Ο γάλλος αριστερός Πιερ Γκολντμάν ήταν επαναστάτης ονειροπόλος και εγκληματίας. Κατηγορούμενος για τη δολοφονία δύο γυναικών κατά τη διάρκεια ληστείας σε ένα φαρμακείο του Παρισιού και άλλες ληστείες καταστημάτων, παραδέχτηκε τις κλοπές αλλά αρνήθηκε τις δολοφονίες και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη το 1974.
Ο Γκολντμάν αθωώθηκε σε μια νέα δίκη το 1976, η οποία είναι το θέμα της «Υπόθεσης Γκολντμάν» (2023), μιας εξαιρετικής ταινίας σε σκηνοθεσία του Σεντρίκ Καν.
Αυτός ο απίθανος ήρωας γεννήθηκε στη Λυών από πολωνοεβραίους μετανάστες, οι οποίοι πολέμησαν στην κομμουνιστική αντίσταση ενάντια στη ναζιστική κατοχή της Γαλλίας. Η γενοκτονία των Εβραίων ήταν μια μόνιμη κηλίδα που στιγμάτιζε τη ζωή του Γκολντμάν. Κατά τη διάρκεια της δίκης του, ο Γκολντμάν δήλωσε ότι πάντα επιθυμούσε να είναι ένας «εβραίος πολεμιστής», γιατί αυτός ήταν, κατά την άποψή του, ο μόνος τρόπος για να εξαλειφθεί η «εβραϊκή ντροπή».
Φυσικά, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο Νετανιάχου συνέχισε να κλιμακώνει τον πόλεμο κατά της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Αν υποχωρούσε, οι σκληροπυρηνικοί στην κυβέρνησή του θα τον εγκατέλειπαν και όταν χάσει την εξουσία, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να καταλήξει στη φυλακή. Στη ρητορική του επικαλείται συχνά το Ολοκαύτωμα, όταν οι Εβραίοι αναγκάστηκαν να υποστούν τη μοίρα τους μόνοι τους, για να δικαιολογήσει τη μάχη κατά των Παλαιστινίων.
Η στρατιωτική ανδρεία αποτελεί μέρος του ισραηλινού ήθους από τη δημιουργία του κράτους το 1948. Αλλά στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 δεν γινόταν ποτέ επίκληση της γενοκτονίας των Ναζί. Ο Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν, ο πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ, ήθελε να απομακρυνθεί από αυτό το ευρωπαϊκό παρελθόν. Οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος ήταν μια ενοχλητική υπενθύμιση μιας ιστορικής ταπείνωσης.
Ο Μπεν-Γκουριόν άλλαξε γνώμη μόνο μετά τη δίκη του 1961 του Αδόλφου Αϊχμαν, του αρχιμηχανικού του Ολοκαυτώματος, στην Ιερουσαλήμ. Το Ολοκαύτωμα δεν αντιμετωπιζόταν πλέον ως σύμβολο ντροπής, αλλά μάλλον ως απόδειξη του πεπρωμένου του Ισραήλ να διασφαλίσει ότι οι Εβραίοι δεν θα γίνονταν ποτέ ξανά θύματα μαζικών δολοφονιών.
Ο Νετανιάχου ήταν περήφανος που κουβαλούσε αυτό το βάρος. Ηταν ο «κ. Ασφάλεια». Υπό τη σκληρή του ηγεσία, οι ισραηλινοί Εβραίοι θα ήταν ασφαλείς. Η βάναυση επίθεση στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς δολοφόνησε, βίασε και απήγαγε Εβραίους, ήταν επομένως μια στιγμή βαθιάς ταπείνωσης – για τις ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις, οι οποίες ήταν απροετοίμαστες, για τις υπηρεσίες πληροφοριών, οι οποίες είχαν αγνοήσει σε μεγάλο βαθμό τα προειδοποιητικά σημάδια, και κυρίως για τον ίδιο τον «κ. Ασφάλεια».
Ο Νετανιάχου έπρεπε να επιτεθεί και να συνεχίσει να χτυπάει, πρώτα και κύρια για να μείνει στο αξίωμα και να μείνει εκτός φυλακής, αλλά και για να απαλλαγεί από τη ντροπή και να δείξει ότι οι Εβραίοι θα αντεπιτεθούν, ακόμη και μόνοι τους αν χρειαστεί. Με την 7η Οκτωβρίου να φέρνει στην επιφάνεια παλιά εβραϊκά τραύματα, το Ισραήλ πολεμά επίσης τα φαντάσματα του παρελθόντος, εξ ου και οι επαναλαμβανόμενοι ισχυρισμοί ότι οι ισλαμιστικές ομάδες είναι οι σημερινοί Ναζί.
Οσο και οι δύο πλευρές επιδιώκουν να προκαλέσουν τη μέγιστη ζημιά η μία στην άλλη για να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος, η βία δεν θα τελειώσει. Ο Νετανιάχου μπορεί να πιστεύει ότι η καθολική νίκη είναι ορατή, τώρα που η Χεζμπολάχ έχει υποστεί σοβαρές ζημιές και η Γάζα έχει γίνει συντρίμμια, αλλά αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Το μόνο που έχει κάνει είναι να δημιουργήσει περισσότερους εχθρούς που θα θέλουν να αποκαταστήσουν την τιμή τους σκοτώνοντας σε έναν πόλεμο χωρίς τέλος.
Ο Ιαν Μπουρούμα είναι ολλανδός συγγραφέας και ιστορικός. Είναι καθηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοσιογραφίας στο Κολέγιο Μπαρντ στη Νέα Υόρκη. Βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Θύραθεν