Σε κατάσταση πανικού βρίσκονται οι Δημοκρατικοί της Αμερικής μετά την απογοητευτική εμφάνιση του προέδρου Μπάιντεν στο ντιμπέιτ των δύο μονομάχων στις ΗΠΑ που επιβεβαίωσε όσους έβλεπαν εδώ και καιρό ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι το μεγάλο φαβορί για να επανεκλεγεί στην αμερικανική προεδρία.
Μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ, όπως οι New York Times και το περιοδικό Time, καλούν ευθέως πια τον Αμερικανό πρόεδρο να αποσυρθεί από την κούρσα για τον Λευκό Οίκο, φέρνοντας στο προσκήνιο το ζήτημα-ταμπού της προχωρημένης ηλικίας του και της προβληματικής φυσικής του κατάστασης.
Οι Δημοκρατικοί έχουν τρόπους να αντικαταστήσουν τον Τζο Μπάιντεν στην κορυφή του προεδρικού τους ψηφοδελτίου – αλλά κάτι τέτοιο χωρίς τη συγκατάθεση του «σημαιοφόρου» τους θα ήταν ένα δύσκολο έργο.
Διαβάστε – ΝYT και Τime δείχνουν τον δρόμο της εξόδου στον Μπάιντεν
Τα μέλη του κόμματος που κάποτε ήταν ενωμένα πίσω από τον Μπάιντεν, «ξεσκονίζουν» τώρα βιογραφικά και ερευνούν τους κανόνες για ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να παρουσιάσουν στους ψηφοφόρους έναν διαφορετικό υποψήφιο, αφού η καθολικά επικριτική εμφάνιση την Πέμπτη το βράδυ εδραίωσε τις ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα του προέδρου να υπηρετήσει μια δεύτερη θητεία, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η οικοιοθελής αποχώρηση
«Το πιο εύκολο είναι, ο Μπάιντεν να βγάλει τον εαυτό του από την κούρσα», δήλωσε η Ελέιν Κάμαρκ, μέλος της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών και συγγραφέας ενός βιβλίου για τη διαδικασία ανάδειξης των προεδρικών υποψηφίων. «Τότε ναι, υπάρχουν κανόνες και διαδικασίες και το κόμμα θα τον αντικαταστήσει», επεσήμανε.
Αν και η αποχώρηση του Μπάιντεν από το ψηφοδέλτιο δεν είναι απίθανη, η έλλειψη ενός προφανή υποψηφίου για την αντικατάστασή του καθιστά μια τέτοια κίνηση ακόμη πιο δύσκολη, δήλωσε η Kamarck.
Στο ντιμπέιτ κορυφώθηκε η πολύμηνη αγωνία των Δημοκρατικών για τον Μπάιντεν, που είναι ήδη ο γηραιότερος πρόεδρος των ΗΠΑ στην ιστορία στα 81 του χρόνια, και τις προοπτικές του να νικήσει τον Τραμπ. Ο πρόεδρος την Παρασκευή αναγνώρισε την απογοητευτική του εμφάνιση στο ντιμπέιτ, αλλά απέρριψε τις εκκλήσεις να εγκαταλείψει την κούρσα.
Τι θα μπορούσε να γίνει αν δεν αποχωρήσει ο Μπάιντεν
Αν ο Μπάιντεν δεν κάνει στην άκρη, η εκδίωξή του θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για τους Δημοκρατικούς.
Οποιοσδήποτε αντίπαλος θα πρέπει πρώτα να συγκεντρώσει 600 υπογραφές αντιπροσώπων σε μια αίτηση για να θέσει το όνομά του ως υποψήφιο στο συνέδριο των Δημοκρατικών. Αυτό είναι περίπου το 13% των αντιπροσώπων. Αλλά με τον Μπάιντεν να ελέγχει το 99% των δεσμευμένων αντιπροσώπων, αυτό θα απαιτούσε από τους διεκδικητές να πείσουν τους πιστούς του Μπάιντεν να αλλάξουν την υποστήριξή τους.
