Έρευνες με λέιζερ ακριβείας αποκάλυψαν «πόλη – φάντασμα» – Την αποκαλούν Βενετία του Ειρηνικού
Οι προστάτες της Ναν Μαντόλ, έχουν λάβει οδηγίες για τη «χρήση και διατήρηση των αλυσοπρίονων, την ανάβαση δέντρων, το κλάδεμα, τα πεσμένα δέντρα και τη φύτευση της κατάλληλης βλάστησης για τον τόπο», δήλωσε η Υπηρεσία Δασών των ΗΠΑ.
Εκτενείς έρευνες ακριβείας με τη χρήση λέιζερ που διεξήχθησαν με αεροσκάφος πάνω από το μικροσκοπικό νησί του Ειρηνικού, Τέμγουεν, αποκαλύπτουν το επίπεδο της εξέλιξης της χαμένης πόλης Ναν Μαντόλ.
Αποκαλούμενη και «Βενετία του Ειρηνικού», η πόλη της μεγαλιθικής εποχής, έχει γίνει αντικείμενο σύγκρισης με την μυθική Ατλαντίδα – ενώ η ανακάλυψή της, το 1928, αποτέλεσε έμπνευση για τον συγγραφέα της φανταστικής λογοτεχνίας τρόμου, του Χ. Φ. Λάβκραφτ για «Το κάλεσμα του Κθούλου».
Πλέον, πολλοί ερευνητές συναγωνίζονται για ν’ αποκαλύψουν ολόκληρο το βεληνεκές των ευρημάτων της εγκαταλειμμένης πόλης Ναν Μαντόλ, αναλαμβάνοντας τη διατήρησή της ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ανακηρυγμένο από την UNESCO.
Ολοκληρωμένες έρευνες με λέιζερ ακριβείας που διεξήχθησαν με αεροσκάφη πάνω από το μικρό νησί του Ειρηνικού Τέμγουεν, έχουν αποκαλύψει πόσο προχωρημένη ήταν η χαμένη πόλη της Ναν Μαντόλ.
Οι εναέριες έρευνες που διεξήχθησαν μέσω του LiDAR ή χαρτογράφησης με λέιζερ “Light Detection and Range” αποκάλυψαν «ένα προηγμένο και εκτεταμένο τοπίο με χαρακτηριστικά καλλιέργειας κρυμμένα κάτω από τη βλάστηση του νησιού Τέμγουεν».
Η ανακάλυψη υπόσχεται να ξαναγράψει την ιστορία πολλών πολιτισμών των νησιών του Ειρηνικού, δείχνοντας ότι οι κοινωνίες που κάποτε θεωρούνταν ότι βασίζονταν στην αλιεία και στη φυσική τροπική «γενναιοδωρία» για την επιβίωσή τους, στην πραγματικότητα είχαν εξελιγμένους γεωργικούς σχεδιασμούς.
Το LiDAR, όπως σημειώνει η διεθνής ομάδα ερευνητών, «μπορεί να αποκαλύψει ολόκληρα αρχαιολογικά τοπία κρυμμένα κάτω από έντονη βλάστηση».
«Οι δυνατότητές του, το έχουν οδηγήσει στη σύγκριση του με τον άνθρακα που χρονολογείται ως μια πρωτοποριακή τεχνολογική πρόοδο στην αρχαιολογία».
Απέναντι από τη Ναν Μαντόλ — και μέσα στο πυκνό τροπικό φύλλωμα, όπου ακόμη περισσότερα ερείπια του παραμένουν κρυμμένα — επιστήμονες με επικεφαλής τον Οργανισμό Έρευνας και Διαχείρισης Πολιτιστικών Χώρων της Βαλτιμόρης (CSRM) κατάφεραν να χαρτογραφήσουν ένα δίκτυο αρδευτικών αναβαθμίδων που κάποτε εξέτρεπαν πολύτιμα αποθέματα γλυκού νερού σε αυτήν την πέτρινη πόλη.
«Αυτό το εργαλείο αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό για την αποκάλυψη των περίπλοκων μοτίβων των επίπεδων περιοχών, αναχωμάτων, και των καναλιών νερού στο νησί Τέμγουεν, πολλά από τα οποία είναι λεπτεπίλεπτα, χαμηλού ανάγλυφου στοιχεία», πολύ λεπτό για να εντοπιστούν χωρίς αυτά τα εργαλεία ανάλυσης μοτίβων
Οι αρχαιολόγοι συμφωνούν εδώ και καιρό ότι η Ναν Μαντόλ ήκμασε από το 1100 έως το 1628 μ.Χ., και κατέρρευσε με την πτώση των ντόπιων μοναρχών των Σαουδδελέρ τον 17ο αιώνα.
