρόθυμα- πως το ζήτημα απαιτεί ρύθμιση.
Παράλληλα από θέση αρχής το ΠΑΣΟΚ έχει ταχθεί υπέρ σε σειρά προοδευτικών αλλαγών (π.χ γάμος ομόφυλων) παρά τις αποκλίσεις που καταγράφθηκαν στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής του ομάδας και την ψηφοφορία.
7. Ισορροπίες στα «εθνικά»: Το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη κινείται πολύ προσεκτικά στα εθνικά θέματα και ιδίως στα «ελληνοτουρκικά». Ένα πεδίο που απασχολεί ένα σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων. Έχει καταφέρει να εντοπίσει τις ισορροπίες εκείνες που εδράζονται στο τρίπτυχο της υπεράσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων, της αξιοποιήσης της Ε.Ε ως μοχλό πίεσης προς της Τουρκία, της αναγκαιότητας για μια πορεία επίλυσης των διαφορών μέσω του διαλόγου στην βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου.
Ως εκ τούτου δεν «αγχώνει» τους ψηφοφόρους που καθορίζουν το τι θα κάνουν στην κάλπη με αυτό το κριτήριο, ούτε παράλληλα «υποψιάζει» όσους δεν συμπαθούν τα φαινόμενα «πατριωτικού λαϊκισμού».
8. Σταθερη ηγεσία: Το ΠΑΣΟΚ μετά τις εκλογές του «κατακτά» την εικόνα ενός κόμματος με σταθερή ηγεσία. Η δύο απανωτές νίκες του Νίκου Ανδρουλάκη του δίνουν «ανοιχτό αεροδιάδρομο» για τα επόμενα χρόνια μέχρι την εθνική κάλπη. Ένα δεδομένο που προσφέρει την αίσθηση της σταθερότητας που φαίνεται να είναι -έστω και με υπολανθάνοντα τρόπο- μια προϋπόθεση αξιοπιστίας για τους ψηφοφόρους.