«Οι πιθανότητες δεν είναι μηδενικές, αλλά είναι πολύ υψηλές για οποιοδήποτε σενάριο που περιλαμβάνει εξέγερση αντιπροσώπων”, δήλωσε ο Josh Putnam της FHQ Strategies, μιας μη κομματικής εταιρείας συμβούλων που ειδικεύεται στους κανόνες επιλογής αντιπροσώπων.
«Τις περισσότερες φορές πρόκειται για αρκετά ένθερμους υποστηρικτές του Μπάιντεν», δήλωσε ο Πούτναμ για τους αντιπροσώπους.
Η εκστρατεία του Μπάιντεν έχει ελέγξει τους συνέδρους του για την αφοσίωσή τους, αλλά έχουν περιθώριο να αλλάξουν γνώμη. Σε αντίθεση με τους Ρεπουμπλικάνους αντιπροσώπους, οι οποίοι συχνά δεσμεύονται νομικά να δώσουν την ψήφο τους σε έναν συγκεκριμένο υποψήφιο, οι κανόνες των Δημοκρατικών αναφέρουν ότι οι δεσμευμένοι αντιπρόσωποι «πρέπει να αντανακλούν κατά συνείδηση τα αισθήματα εκείνων που τους εξέλεξαν».
Παρόλα αυτά, είναι το είδος της κίνησης που οι περισσότεροι πολιτικοί δεν θα επιχειρούσαν, εκτός αν η επιτυχία ήταν εγγυημένη. Οι διεκδικητές που αποτυγχάνουν να εκδιώξουν έναν εν ενεργεία πρόεδρο από το ψηφοδέλτιο κινδυνεύουν να γίνουν παρίες του κόμματος.
«Αυτό δεν είναι κάτι που πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να το καταφέρουν», δήλωσε η Καμάρκ.
Μια κίνηση αλλαγής του ψηφοδελτίου -είτε ο Μπάιντεν δεχτεί να φύγει οικειοθελώς είτε εκδιωχθεί- θα έφερνε ένα συνέδριο που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες.
Σε ένα «ανοιχτό» συνέδριο, κανένας υποψήφιος δεν μπαίνει στην ονομαστική ψηφοφορία με αρκετούς αντιπροσώπους για να είναι εγγυημένο το χρίσμα. Η ψηφοφορία θα μπορούσε να διαρκέσει οποιονδήποτε αριθμό γύρων μέχρι να κερδίσει ένας υποψήφιος.
Ένα τέτοιο συνέδριο θα έθετε επίσης στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους λεγόμενους «υπερ-εκλέκτορες». Αυτοί οι αντιπρόσωποι – ηγέτες και εκλεγμένοι αξιωματούχοι που μπαίνουν στο συνέδριο λόγω της θέσης τους – έχουν αφαιρεθεί από ορισμένες εξουσίες τα τελευταία χρόνια, καθώς το κόμμα ανησυχούσε ότι η επιρροή τους στη διαδικασία ήταν αντιδημοκρατική. Αλλά αν μια υποψηφιότητα πάει σε δεύτερη ψηφοφορία, αυτοί οι αυτόματοι αντιπρόσωποι, οι οποίοι αριθμούν περισσότερους από 700, θα μπορούσαν να επηρεάσουν το συνέδριο.
Ένας άλλος «μπαλαντέρ» είναι το γεγονός ότι το κόμμα είναι ελεύθερο να αλλάξει τους κανόνες του ανά πάσα στιγμή πριν από την υποψηφιότητα, μειώνοντας ή αυξάνοντας ενδεχομένως τον πήχη για έναν διεκδικητή του Μπάιντεν.
Τι θα συμβεί αν αποσυρθεί ο Μπάιντεν;
Στην περίπτωση που ο Μπάιντεν αποφασίσει να παραιτηθεί πριν από την επίσημη λήξη της θητείας του, την 20ή Ιανουαρίου του 2025, καθήκοντα προέδρου αναλαμβάνει η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις. Εάν επιλέξει να εγκαταλείψει την προεδρική κούρσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε θα απαλλάξει τους συνέδρους από την υποχρεωτική ψήφο στο πρόσωπό του, με το Δημοκρατικό Κόμμα να επιλέγει διαφορετικό υποψήφιο στο συνέδριο του Αυγούστου στο Σικάγο.