Δεδομένου ότι το νησί Τέμγουεν είναι λίγο μεγαλύτερο από 2.5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εκατοντάδες φορές μικρότερο από πολλά νησιά της Χαβάης όπως το Οάχου (1545.4 τετραγωνικά χλμ.), οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι αντικρίζοντας αυτό το επίπεδο εξελιγμένης μηχανικής τοπίου.
Όπως εξήγησε ο Δρ. Douglas Comer, επικεφαλής του προγράμματος (ο οποίος έγραψε το βιβλίο για την Χαρτογράφηση Αρχαιολογικών Τοπίων από το Διάστημα): «Οι αρχαιολόγοι συμφωνούν στο ότι δεν υπήρξε εντατικοποίηση της γεωργίας στη Μικρονησία μέσω επίσημων συστημάτων πεδίου».
Ανατροπή παλαιότερων αντιλήψεων για την οικονομία του Τέμγουεν
Σε συνεργασία με το τοπικό Κολλέγιο της Μικρονησίας, καθώς και με το Στάνφορντ, τα Εθνικά Εργαστήρια της Σάντια και άλλα, η ομάδα του Δρ. Comer, όλα αυτά τα χρόνια έχει αμφισβητήσει παλαιότερες αντιλήψεις που υποστηρίζουν ότι αυτή η κουλτούρα ευδοκίμησε, σε μεγάλο βαθμό, χάρη στον ζυμωμένο «αρτόκαρπο» (Artocarpus altilis).
Αυτό το “εκπληκτικά πολύπλοκο σύστημα αρδευόμενων εκτάσεων που καλύπτουν το νησί Τέμγουεν”, όπως το έθεσε σε ανακοίνωση του, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, προτείνει την πρώιμη και εξελιγμένη γεωργία ρίζας κολοκασίας, η οποία προσέφερε μεγαλύτερη επισιτιστική ασφάλεια και οικονομική ισχύ.
«Το σύστημα στο Τέμγουεν έχει επίσης μια ομοιότητα με ορισμένα πολυνησιακά συστήματα τάφρων, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος Kohala στη νήσο Χαβάη», έγραψε η ομάδα του στο περιοδικό Remote Sensing το 2019, «και πρόσφατα περιέγραψε πλαγιές στην Tutuila στην αμερικανική Σαμόα».
Χαρακτηριζόμενο και «μοντέλο γυμνής γης» , το DTM χαρτογραφεί LiDAR scan-επιστρέφει από το έδαφος, σε αντίθεση με το λέιζερ σάρωσης που «αναπηδά πίσω» από το πυκνό θολωτό φύλλωμα
Για την προστασία και διατήρηση της Ναν Μαντόλ για τις επόμενες γενιές, πέρυσι, η ομάδα συνεργάστηκε με την Αμερικανική Δασική Υπηρεσία και την Arbor Global για να εκπαιδεύσουν τους ντόπιους στο να εμποδίσουν την άγρια βλάστηση του νησιού ώστε να μην υποβαθμιστούν οι πέτρινες κατασκευές της πόλης.
Οι προστάτες της Ναν Μαντόλ, έχουν λάβει οδηγίες για τη «χρήση και διατήρηση των αλυσοπρίονων, την ανάβαση δέντρων, το κλάδεμα, τα πεσμένα δέντρα και τη φύτευση της κατάλληλης βλάστησης για τον τόπο», δήλωσε η Υπηρεσία Δασών των ΗΠΑ.
Οι δεξιότητες και η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας για να βρίσκεται το οικοσύστημα του νησιού σε ισορροπία με αυτά τα ιστορικά ευρήματα, ιδιαίτερα η ουσιαστική αντικατάσταση πολλών άγριων μαγκρόβιων δέντρων στο νησί που αναπτύσσονται γρήγορα: μέχρι 152 εκατοστά σε ένα μόνο έτος – εν μέρει, επειδή ως “μίνι-δέντρα”, τα μαγκρόβια αναπαράγονται πολλαπλασιαζόμενα, αντί να αναπτύσσονται από σπόρους και κυριολεκτικά πλήττουν το έδαφος που αναπτύσσονται.
«Η βλάστηση όχι μόνο κρύβει τα θαύματα του τοπίου, τα καταστρέφει κιόλας», όπως το έθεσε η ομάδα του Ιδρύματος CSRM το 2021.