Αν εκλεγεί στο συνέδριο και παραιτηθεί στη συνέχεια, πριν από τις προεδρικές εκλογές, τότε οι Δημοκρατικοί θα επιλέξουν τον νέο υποψήφιο. Αν παραιτηθεί μετά την επανεκλογή του στις 5 Νοεμβρίου και πριν από τις επίσημες συνεδριάσεις του εκλεκτορικού σώματος στις 17 Δεκεμβρίου, τότε θα επιλέξουν τον πρόεδρο οι εκλέκτορες που συνεδριάζουν στις πρωτεύουσες των πολιτειών. Αν αποσυρθεί μετά τις 17 Δεκεμβρίου, τότε η αντιπρόεδρος παίρνει τη θέση του στην προεδρία.
Μπορεί να αντικατασταθεί αν θεωρηθεί ανίκανος να ασκήσει τα καθήκοντά του και πώς;
Ναι. Σύμφωνα με την 25η τροπολογία που εισήχθη το 1967 στο αμερικανικό σύνταγμα, υπάρχουν πολλοί τρόποι. Στην περίπτωση θανάτου του ή παραίτησής του, αναλαμβάνει τα ηνία ο αντιπρόεδρος. Στην περίπτωση που κρίνει πως δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του, μπορεί να μεταβιβάσει τις υποχρεώσεις του ως προέδρου στον αντιπρόεδρό του. Μπορεί επίσης να αντικατασταθεί, εάν ο αντιπρόεδρος και η πλειοψηφία του υπουργικού συμβουλίου προβούν σε γραπτή δήλωση ότι δεν είναι σε θέση να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του.
Το τελευταίο δεν έχει συμβεί ποτέ. Εάν ο Μπάιντεν, ο οποίος έχει ήδη κερδίσει την πλειοψηφία των αντιπροσώπων στις προκριματικές εκλογές των πολιτειών, δεν αποσυρθεί πριν από το συνέδριο του Σικάγου, τότε οι αντιπρόσωποί του «δεσμεύονται» να τον ψηφίσουν. Η εθνική επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος θα μπορούσε όμως να συνεδριάσει πριν από το συνέδριο και να αλλάξει τους κανονισμούς ή να επιτρέψει στους συνέδρους να ψηφίσουν κατά συνείδηση.
Ποιοι είναι οι πιθανοί διεκδικητές του χρίσματος;
Η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις είναι η προφανέστερη απάντηση. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο βαθμός ικανοποίησης των πολιτών από τη Χάρις παραμένει χαμηλά ακόμη και σε σχέση με τον Μπάιντεν, μόλις στο 39,4% (σύμφωνα με τη FiveThirtyEight). Οπότε, το πιθανότερο σενάριο είναι να ενταχθούν στην κούρσα διαδοχής του Μπάιντεν κι άλλοι υποψήφιοι. Ετσι αναμένεται να ξεσπάσει μια αμείλικτη σύγκρουση μεταξύ των εν αναμονή διεκδικητών του χρίσματος.
Εκτός από τη Χάρις, φαβορί θεωρούνται ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ κι εκείνη του Μίσιγκαν Γκρέτσεν Γουίτμερ, καθώς και ο υπουργός Μεταφορών Πιτ Μπούτιτζιτζ. Ο Μπέρνι Σάντερς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, εάν ο πρόεδρος Μπάιντεν εγκαταλείψει τη διεκδίκηση, είχε αφήσει να διαρρεύσει σύμβουλος του γερουσιαστή από το Βερμόντ, πριν από δύο χρόνια. Τελικά όμως δεσμεύτηκε να στηρίξει τον Μπάιντεν, αφού δύσκολα μπορεί να συσπειρώσει την εκλογική βάση των Δημοκρατικών ως υπερβολικά αριστερός.