Οι ερευνητές χρειάστηκε να αξιοποιήσουν πάνω από έξι σειρές λογισμικού για να ερμηνεύσουν τα αποτελέσματα των δεδομένων σάρωσης LiDAR, ή το «ψηφιακό μοντέλο εδάφους» τους (DTM).
Χαρακτηριζόμενο και «μοντέλο γυμνής γης» , το DTM χαρτογραφεί LiDAR scan-επιστρέφει από το έδαφος, σε αντίθεση με το λέιζερ σάρωσης που «αναπηδά πίσω» από το πυκνό θολωτό φύλλωμα.
Ένα Χρωματισμένο Πολυκατευθυντικό Hillshade LiDAR DTM βοήθησε τον Δρ. Comer και την ομάδα του να χαρτογραφήσουν κρυμμένες νησίδες και πολλούς χαμένους, ανθρωπογενείς υδάτινους δρόμους στην περιοχή.
«Το Hillshade πολλών κατευθύνσεων» , αναφέρουν, «παράγει σε κλίμακα του γκρι 3D αναπαραστάσεις εδάφους που συνδυάζουν το φως από έξι διαφορετικές κατευθύνσεις, ενισχύοντας την ορατότητα των χαρακτηριστικών του εδάφους».
«Αυτό το εργαλείο αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό για την αποκάλυψη των περίπλοκων μοτίβων των επίπεδων περιοχών, αναχωμάτων, και των καναλιών νερού στο νησί Τέμγουεν, πολλά από τα οποία είναι λεπτεπίλεπτα, χαμηλού ανάγλυφου στοιχεία», πολύ λεπτό για να εντοπιστούν χωρίς αυτά τα εργαλεία ανάλυσης μοτίβων.
Ωστόσο, η εμφάνιση αυτών των λεγόμενων αναχωμάτων, των κατασκευασμένων, υπερυψωμένων οχθών που συνορεύουν με ποτάμια και κανάλια, δεν υποβλήθηκαν απλά στην επαλήθευση από τα εναέρια λέιζερ και τα προγράμματα υπολογιστών.
«Παρατηρήσεις πεδίου επαλήθευσαν ότι οι χωμάτινοι περίγυροι μεταξύ των χαμηλών περιοχών ενεργούν ως τοίχοι συγκράτησης για το νερό», σημείωσαν ο Δρ. Comer και οι συνάδελφοί του, «αλλάζοντας τις φυσικές κατευθύνσεις ροής που θα ήταν φυσιολογικές βάσει της υποκείμενης τοπογραφίας».
Το LiDAR (ανίχνευση και εμβέλεια φωτός) είναι μια τεχνολογία τηλεπισκόπησης που μετρά την απόσταση εστιάζοντας ένα λέιζερ σε ένα στόχο και αναλύοντας το φως που ανακλάται πίσω του.
Η τεχνολογία αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και χρησιμοποιεί απεικόνιση με laser με τεχνολογία ραντάρ με ικανότητα υπολογισμού αποστάσεων.
Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη μετεωρολογία για τον υπολογισμό νεφών από το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών.
Ο όρος lidar είναι μια σύνθεση από τις λέξεις: “Φως (Light) και “ραντάρ (Radar).”
Το Lidar χρησιμοποιεί υπεριώδες, ορατό φάσμα ή φασματοσκοπία κοντά στο υπέρυθρο φως για να απεικονίσει αντικείμενα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ευρύ φάσμα στόχων, συμπεριλαμβανομένων μη μεταλλικών αντικειμένων, πετρωμάτων, βροχής, χημικών ενώσεων, αερολυμάτων, σύννεφων και ακόμη και μεμονωμένων μορίων.
Μια στενή ακτίνα λέιζερ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να χαρτογραφήσει φυσικά χαρακτηριστικά με πολύ υψηλή ανάλυση.
Αυτή η νέα τεχνική επέτρεψε στους ερευνητές να χαρτογραφήσουν περιγράμματα όσων περιγράφουν ως δεκάδες, πρόσφατα ανακαλυφθείσες πόλεις των Μάγια, κρυμμένες κάτω από πυκνά φυλλώματα της ζούγκλας, αιώνες μετά την εγκατάλειψή τους από τους πρώτους τους κατοίκους.
Αεροσκάφη με σαρωτή Lidar δημιούργησαν τρισδιάστατους χάρτες της επιφάνειας χρησιμοποιώντας φως με τη μορφή παλμικού λέιζερ συνδεδεμένου με σύστημα GPS.
Η τεχνολογία βοήθησε τους ερευνητές να ανακαλύψουν τοποθεσίες πολύ ταχύτερα από ό,τι με τις παραδοσιακές αρχαιολογικές μεθόδους.